Meer fietsdoden onder ouderen

DEN HAAG - Het aantal dodelijke slachtoffers en ernstig gewonden onder oudere fietsers zal de komende jaren explosief stijgen. Nu al is meer dan de helft van de fietsers die om het leven komt 70 jaar of ouder. Maar als er geen maatregelen getrofen worden, zal dat aantal alleen maar stijgen.

Dat constateert de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) in een rapport over veiligheid voor oudere fietsers dat gisteren werd gepubliceerd maar al in bezit is van De Telegraaf.

“Vooral het aandeel 80-plussers dat als fietser overlijdt is flink toegenomen”, stelt onderzoeker Paul Schepers van de SWOV. “Van 12% in 2000 tot 27% in 2019, ofwel: 54 van de in totaal 203 fietsdoden. 60-plussers vormen bijna driekwart (72%) van het totaal aantal slachtoffers en 70-plussers ruim de helft (59%).”

Het aandeel fietsdoden jonger dan 60 jaar is daarentegen fors afgenomen: van ongeveer de helft in 2000 tot minder dan een derde (28%) in 2019. Van de circa 13.900 ernstig gewonde fietsers in 2018 was bijna een derde 70 jaar of ouder.

Schepers: “De toename onder de ouderen komt vooral doordat er meer senioren zijn die ook steeds meer en langere afstanden fietsen. Problemen bij het op- en afstappen en het niet tijdig opmerken van obstakels zijn belangrijke redenen dat ouderen relatief vaak gewond raken bij enkelvoudige ongevallen. Ook complexe manoeuvres, zoals het links afslaan op een kruising, komen vaak voor als oorzaak van ongevallen.”

Als gevolg van de vergrijzing en de toenemende populariteit van de (elektrische) fiets onder ouderen, zal zonder aanvullende maatregelen het aantal verkeersslachtoffers onder oudere fietsers de komende jaren verder toenemen, verwacht de SWOV. “Er is helaas niet één maatregel om het probleem op te lossen”, meent Schepers. “Het is een combinatie van infrastructurele en voertuigtechnische maatregelen, ondersteund door gerichte educatie en beschermingsmiddelen. Dat kan het voor senioren veiliger maken.” Veilig Verkeer Nederland (VVN) en de ANBO zijn niet verrast door de cijfers. “Het aantal ouderen in Nederland groeit snel en daarmee is ook de kans groter dat zij betrokken zijn bij een fietsongeluk”, zegt Bernadet Naber van de ouderenbond in een reactie. “Daarom pleiten wij onder meer voor een cursus bij de aanschaf van een fiets, zeker als het een e-bike betreft.” “Het is gewoon een vervelend punt, waar geregeld aanrijdingen gebeuren. Daarom ben ik er altijd voorzichtig en hoewel ik op een voorrangsweg rijd, waak ik ervoor om er blindelings vanuit te gaan dat auto’s voor mij stoppen. De 70-jarige Ria van Doeland vertelt het verhaal nog met een brok in haar keel. Toen de Nijmeegse voorbijreed gaf een automobilist gas en reed de fietser aan. “Ik wist niet wat me overkwam maar dacht alleen maar ‘niet op je hoofd vallen, niet op je hoofd vallen’. Dat lukte gelukkig, maar ik zat wel klem tussen de auto en de fiets die boven op me lag.”

“Ik had enorm veel pijn. In een glimp zag ik dat mijn voet naast mijn been hing”, aldus Van Doeland, die dezelfde dag nog geopereerd werd aan een gecompliceerde scheen- en kuitbeenbreuk en enkelgewricht. “Nee, het ongeval had niets met mijn leeftijd te maken, maar was puur te wijten aan de stommiteit van een ander.”.

Inmiddels heeft Van Doeland de draad opgepakt. “Ik heb een lange revalidatie achter de rug, maar heb de de moed opgevat weer te gaan fietsen. Ik heb een splinternieuwe fiets gekocht. Maar als ik het gevreesde kruispunt nadert, begint mijn hart wel sneller te kloppen. Het ongeluk heeft een gigantische impact gehad, maar mijn fietsplezier pakken ze me niet af. Dus ik stap gewoon weer op, hoe lastig dat ook is.”

(De Telegraaf)