De ster GJ 887 is niet zo saai als gedachten dat is slecht nieuws voor haar planeten

De ster GJ 887 is één van de helderste M-sterren aan de nachthemel. M-sterren zijn zogenoemde rode dwergen: koel, niet zo groot en daarom ook vaak moeilijker te zien vanaf de aarde dan reuzensterren, zoals Sirius. Gelukkig staat GJ 887 heel dicht bij de aarde, namelijk op slechts elf lichtjaar afstand.

Wetenschappers denken dat rode dwergen de perfecte locaties zijn om te zoeken naar leefbare planeten. Alleen in onze Melkweg zijn er mogelijk zestig miljard leefbare exoplaneten bij rode sterren. Dit komt omdat rode dwergen veel langer leven dan grotere sterren, zoals onze zon. Daarnaast zijn rode dwergen vaak rustiger en hebben planeten minder last van zonnevlammen. Tenslotte herbergen rode dwergsterren vaak rotsachtige planeten, zoals Mars en de aarde.

Overigens zijn er niet alleen maar voordelen. De laatste tijd is er een verschuiving zichtbaar naar oranje dwergsterren (K-sterren). Dat komt omdat planeten die rond rode dwergen cirkelen vaak gebombardeerd met gevaarlijke röntgen- en ultraviolette (UV) straling, die tot honderdduizenden keren intenser kan zijn dan wat de aarde van de zon ontvangt. Omcirkelende exoplaneten zijn daardoor hun leven niet zeker en kunnen ieder moment van hun atmosfeer beroofd worden. Het betekent dat deze planeten mogelijk kurkdroog zijn.

Nu blijkt dat ook de rode dwergster GJ 887 minder saai is dan gedacht. Om deze ster draaien twee (mogelijk drie) planeten. Wetenschappers hebben de ster 27 dagen geobserveerd met de TESSsatelliet, maar zagen geen grote zonnevlammen. Toch blijkt uit historische Hubbledata dat GJ 887 ieder uur zonnevlammen de ruimte in slingert. Deze pieken in helderheid zijn alleen goed te zien in ver-ultraviolet licht (122–200 nm) en werden door TESS gemist.

Het laat weer zien hoe moeilijk het is om te voorspellen of een exoplaneet leefbaar is of niet. In ‘normaal’ licht lijkt GJ 887 een fijne moederster, maar in ultraviolet licht is te zien dat de ster de planeten continu bombardeert met straling. Mogelijk hebben de exoplaneten bij GJ 887 (vrijwel) geen atmosfeer meer, zoals Mars. In dat geval is de kans zeer groot dat er geen leven is op deze buitenaardse werelden. (Scientias)