Bultjes op handen: Oorzaken pijnlijke of jeukende bultjes

Bultjes op de handen of kleine bultjes op de handpalm hebben meerdere mogelijke oorzaken. Bultjes op de handen kunnen een vorm van eczeem zijn. Dit is een jeukende huiduitslag waarbij roodheid, zwelling, schilfers, bultjes, vochtblaasjes, kloofjes of korstjes optreden. Vooral handeczeem is een veel voorkomende aandoening. Eczeem aan de handen doet zich vooral voor bij de ‘natte beroepen’: huishoudelijk werk, schoonmaakwerk, kappersvak, etc. Bultjes op de handen kunnen ook worden veroorzaakt door zeldzamere aandoeningen, waar je misschien nog wel nooit van gehoord hebt. Ze kunnen gepaard gaan met andere symptomen en klachten, zoals pijn en jeuk. Vooral pijnlijke of jeukende bultjes kunnen erg vervelend zijn en moeilijk te negeren. Je wilt dan weten wat er aan de handis zodat je er wat tegen kunt doen. Raadpleeg bij aanhoudende of verergerde klachten altijd je huisarts.

Pompholyx of blaasjeseczeem is een bijzondere vorm van eczeem dat vooral aan de handen en/of voeten voorkomt. Bij deze vorm van eczeem ontstaan intense jeukende blaasjes en blaren, die meestal zijn gelokaliseerd aan de zijkanten van de vingers, de handpalmen en voetzolen. Deze aandoening kan op alle leeftijden voorkomen, maar het komt vooral voor bij mensen jonger van 40 jaar. De huid jeukt heel erg waarbij er een brandend gevoel en prikkeling in de handpalmen en/of voetzolen is. Dit wordt gevolgd door het plotselinge ontstaan van kleine blaasjes, die zich tot grotere blaren ontwikkelen. Er kan tevens roodheid, pijn en zwelling ontstaan. Pompholyx eczeem kan ook de nagels beïnvloeden. De precieze oorzaak van pompholyx eczeem is niet bekend, hoewel men denkt dat factoren zoals emotionele spanning, gevoeligheid voor metaalverbindingen (zoals nikkel, kobalt of chroom), hitte en zweten deze conditie kunnen verergeren.

Bij milde vormen van pompholyx zal de huisarts een (sterke) hormooncrème of -zalf voorschrijven. Soms is een kortdurende stootkuur prednison nodig. Nattend eczeem kan worden behandeld met natte kompressen of omslagen. Bij een secundaire bacteriële infectie is antibiotica nodig.

Handeczeem is een courante en vaak chronische, moeilijk behandelbare aandoening. Eczeem aan de handen kenmerkt zich door roodheid, schilfering, warmte, zwelling, rode bultjes, vochtblaasjes, vochtafscheiding, korstjes en krabwondjes. Handeczeem komt vooral voor bij jongvolwassen vrouwen en is goed voor 20-35% van alle vormen van eczeem. Het kan optreden op elke leeftijd, ook tijdens de kindertijd. Het komt vooral voor bij mensen met een voorgeschiedenis van atopisch eczeem. Eczeem aan de handen komt vooral voor in de schoonmaakbranche, de horeca, metaalwerk, kappers, gezondheidszorg, huishoudelijk werk en schilders. Dit komt voornamelijk door contact met irriterende en uitdrogende stoffen, maar specifieke contactallergieën kunnen er ook aan bijdragen.

Zelfzorg bestaat uit het één tot twee keer per dag aanbrengen van een zalf of crème, waarmee de huid meer vocht vasthoudt en beschermd wordt tegen uitdrogen. Bij hardnekkige of aanhoudende klachten van handeczeem kan de huisarts een zalf of crème met corticosteroïden voorschrijven.

Hand-, voet- en mondziekte wordt meestal veroorzaakt door een virus en kan worden overgedragen via hoesten en niezen, direct contact met slijm uit neus of keel, vocht uit blaren en poep van besmette personen en via besmette voorwerpen (zoals een deurklink of een toiletbril). Jonge kinderen hebben het grootste risico om hand-, voet- en mondziekte te krijgen, maar volwassen personen kunnen er ook door getroffen worden. De symptomen beginnen drie tot zeven dagen nadat je besmet bent met het virus. Deze periode staat bekend als de incubatieperiode. Je kunt last krijgen van de volgende symptomen:

De bedwants stond vroeger bekend als ‘wandluis’. Het is een kleine, bloedzuigende parasiet dat vooral in bedden en matrassen van hotelkamers leeft.’s Nachts kruipt deze lastpak uit zijn schuilplaats op je huid om bloed te zuigen. Op de beetplek ontstaat een jeukend bultje.

De bultjes van een bed wantsbeet verdwijnen vanzelf. Het bestrijden van bedwantsen in je huis gebeurt door de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD). Deze kan iemand naar je huis sturen om de bedwants adequaat te bestrijden.

Granuloma annulare is een onschuldige, niet-besmettelijke, chronische huidaandoening, waarvan de oorzaak onbekend is. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de gelokaliseerde en de uitgebreide vorm. De gelokaliseerde vorm is de meest gangbare vorm. Hierbij ontstaat de karakteristieke ring van vlakke onderhuidse huidkleurige tot rode bultjes. Ze kunnen overal opduiken, maar voorkeursplekken zijn op de ruggen en zijkanten van handen en voeten.

Contact-urticaria (ook bekend als netelroos of galbulten) ontstaat door contact op de huid met bepaalde stoffen, zoals planten, rubber, latex, dierlijke eiwitten en crèmes, zalfjes en andere smeerseltjes. Het is een vaak voorkomende huidreactie. Het gaat bij urticaria om hevig jeukende huiduitslag die plotseling de kop opsteekt. Het begint vaak met scherp begrensde rode vlekken, welke overgaan in verdikte plekken, die in het midden vaak bleker zijn.

Wratten komen vaak op vingers en handen voor, vooral bij kinderen. Een wrat wordt veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV) en is besmettelijk, vooral als je een wrat open krabt. Soms komen er meerdere wratjes voor in één gebied.

Wratten gaan meestal vanzelf over, alhoewel dit jaren kan duren. Je kan een wrat zelf verwijderen met onder meer wrattentinctuur, die zonder recept verkrijgbaar is bij drogist of apotheek.

Scabiës of schurft wordt veroorzaakt door mijten die zich onder de bovenste laag van de menselijke huid bevinden, zich voeden met bloed en eitjes leggen. Scabiës zijn extreem jeukend en veroorzaken grijze lijnen op je huid, samen met rode bultjes. Scabiësmijten worden overgedragen door contact met een geïnfecteerde persoon of door uitgebreid contact met kleding, beddengoed of handdoek van een geïnfecteerde persoon.

(Mens en Gezondheid/Foto: Huidziekten.nl)