Jeuk aan de neus: Oorzaken en symptomen jeukende neus

Een jeukende neus is een vervelende klacht. Iedereen heeft wel eens last van een jeukende neus of kriebel in de neus. Je kunt om verschillende redenen jeuk ervaren aan of in de neus. Soms kan jeuk aan de neus komen door een gevoel van ongemak en zenuwachtigheid, waarbij je onbewust aan het puntje van je neus of je neusvleugels krabt. Aanhoudende jeuk aan of in de neus is echter van een andere orde. Wat langer durende jeuk aan of in de neus kan door een gewone verkoudheid komen of door allergie, maar er kan ook sprake zijn van een droge huid of eczeem. Jeuk kan zowel binnen in de neus voorkomen (aan de binnenkant, in de neusholte) als aan de buitenkant van de neus (op de huid van de neus) voorkomen. Vaak is een jeukende neus van tijdelijke aard, maar aanhoudende jeuk kan komen door een onderliggende huidaandoening. In dat geval is een bezoekje aan de huisarts verstandig. Deze kan zalf of crème voorschrijven waardoor de jeukklachten afnemen.

De huid op de neusbrug is kwetsbaar omdat er geen spierweefsel of vet tussen de huid en het neusbeen zit. Er zijn verschillende huidaandoeningen die zich kunnen manifesteren op de neus en jeuk op de neus kunnen veroorzaken. Sommige van de meest voorkomende oorzaken van een jeukende huid op de neus zijn te wijten aan letsel, irritatie en huidaandoeningen die ook andere delen van het gezicht kunnen beïnvloeden. De binnenzijde van de neus is bekleed met slijmvlies en het buitenste laagje hiervan bestaat uit trilhaarepitheel. Deze zijn weer bedekt met trilhaartjes die bacteriën en stofdeeltjes tegenhouden. Het neusslijmvlies zit vol met klieren die slijm produceren. Gezond neusslijmvlies is als een beschermende laag tegen bacteriën en virussen. Ademen door de neus is belangrijk; de neus reinigt, bevochtigt en verwarmt namelijk ingeademde lucht.

Een jeukende neus kan komen nadat je in de zomer een dagje op het strand hebt doorgebracht. De huid van de neus, in het bijzonder op de neusbrug, kan vanwege zijn positie snel verbranden in de zon. Het puntje van je neus en de bovenkant van je oren krijgen de volle laag. Je neus steekt niet alleen uit het gezicht, maar staat ook recht tegenover de zon, of je nu zit, staat of loopt. Zonnebrand is niet altijd meteen duidelijk. Vaak wordt je pas uren later geconfronteerd met de gevolgen van zonnebrand. Klachten kunnen bestaan uit jeuk, verbranding en roodheid van de huid. Zonnebrand kan vermeden worden met zonnebrandcrème en het dragen van een hoed met een brede rand.

Contacteczeem is te herkennen aan een jeukende rode huid met kleine bultjes, blaasjes, korstjes en schilfers. Contacteczeem komt door contact met irriterende stoffen, zoals zeep, schoonmaakmiddelen, rubber of make-up. Irritatie leidt tot ontsteking van de huid.

Als je weet welke stof de huid van je neus irriteert, kun je proberen die stof te vermijden. Het gebruik van een neutrale zalf of crème kan uitdrogen van de huid voorkomen. Bij aanhoudende en hardnekkige klachten kan de huisarts een corticosteroïdzalf of -crème voorschrijven. Clownseczeem ontstaat meestal rond de mond, maar komt ook aan weerszijden van de neus voor of rond de ogen. In bijna alle gevallen betreft het jonge vrouwen in de leeftijd tussen de 20 en 45 jaar. De oorzaak hiervan kan het (verkeerd) gebruik van make-up zijn, of hr hormonen. Er is ook een verband tussen het gebruik van lokaal aangebrachte corticosteroïden (crème of zalf ) en de ontwikkeling van clownseczeem. Acne is een huidaandoening die uitgaat van de talgklieren. Het is een van de vervelendste en tegelijk meest voorkomende huidproblemen ter wereld. Vanwege hormonale veranderingen worden de talgklieren actiever dan normaal. De talgklieren in het gezicht (inclusief de neus), op de borst en op de rug worden groter en gaan meer en dikkere talg produceren. Er ontstaan kleine ontstekingen in de huid rondom de talgklieren.

Allergische rhinitis duidt op een allergische reactie ter hoogte van de neus. Deze reactie kan door verschillende allergenen veroorzaakt worden. Deze stoffen zijn meestal onschadelijk en vormen geen probleem voor de meeste mensen. Hoe dan ook, bij mensen met allergische rhinitis wordt het immuunsysteem geactiveerd en veroorzaakt zij een ontsteking. Veel voorkomende symptomen zijn een loopneus of verstopte neus, niesbuien, jeukende en tranende ogen, kriebelhoest en benauwdheid. Allergische rhinitis kan het hele jaar aanwezig zijn, maar zij kan ook seizoensgebonden zijn. Deze allergie steekt dan de kop op of verergerd tijdens bepaalde seizoenen (hooikoorts). Stuifmeel en huisstofmijt zijn enkele van de veel voorkomende allergenen.

Bij een droge neus is je neusslijmvlies uitgedroogd. Droogheid van de neusgangen kan leiden tot irritatie met symptomen zoals jeuk. Een droge neus wordt meestal veroorzaakt door omgevingsfactoren, zoals een droog of winderig klimaat en airconditioning. De droogte kan echter ook het gevolg zijn van onvoldoende slijmproductie door het neusslijmvlies. Dit kan optreden bij aandoeningen zoals het Sjögren syndroom, of door overmatig gebruik van medicatie zoals anticholinergica en anthistaminen. Een droge neus kan ook optreden bij uitdroging. Bij een droge neus kunnen wondjes en korsten ontstaan. Irriterende stoffen in de lucht die je inademt, kunnen ontsteking van de slijmvlieslaag van de neus veroorzaken. Deze irritanten kunnen bestaan uit stof, zand, rook, giftige dampen en sterke geuren. Afgezien van het soort stof, hangt het ook af van de hoeveelheid en de duur van de blootstelling aan de irriterende stof. Mensen met onderliggende nasale problemen zoals allergische rhinitis, worden waarschijnlijk sneller getriggerd door blootstelling aan irritanten. Het gevolg is een acute ontsteking met klachten als jeuk en zwelling van het neusslijmvlies.

Schade aan de neus zoals neuspeuteren, krachtig je neus snuiten en het langdurige gebruiken van neussprays kunnen op verschillende manieren optreden. Afhankelijk van de aard en de ernst van het letsel kan er jeuk, pijn, korstjes en andere klachten optreden. De symptomen treden vaak onmiddellijk op na het letsel.

Als verstopping of een loopneus de enige symptomen zijn, samen met jeuk, heb je waarschijnlijk zwangerschapshinitis. Als je een verstopte neus hebt en niest of hoest en keelpijn, een droge keel, gezwollen klieren of koorts hebt, dan is de kans groter dat je verkouden bent of een andere infectie hebt. Houd er rekening mee dat een bijholteontsteking vaker voorkomt tijdens de zwangerschap. Neem contact op met je huisarts als je symptomen van sinusitis hebt, zoals koorts, hoofdpijn, groen of geel slijm, pijn in het gezicht of een drukkend gevoel (die erger kan worden wanneer je voorover buigt), pijn in de bovenkaak of een verminderd reukvermogen.

Als je evenwel last hebt van een verstopte of loopneus met waterig slijm, samen met niezen jeukende ogen, neus, keel of oren, dan is het waarschijnlijk een allergie. Allergieën tijdens de zwangerschap zijn onvoorspelbaar: ze kunnen verbeteren of verergeren, of je merkt dat je gevoelig bent voor allergenen en andere irriterende stoffen waar je nooit eerder last van had. Er kan ook sprake zijn van meer dan één oorzaak, bijvoorbeeld een allergie en zwangerschapshinitis.

Last van een jeukende neus tijdens het drinken van alcohol? Een alcoholallergie komt slechts sporadisch voor. Wat vaker voorkomt, is een intolerantie voor alcohol of voor een van de andere bestanddelen van het alcoholische drankje, zoals sulfieten of gluten.

(Mens en Gezondheid)