Pityriasis rosea: symptomen, oorzaak en behandeling huidgriep
Pityriasis rosea symptomen bestaan uit rozerode schilferende plekjes, die licht kunnen jeuken. Deze plekjes zijn verspreid over het lichaam, maar komen vooral voor op de romp. Pityriasis rosea is een regelmatig voorkomende huiduitslag die meestal jonge mensen treft met een piek rond het 23ste levensjaar. Pityriasis (= schilfering) rosea (= roze gekleurd) wordt vaak voorafgegaan door griepachtige verschijnselen. Daarom staat de aandoening ook wel bekend als huidgriep. Pityriasis rosea is een zelflimiterende, goedaardige, niet-besmettelijke aandoening. De oorzaak is niet duidelijk. Pityriasis rosea wordt geassocieerd met een virus, maar zeker is het niet. Pityriasis rosea gaat vanzelf over. Behandeling van huidgriep is daarom niet nodig. Wat is pityriasis rosea? Pityriasis rosea (PR), ook wel ziekte van Gibert genoemd, is een acuut optredende en karakteristiek huidafwijking, die meer dan 2 eeuwen geleden al voor de eerste keer is beschreven. Waarschijnlijk wordt het uitgelokt door een virus, maar zeker is dat niet. Pityriasis rosea is een zelflimiterende, goedaardige, nietbesmettelijke aandoening. Wie krijgen pityriasis rosea of huidgriep?
Pityriasis rosea komt het meest voor bij kinderen en jongvolwassenen van 10 tot 35 jaar. Pityriasis rosea wordt zelden gezien bij baby’s en bij oudere personen. De piek ligt rond het 23ste levensjaar. Vrouwen worden iets vaker getroffen dan mannen.
Bij grofweg 80 procent van de gevallen wordt de huiduitslag voorafgegaan door het verschijnen van een ‘herald patch’ (ook wel ‘plaquemère’ of ‘moederplek’ genoemd), meestal op de romp, maar soms ook in de nek of op de ledematen. Deze plek is ongeveer 2-5 cm in diameter. De herald patch is ovaal of rond van vorm. Het centrum van de plek is huid- of zalmkleurig en de perifere zone is helderrood van kleur. De rand is schilferig. Deze plek vormt de voorbode van de daarop volgende huidafwijkingen.
Eén tot twee weken later verschijnen meerdere soortgelijke plekken: de secundaire uitbarsting. De plekken zijn vaak iets kleiner en ovaal van vorm en manifesteren zich vooral op de romp en bovenarmen en bovenbenen. De secundaire eruptie is symmetrisch, waarbij de leasies vaak verschijnen in een patroon dat de huidlijnen volgt. Op de rug kan men daarom heel vaak een patroon ontwaren dat lijkt op de doorbuigende takken van een kerstboom. In de daarop volgende 2 tot 4 weken neemt de huiduitslag vanzelf af. Er blijven geen littekens achter. De plekken geven soms aanleiding tot jeuk. Bij mensen met een donker huidtype kunnen er pigmentverschillen ontstaan. Hierbij kan er zowel meer pigment (hyperpigmentatie) als minder pigment (hypopigmentatie) aanwezig zijn. Deze kleurverschillen trekken na verloop van tijd vanzelf weer bij.
Pityriasis rosea gaat vanzelf over. Behandeling is daarom niet nodig. Er kan wel aan symptoombestrijding worden gedaan. De belangrijkste klacht is jeuk, tussen de 25 en 75 procent van de patiënten heeft daar last van. De eventueel aanwezige jeuk kan effectief bestreden worden met lokale anti-jeukmiddelen, zoals menthol-gel. Indien de huisarts dat nodig vindt, kunnen ook lokale corticosteroidcrèmes en anti-jeuktabletten (antihistaminica) voorgeschreven worden. In zeer uitzonderlijke gevallen kan bij hardnekkige en langdurige jeuk lichttherapie (UVB) uitkomst bieden. De patient kan droogheid en schilfering van de plekken tegengaan met licht vettende crèmes of bodylotions. (Mens en gezondheid/Foto: Huidarts)