Anaplasmose: Bacteriële infectie door besmette tekenbeet
Anaplasmose (anaplasmosis, humane granulocytische ehrlichiose) is een uiterst zeldzame bacteriële infectie die resulteert uit een besmette tekenbeet. Een besmette tekenbeet veroorzaakt deze tekenaandoening, die meestal tot stand komt in de lente- en zomermaanden. Enkele bekende tekenen omvatten rillingen, koorts en spierpijn, al zijn ook andere symptomen mogelijk. Een snelle diagnose en behandeling met antibiotica is nodig om complicaties te voorkomen. Ernstigere tekenen en complicaties komen meestal tot uiting bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem en ouderen. Dankzij enkele tips is het tot slot mogelijk om een (besmette) tekenbeet zo veel mogelijk te voorkomen, bijvoorbeeld niet lopen in hoog gras of een insectenwerend middel dragen. Anaplasmose is een door teken overgedragen ziekte. Deze bacteriële infectie wordt veroorzaakt door de gramnegatieve bacterie Anaplasma phagocytophilum. Enkele Ixodes-tekensoorten zijn bekende dragers van de bacterie.
Overdracht
De teken leven in herten, reeen, runderen, schapen, kleine knaagdieren en paarden. De teken zuigen bloed op bij deze dieren en raken dan besmet. De overdracht van de bacterie bij mensen gebeurt door een besmette tekenbeet, meestal nadat de teek 4-24 uur heeft vastgezeten aan de huid. Zeer zelden gebeurt de overdracht van de bacterie via een bloedtransfusie. De incubatietijd (tijd tussen het oplopen van de bacteriële infectie het tot uiting komen van de klachten) is meestal één à twee weken, maar kan variëren tussen vijf en zestig dagen. Meestal is de tekenbeet niet meteen zichtbaar en/ of voelbaar. Ook ervaren patiënten niet altijd symptomen. Anderen ervaren enkele tekenen. In het beginstadium zijn de tekenen nog mild maar onbehandeld verergeren ze wel. Ook patiënten met een onderliggende ziekte, ouderen en patiënten met een verzwakt immuunsysteem hebben meestal ernstigere tekenen.
Diagnose en onderzoeken
De patiënt meldt zijn symptomen en medische geschiedenis aan de arts. De arts moet eveneens op de hoogte zijn van een verwijderde tekenbeet, of een recent verleden van buitenactiviteiten. Vervolgens voert de arts een lichamelijk onderzoek uit. De diagnose is lastig omdat veel ziekten vergelijkbare symptomen hebben als deze van anaplasmose, zoals ehrlichiose. Daarom is een uitgebreid bloedonderzoek nodig om de bacterie op te kunnen sporen in het lichaam.
Antibiotica zoals doxycycline zijn de steunpilaar voor de behandeling van deze bacteriële infectie De klachten verminderen meestal reeds binnen de 24 uur nadat de patiënt gestart is met de antibioticakuur. Na de behandeling duikt anaplasmose soms opnieuw op, en daarom is het belangrijk dat de patiënt voorzorgsmaatregelen neemt om het contact met de teken te vermijden. Dankzij een goede diagnose en snelle behandeling herstellen de meeste patiënten zonder complicaties. Minder dan 1 procent van de patiënten komt hieraan te overlijden. Deze patiënten zijn laat met een behandeling. (Mens en gezondheid/Foto: Ida Plus)