Grootste vluchtelingenkamp ter wereld bestaat drie jaar: “Het is een crisis bovenop een crisis”

Drie jaar geleden vond een enorme opstoot van het geweld tegen Rohingya plaats, uitgevoerd door het leger van Myanmar. De moslimminderheid, die voornamelijk uit de provincie Rakhine komt, wordt niet als staatsburger erkend. Het is al decennia slachtoffer van repressie en geweld door de boeddhistische meerderheid in Myanmar. Volgens de Verenigde Naties geldt het als ‘meest vervolgde volk ter wereld’.

Wat op 25 augustus 2017 plaatsvond, deed een massale migratiestroom naar Bangladesh ontstaan. Velen van hen leven daardoor tot vandaag in het buurland, in Cox’s Bazar, het grootste vluchtelingenkamp ter wereld.

Volgens Artsen Zonder Grenzen gaat het om zo’n 900 duizend Rohingya-vluchtelingen die er op 26 vierkante kilometer samen in erbarmelijke omstandigheden leven. “Na al die tijd is er amper beterschap in zicht”, meldt Artsen Zonder Grenzen.

Uitzichtloos

Drie jaar geleden ontving Bangladesh dan wel Rohingyavluchtelingen, het verbiedt nog steeds permanente structuren in het kamp, met het oog op terugkeer voor de vluchtelingen. Daardoor ontbreekt het de Rohingya aan enig toekomstperspectief.

“Hun kwetsbaarheid en het lange uitzichtloze verblijf zijn enorm problematisch”, vertelt Puk Leenders van Artsen Zonder Grenzen aan MO*. Ziektes ten gevolge van de penibele leefomstandigheden zijn er schering en inslag. Human Rights Watch schat dat zo’n 450 duizend kinderen er de kans mislopen om onderwijs te genieten. Ten slotte is er amper werkgelegenheid.

“De uitbraak van het coronavirus in het overbevolkte kamp heeft die onzekerheid en kwetsbaarheid alleen maar versterkt”, gaat Puk Leenders verder.

“Het is een crisis bovenop een crisis”, klonk het bij Oxfam in een filmpje naar aanleiding van het driejarige bestaan van het kamp.

In Myanmar hadden de Rohingya jarenlang een zeer beperkte toegang tot gezondheidszorg, waardoor er wantrouwen tegenover leeft. “Om vertrouwen op te bouwen, is het belangrijk om met de bevolking samen te werken om de transmissie van COVID-19 te vertragen door middel van voorlichting en tijdig testen”, aldus Leenders. Bovendien is er in het kamp geen toegang tot internet, waardoor ze belangrijke informatie over het coronavirus missen.

Repatriëring

Enerzijds is er de uitzichtloze situatie in het kamp, anderzijds is een veilige terugkeer naar thuisland Myanmar onmogelijk. “Myanmar slaagt er niet in een veilige terugkeer naar Rakhine, de provincie van waar de meeste vluchtelingen komen, te vrijwaren”, vertelt Human Rights Watch (HRW). “Ondanks de recente druk vanuit het Internationaal Strafhof op Myanmar om de Rohingya beter te beschermen, is het land daarin niet geslaagd”, meldt HRW. “Hun staatsburgerschap, vrijheid om zich te verplaatsen, voedselzekerheid, recht op gezondheidszorg en onderwijs blijven penibel”, gaat de mensenrechtenorganisatie verder. “Het is essentieel dat een vrijwillige, humane en duurzame terugkeer wordt verzekerd”, vult Leenders aan.

Daardoor komen de Rohingya helemaal vast te zitten. Ze leven verder in precaire omstandigheden zonder perspectief op een veilige terugkeer. Vele Rohingya trachtten voordien al naar verder gelegen overzeese landen zoals Maleisië en Thailand te vluchten. Door de uitzichtloze situatie trachten ze dat nu ook vanuit Bangladesh. “Die gevaarlijke boottocht illustreert de wanhoop die er leeft”, aldus Leenders. Geen enkel land in de regio toont zich bijzonder enthousiast om de vluchtelingen te ontvangen.

(MO* Magazine)