Internationale Dag van de Wetenschap

De Verenigde Naties vinden ook wetenschap belangrijk. Reden genoeg om 10 november tot ‘World Science Day’ uit te roepen en dan met de focus op vrede en ontwikkeling uiteraard.

De Unesco heeft deze dag in 2001 uitgeroepen om het belang van wetenschap te onderstrepen. Ook vindt de UN het noodzakelijk dat de kloof tussen wetenschap en maatschappij kleiner moet. Met deze dag willen ze dat verminderen. Alles overigens naar aanleiding van de wereldwetenschapsconferentie in Budapest.

Wetenschap is zowel de systematisch verkregen, geordende en verifieerbare menselijke kennis, het daarmee verbonden proces van kennisverwerving als de gemeenschap waarin deze kennis wordt vergaard. Deze gemeenschap heeft haar eigen wetenschappelijke methodes en conventies om tot hypotheses, wetmatigheden, theorieën en systemen te komen. Wetenschap en technologie zijn belangrijke elementen van de moderne geïndustrialiseerde samenleving. Er wordt wel onderscheid gemaakt tussen fundamentele wetenschap en toegepaste wetenschap die gericht is op toepassing van kennis en beïnvloeding van de werkelijkheid. Er zijn combinaties mogelijk van fundamentele en toegepaste wetenschap.

Onder veel onderzoekers heerst consensus over wat wetenschap dient te kenmerken, al kunnen er tussen de vakgebieden, beoefenaars en beroepspraktijken verschillen in interpretaties bestaan. Moderne wetenschap heeft verschillende kenmerken, die min of meer gelden in uiteenlopende vakgebieden. Wetenschap wil onder meer aspecten van de ervaren werkelijkheid op een systematische en gedegen wijze onderzoeken en proberen te begrijpen. Daarmee kan de werkelijkheid en/of de natuur begrepen en gecontroleerd worden.

Wetenschap, althans natuurwetenschap, en veel ook andere vormen van academische wetenschap, volgt doorgaans de wetenschappelijke methode en: wil diepgaande algemene verbanden ontdekken (wetmatigheden) die een veelheid van verschijnselen rationeel verklaren (theorie). Voor het beschrijven van de verbanden gebruikt wetenschap vaak de wiskunde.

Die wordt ondersteund door empirische gegevens verkregen door bijvoorbeeld experimenten, bronnenonderzoek, veldonderzoek of andere manieren en zo nauwkeurig mogelijke beschrijvingen daarvan. De (zuivere) wiskunde doet doorgaans geen experimenten, hoewel soms computerexperimenten mogelijk zijn.

- Is toetsbaar en stelt zich daarmee bloot aan eventuele weerlegging (falsifieerbaarheid, falsificatie). Weerlegging werkt zuiverend en is essentieel omdat het leidt tot verbetering van de theorie en tot nieuwe experimenten. Als een bewering geen aangrijpingspunten in de werkelijkheid of in de wiskunde biedt – niet toetsbaar is en dus ook niet weerlegd kan worden – heeft de wetenschap daar niets aan, de theorie is niet eens fout – nicht einmal falsch, een uitspraak van de Oostenrijkse theoretisch natuurkundige Wolfgang Pauli. Een foute bewering kan wel nuttig zijn als die leidt tot een betere. - Kan vaak voorspellingen doen en stelt zich daarmee bloot aan die eventuele weerlegging via falsifieerbaarheid en falsificatie.

- geeft aan welke beperkingen er zijn aan de geldigheid van veronderstellingen, methoden en resultaten. Levert zelfkritiek.

- maakt gegevens openbaar en geeft inzicht in de gebruikte methoden zodat anderen het onderzoek kunnen controleren en eventueel herhalen (reproduceerbaarheid). Methoden, resultaten en conclusies worden beargumenteerd, en discussie wordt met argumenten gevoerd. - publiceert uitkomsten veelal in een overzichtelijk wetenschappelijk artikel in een wetenschappelijk tijdschrift of presenteert deze op congressen. Wetenschappelijke tijdschriften laten ingestuurde artikelen beoordelen door collega-onderzoekers (deze referees voeren de collegiale toetsing of peerreview uit). Zij adviseren de redactie van het tijdschrift over verbetering, aanvaarding of afwijzing van de artikelen. Wetenschappelijke tijdschriften zorgen voor regelmatige samenvattingen en beoordelingen (reviews) van de voortgang in een vakgebied, geschreven door vooraanstaande onderzoekers. Ook organisatoren van wetenschappelijke congressen selecteren bijdragen en laten overzichten van een vakgebied maken. controleert eerder verkregen resultaten van andere onderzoekers en herhaalt experimenten en andere vormen van onderzoek. Als een resultaat niet gereproduceerd kan worden, vervalt dat resultaat (wetenschap zuivert zichzelf).

- bouwt voort op werk van anderen maar pleegt geen plagiaat en citeert met bronvermelding.

- is neutraal en niet direct gebonden aan een bepaalde ideologie, commerciële onderneming, politiek, godsdienst of eigen belang. Doet bijvoorbeeld ter verklaring geen beroep op een religieuze ideologie die bovennatuurlijke machten erkent of op een politieke of racistische ideologie. Is ook in deze zin objectief.

- is een sociale activiteit: resultaten worden vaak in groepsverband verkregen, en altijd in overleg beoordeeld, aanvaard of afgewezen. Onderzoekers in een vakgebied zijn doorgaans georganiseerd in nationale en internationale gemeenschappen of beroepsverenigingen, die regelmatig wetenschappelijke congressen organiseren ter bespreking van onderzoek. - omvat het ontwikkelen en gebruikmaken van kennis in de praktijk in zogenaamde op toepassing gerichte of toegepaste wetenschap.

(Bron: Fijnedagvan en

Wikipedia)