Moedervlekken: Soorten, vormen, symptomen en behandeling
Een moedervlek, in medische termen gekend als een “naevus” is een soort vlek op de huid die bij de geboorte aanwezig is. Deze huidafwijking bestaat in diverse soorten en vormen. Moedervlekken kennen verschillende mogelijke kleuren, texturen, randen, groottes enzovoort. De meeste moedervlekken zijn onschadelijk en behoeven geen behandeling, tenzij om cosmetische redenen. Sommige soorten moedervlekken vervagen of verdwijnen na verloop van tijd, terwijl andere soorten, zoals wijnvlekken, aanwezig blijven zonder behandeling. Bij wijzigingen van een moedervlek, is het steeds verstandig een (huid)arts te raadplegen want af en toe leidt een moedervlek tot huidkanker.
Rode moedervlekken bestaan uit een plaatselijke verwijding of vermeerdering van de bloedvaten waardoor een rode huidskleur bestaat. De bloedvaten bevinden zich hierbij dicht bij het huidoppervlak. Hemangiomen zijn een veel voorkomende vorm van vasculaire moedervlekken. De oorzaak is onbekend. De kleur is het gevolg van de groei van bloedvaten op deze plaats. Aardbeivlekken, spelonkachtige hemangiomen, zalmvlekken (ooievaarsbeten) en wijnvlekken (roze of paarse verkleuring van huid) zijn veel voorkomende soorten hemangiomen. Cafe-au-lait vlekken treden op bij mensen met de genetische aandoening neurofibromatose. Cafe-au-lait vlekken zijn lichtbruin van kleur (de kleur van koffie met melk). Op een lichte huid is de kleur hiervan lichtbruin, maar op een donkere huid is de kleur van de vlek zwart. De caféau-lait vlekken vervagen af en toe bij het verouderen maar meestal verdwijnen ze nooit helemaal. Moedervlekken heeft bijna iedereen; de meeste moedervlekken verschijnen na de geboorte. Gewone moedervlekken zijn kleine clusters van donkergekleurde huidcellen. Ze hebben een rode, donkerbruine of zwarte huidskleur. Ze variëren in grootte van minder dan 1,5 cm tot meer dan 20 cm in diameter. Sommige moedervlekken verdwijnen spontaan maar bij de huidveroudering verschijnen soms bijkomende moedervlekken. Het risico van naevi (meervoud van naevus) dat ze zich ontwikkelen tot huidkanker is laag, maar het risico neemt wel toe naarmate de moedervlek groter is.
De patiënt heeft een abnormaal donkere of lichte huid. Daarnaast is de geweven huid mogelijk glad, plat, verhoogd of gekreukt. De rand van de moedervlek is regelmatig of onregelmatig. Een huidletsel (gebied dat verschilt van de huid daarrond rond), huidknobbeltjes en haargroei uit de gepigmenteerde huid zijn andere mogelijke symptomen die optreden bij een moedervlek. Af en toe zijn deze pijnlijk. De arts bestudeert de huid. Soms is een biopsie nodig om te kijken of de huidwijziging geen teken is van huidkanker. De dermatoloog (huidarts) neemt soms een foto van de moedervlek om het beeld dan na verloop van tijd te vergelijken. Soms zet de arts beeldvormende onderzoeken (CT-scan en MRIscan) in bij dieper liggende moedervlekken.
Het type behandeling is afhankelijk van het type moedervlek en de eventueel verwante aandoening. Meestal moet de arts de moedervlek zelf niet behandelen. Grote moedervlekken die het uiterlijk en het gevoel van eigenwaarde aantasten, behandelt de patiënt indien nodig door middel van cosmetische technieken. Cryotherapie (behandeling via bevriezing) en een laseroperatie zijn ook nog mogelijke behandelingsmethoden. Verder is een operatie mogelijk om de moedervlekken te verwijderen. Dit (mens en gezondheid/ Foto: Huidarts)