Natuurkundevernieuwing in Suriname door drie educatieve twinningprojecten

AdeKUS-project 2009-2011

Een wezenlijk onderdeel van natuurkunde is het experiment. Op de universiteit was een verbetering van de faciliteiten en experimenten nodig. Daarvoor zijn twee docenten van de Adekus naar Nederland gegaan en hebben diverse universiteiten en scholen bezocht. De twee amanuenses van het practicum hebben in Nederland nascholing gehad op het gebied van onderhoud en beheer van apparatuur. Twee docenten van de universiteiten van Groningen en Utrecht zijn daarna naar Suriname gekomen, samen met de technisch ondersteuner uit Utrecht. In een projectgroep zijn de practica aangepakt en is het practicum opgezet naar analogie van de Nederlandse universiteiten. Er is kritisch gekeken naar de indeling van de practicumruimte en deze is aangepast aan de nieuwe eisen voor practicum en efficiënt gebruik van de ruimte. Het eerstejaarspracticum was hiermee weer up to date.

De Nederlandse docenten hebben ook op middelbare scholen gekeken. Samen met docenten is een advies opgesteld om de vaardigheden met betrekking tot onderzoek en oplossingsgericht werken te verbeteren. In die tijd was al sprake van het opzetten van een bacheloropleiding natuurkunde. Binnen het project is daarvoor een advies geschreven met aanbevelingen. De al aanwezige contacten via de Natuurkunde-Olympiade zijn in het project versterkt, evenals de contacten met docenten.

Nieuwe Natuurkunde in Suriname 2014 - 2016 Ninas In een tweede twinningronde is gewerkt aan vernieuwing van het natuurkundeonderwijs op mulo en havo/vwo. Hierin hebben het Instituut voor Opleiding van Leraren in Suriname en de Universiteit Utrecht (UU) en Hogeschool Utrecht (HU) samengewerkt.

Het doel was om de aansluiting tussen natuurkunde op mulo en havo/vwo te verbeteren door vernieuwing van curricula en examenprogramma’s en door nascholen van natuurkundeleraren en verbeteren van de natuurkunde-voorzieningen op de scholen.

Na een startconferentie in Paramaribo hebben de Nederlandse partners scholen in Suriname bezocht. Er is een kerngroep gevormd van Surinaamse docenten, die in Nederland nascholing hebben gekregen. Ze hebben ook op scholen in Nederland gekeken. Tijdens de nascholingsweken in Suriname zijn de docenten verder geschoold en hebben geleerd hoe ze zelf nascholing aan collega’s kunnen geven. Dit is tijdens het project ook gebeurd. Na het project is er nog een conferentie geweest, georganiseerd door de docenten zelf.

Het project zou tegelijk met een vernieuwing van de natuurkundeboeken plaatsvinden. De boeken van het vwo waren ongeveer 40 jaar oud en van de mulo ruim 30 jaar. De boeken waren vaak kopieën en niet meer te koop. Door financiële problemen in Suriname was het jammer genoeg niet mogelijk de boeken te vernieuwen. Een belangrijke pijler voor het slagen van het project verviel daardoor. Toevallig werd op veel scholen in Nederland net een nieuwe druk van de methode voor havo/vwo in gebruik genomen. Dank zij sponsoring van organisaties, medewerking van de uitgever, de Nederlandse Vereniging voor Onderwijs in de Natuurwetenschappen (NVON) en veel scholen is het gelukt om deze editie op alle havo/vwo- scholen in Paramaribo en de districten te krijgen en rekening te houden met de mogelijkheid van nieuwe scholen. Vwo is direct begonnen met de nieuwe methode, de havo twee jaar later. In januari 2020 maakte de eerste examengroep de schoolonderzoeken (SO’s) volgens het vernieuwde curriculum. Het lijkt er voorzichtig op dat de vernieuwde aanpak werkt, de examencijfers waren dit jaar beter.

Blended Learning in Natuurkunde MULO Suriname 2018-2021 Blinas

In een derde twinningprogramma met IOL, UU, HU en NVON wordt verder gewerkt aan vernieuwing van het natuurkundeonderwijs. De focus ligt nu meer op de mulo. Op de muloscholen was bijna geen materiaal om proeven te demonstreren. Docenten waren daarvoor ook slecht toegerust. Er is nu voor gekozen om tien voorloopscholen te voorzien van practicummateriaal in de vorm van een lestrolley. Omdat er geen geld was voor nieuwe boeken op de mulo èn de didactiek van een mogelijke nieuwe methode erg ver van de ervaringen van de huidige docenten ligt, is besloten om een proevenboek te maken bij de bestaande methode. Dit is een website binnen de website van de NVON, waar docenten eenvoudig kunnen zien hoe je een demonstratie van een onderwerp doet, inclusief didactische aanwijzingen (https://www.nvon.nl/leswerk/ proevenboek-mulo). Veel wordt getoond met video’s, waarvan er nu een 140 klaar zijn.

Met de website en conferenties in Paramaribo, Nickerie en Commewijne, waarin docenten van alle tien districten met elkaar de proefjes doen en ervaringen uitwisselen, helpen we de mulo-docenten om met hun lessen beter aan te sluiten op de bovenbouw.

Er was veel behoefte aan practicummateriaal, ook bij de niet voorloopscholen. Dankzij opnieuw sponsoring is het gelukt om nog 46 lestrolleys samen te stellen. Er zijn nu 55 scholen met lestrolleys en het IOL heeft twee trolleys om nieuwe docenten te scholen.

Het gebrek aan boeken is een probleem op de muloscholen. Binnen het project is daarom gezocht naar mogelijkheden om boeken voor de mulo te verzorgen. Dankzij opnieuw donaties en aanpassing van het project is het gelukt voldoende geld te krijgen voor nieuwe boeken voor alle muloscholen in Suriname met goedkeuring van het Ministerie van Onderwijs en Cultuur. Er is voor gekozen om de oude methode opnieuw te drukken.

Met de drie twinningprojecten is een goede basis gelegd voor de vernieuwingen van het natuurkundeonderwijs die nu binnen Suriname voortgezet moeten worden.

Usha Schalkwijk-Doerga Lcs.

Projectcoördinator UTSN Suriname