Rode vlekken onder ogen: eczeem en huiduitslag rond de ogen

Huiduitslag rond de ogen in de vorm van rode vlekken onder de ogen kan wijzen op eczeem. De huid rond je ogen en het gebied eromheen zijn zeer dun en daardoor kwetsbaar. Deze huid kan door allerlei invloeden snel schraal worden. De huid rond je ogen is extra gevoelig en kan door allerlei factoren sneller geïrriteerd raken. Heb je last van rode vlekken onder je ogen of rond je ogen met eventueel wat schilfers? Mogelijk heb je last van eczeem rond je ogen of op je oogleden. Het eczeem kan alleen bij de ogen aanwezig zijn, maar het kan ook op andere plaatsen van je lichaam voorkomen. Eczeem rondom de ogen komt voor bij atopisch eczeem, contacteczeem en het wordt soms ook gezien bij seborroïsch eczeem.

Eczeem rond de ogen is een courante klacht. Het eczeem komt soms alleen rond de ogen voor, maar je kunt ook elders op het lichaam last hebben van eczeem. Eczeem rondom de ogen komt voor bij atopisch (constitutioneel) eczeem, contact allergisch eczeem, irritatie-eczeem en het wordt soms ook gezien bij seborroïsch eczeem. Eczeem rond de ogen kan als zeer belastend en cosmetisch storend worden ervaren.

De meeste mensen met atopisch eczeem, ook wel constitutioneel eczeem genoemd, hebben ook last van allergische aandoeningen als astma, hooikoorts of voedselallergieen. Dit komt doordat atopisch eczeem behoort tot het atopiesyndroom, waarbij ontstekingsreacties in het lichaam ontstaan als gevolg van een aanleg om overgevoelig te reageren op stoffen of prikkels uit de omgeving. In de huid uiten deze ontstekingsreacties zich als atopisch eczeem, in de slijmvliezen van de neus en ogen als hooikoorts en in de luchtwegen als astma. Bij atopisch eczeem kun je ook eczeem op of rond je oogleden krijgen. Dit wordt meer gezien bij volwassenen dan bij kinderen (of baby’s).

Bij allergisch contacteczeem veroorzaken bepaalde stoffen een allergische reactie van de huid. Je kunt bijvoorbeeld overgevoelig zijn voor chroom en nikkel, metalen die in veel legeringen aanwezig zijn die (vroeger) ook in sieraden gebruikt werden. Vanaf 2001 gelden in Nederland beperkende maatregelen voor de verkoop van sieraden waar nikkel in verwerkt is. Maar ook zalven en crèmes kunnen allergische reacties uitlokken. Er zijn veel allergenen (stoffen waar een allergische reactie op ontwikkeld kan worden) die een reactie kunnen veroorzaken. Je kunt denken aan cosmetica, shampoo’s, crèmespoeling en reinigingsproducten, zoals toner, milk en ooglotions. Ook kunnen allergenen per abuis rond de ogen aangebracht worden door bijvoorbeeld met je handen in dat gebied te wrijven. Het allergeen hoeft dan geen allergische reactie aan je handen te veroorzaken, terwijl het dat wèl kan doen bij de kwetsbare en gevoelige huid rond de oogleden. Verder is bekend dat allergenen als huisstofmijt of stuifmeel ook een reactie kunnen veroorzaken. De niet-allergische vorm van contacteczeem wordt veroorzaakt door irriterende stoffen, waarbij agressieve producten die de huid rechtstreeks beschadigen in het spel zijn. In tegenstelling tot allergisch contacteczeem, ontstaat irritatie-contacteczeem bij iedereen wiens huid langdurig contact heeft met irriterende stoffen. De reactie van de huid hangt af van de duur van de blootstelling en de concentratie van het agressieve product. Een voorbeeld is een agressieve reinigingslotions. Regelmatig in je ogen Seborroïsch eczeem is een veel geziene huidaandoening die zich vooral voordoet in het gezicht, in het bijzonder in de wenkbrauwen en in de plooien naast de neus. Je krijgt dan last van schilferende plekjes in de neusplooi, wenkbrauwen, op de haargrens en/of achter de oren. Het kan echter ook voorkomen op het behaarde hoofd, in het gelaat, alsook rond de ogen. De huid is ter plaatse vaak wat rood en vettig. De behandeling van eczeem rond de ogen is afhankelijk van de oorzaak. Bij een oorzaak die weggenomen of vermeden kan worden, dus bij een allergie of een irriterende, agressieve stof, zullen de klachten verminderen als je deze stoffen achterwege laat. De huid rond de ogen is gevoelig en kwetsbaar. Bij eczeem rond je ogen, kan dus niet zomaar een therapie worden toegepast voor eczeem elders op de huid. Voorzichtigheid is geboden. De huisarts kan bij alle vormen van eczeem een corticosteroïdcrème of -zalf voorschrijven van geringe sterkte. Door het langdurige of overmatige gebruik van een dergelijke zalf kan verdunning van de huid optreden. Dat moet voorkomen worden. Breng de zalf daarom dun aan en gebruik het niet te lang. De huisarts zal je hierover adviseren. Verder is het zo dat bij langdurig en overmatig gebruik van corticosteroïden rond de ogen er een verhoogde kans bestaat op het ontstaan van glaucoom en mogelijk ook van staar. Een dermatoloog kan een calcineurine-remmende zalf of crème voorschrijven. Calcineurineremmers worden ook wel ‘topicale immunomodulatoren’ genoemd omdat ze van invloed zijn op het immuunsysteem van de huid. Voorts is het verstandig om indifferente smeersels aan te brengen: een onderhoudszalf waar geen medicijn in is verwerkt.

Afgezien van jeuk en roodheid rond de ogen, hebben mensen die te kampen hebben met hooikoorts vaak ook last van waterige ogen en een loopneus of juist een verstopte neus. Bij hooikoorts is het relatief gemakkelijk om de bron van de rode uitslag rond je ogen te identificeren. Allergie immunotherapie is een therapie waarbij het immuunsysteem allengs gewend raakt aan het allergeen en op een gegeven ogenblik niet meer reageert op het allergeen. Rode uitslag rondom de ogen kan ook een symptoom van een allergische reactie zijn. Voorbeelden van voedselallergie zijn tarwe-, noten-, pinda-, sesam- en melk(eiwit) allergie. Als je merkt dat de roodheid rond de ogen kan worden geassocieerd met bepaalde voedingsmiddelen die je hebt gegeten, bestaat de kans dat je allergie hebt ontwikkeld voor een bepaald product of een groep producten. Neem in dat geval contact op met je huisarts om een speciale allergietest uit te voeren. Als je ogen jeuken, wrijf er dan niet in. Het is belangrijk de oorzaak van de jeuk te achterhalen en daar iets aan te doen. Als je iets in het oog hebt, moet je het met koud water uitspoelen, inplaats van te proberen om het te verwijderen door aan het oog te wrijven. Dit helpt meestal niet en het kan je uiteindelijk een rode uitslag of zwelling opleveren die twee tot drie dagen duurt. Onthoud ook dat je voorzichtig te werk moet gaan wanneer je oogmakeup verwijdert. Ga voorzichtig te werk en zorg ervoor dat er geen restjes mascara of oogschaduw blijven zitten. Hoe schoner je ogen, hoe kleiner de kans op irritaties rond je ogen. Zorg er verder voor dat het product dat je gebruikt om oogmake-up te verwijderen voor dit doel is ontworpen en geschikt is voor het gevoelige en kwetsbare gebied rond de ogen. Voor het reinigen van de huid kun je ook babyshampoo die gedrenkt is in een schone katoenen doek gebruiken. (Mens en gezondheid/Foto: Huidarts)