Regionale organen onder een vergrootglas
In 1948 werd het algemeen kiesrecht afgekondigd. Op 31 maart 1949 werden er verkiezingen gehouden op basis van algemeen kiesrecht.
Tussen 1949 tot 1963 waren er 21 statenleden, van 1963-1936 bedroegen dat 36 statenleden en tussen 1967 tot 25 februari 1980 hadden wij 39 statenleden. In de periode 1980 tot 1987 mochten de politieke partijen geen politieke activiteiten ontplooien. In een tijdperk van 31 jaar ( 19491980) is het kiesstelsel twee keren gewijzigd ( 1963 en 1967) wat het aantal statenleden betreft. Terugkeer naar burgerregering op 25 november 1987
In 1987 werd een nieuw kiesstelsel ingevoerd dat uit DNA-leden, rr-leden en dr-leden bestaat. Het aantal DNA-leden werd gebracht naar 51 leden.
1.De DNA-leden worden gekozen op basis van evenredige vertegenwoordiging per district+ bij grootst gemiddelde en voorkeursstemmen (zie artikel 61 van de Grondwet).
2. Op rr-niveau ligt ten grondslag het personenmeerderheidsstelsel. De volgorde der gekozenen wordt bepaald naar de rangorde der hoofdelijk verworven stemmen.
3.Op dr-niveau: naar evenredigheid van het totaal in de ressorten verworven zetel.
Kiezen van rr-leden (op basis van personenmeerderheidsstelsel)
Bij personenmeerderheidsstelsel krijgt de winnaar alle zetels, omdat de kiezers over het algemeen traditioneel stemmen. De kiezers zijn over het algemeen niet zo kritisch. Als de kiezers naar de stembus gaan, krijgen zij twee stembiljetten. Op DNA-niveau moeten zij op een plek kleuren (stemmen), maar op het rr-biljet moeten zij bijvoorbeeld in ressort Flora op 17 plaatsen kleuren (stemmen). Zij zijn niet verplicht op slechts een politieke partij te kleuren (stemmen), maar de kiezers kennen de meeste rr-leden niet en zij stemmen op alle leden van zijn of haar politieke partij om verwarring te voorkomen.
NDP heeft politieke partijen ‘gepakt’
De regerende NDP, 2015-2020, ( in deze periode beschouw ik de BEP en de HVB als aanhangsels van de paarse partij), had de politieke partijen gevraagd om hun mening te geven over het kiesstelsel van 1987. De meeste politieke partijen waren er grote voorstanders van dat de rr-leden op basis van het evenredigheidsstelsel gekozen moeten worden. Het systeem van personenmeerderheidsstelsel ( winners take all) moet van de baan, waardoor diverse politieke partijen op rr-niveau vertegenwoordigd zouden kunnen worden per ressort. Een voor mij prachtig voorstel. Gaande de rit heeft de NDP al die politieke partijen belazerd. Met een meerderheid in DNA heeft de NDP de DNA-leden van de coalitie (inclusief de BEP- en HVB-leden) zover gekregen dat er een wet is aangenomen dat politieke partijen geen politieke samenwerking voor de verkiezingen mogen aangaan (geen pre-electorale samenwerking).
Rr-en dr-leden kosten de staat veel geld
Het rendement van de rr-en dr-leden is te verwaarlozen. Na 33 jaren ( 1987 tot 2020) moet de regering deze regionale organen op de operatietafel plaatsen. Alleen bij het kiezen van de president en vicepresident komen deze regionale organen goed in beeld.