Slokdarmspataderen, slokdarmvarices: symptomen, behandeling

Slokdarmspataderen zijn abnormaal vergrote aderen onder de slijmvlieslaag in het onderste deel van de slokdarm, een gespierde buis van circa 25 cm lengte die keel en maag met elkaar verbindt. Slokdarmspataderen staan niet op zichzelf, maar zijn altijd het gevolg van een andere ziekte. Ze komen het vaakst voor bij mensen met ernstige leverziekten. Slokdarmspataderen ontwikkelen zich wanneer de normale bloedstroom naar de lever wordt belemmerd door littekenweefsel in de lever of een bloedstolsel. Op zoek naar een manier om de blokkades te omzeilen, stroomt het bloed via kleinere bloedvaten die niet zijn ontworpen om grote hoeveelheden bloed te vervoeren. De aderer kunnen bloed gaan lekken of zelfs scheuren, waardoor levensbedreigende bloedingen kunnen ontstaan.

De medische benaming voor slokdarmspataderen is oesofagusvarices of slokdarmvarices. Slokdarmspataderen zijn sterk uitgezette aderen in de slokdarm, welke bij een verhoogde bloeddruk in de leverpoortader (portale hypertensie) kunnen ontstaan. De leverpoortader wordt vaak kortweg poortader genoemd. Het is een ader die bloed van de darmen, maag, milt, alvleesklier en blaas naar de lever vervoert.

Portale hypertensie kan verscheidene oorzaken hebben. In veel gevallen is levercirrose de oorzaak. Zoals in de inleiding reeds opgemerkt, gaat het bloed naar alternatieve routes zoeken, zoals de aderen in de slokdarm en soms ook in het bovenste deel van de maag. Deze dunne aderen die zich onder de slijmvlieslaag in de slokdarm bevinden, zijn echter niet gemaakt om zo’n grote hoeveelheid bloed te verwerken. Als gevolg van een vergrote toevoer van bloed rekken ze uit en worden ze wijder: er ontstaan zogenaamde spataderen. Dit kan gevaarlijk zijn, aangezien slokdarmspataderen kunnen knappen, waardoor er hevige bloedingen kunnen ontstaan. Dit is een medische noodsituatie, waarbij direct medisch ingrijpen nodig is.

Slokdarmvarices kunnen zich soms vormen wanneer de bloedtoevoer naar de lever wordt geblokkeerd, meestal als gevolg van littekenweefsel in de lever dat wordt veroorzaakt door leverziekte. De bloedstroom begint te stijgen, waardoor de druk in de grote ader (poortader) die bloed naar je lever vervoert, toeneemt. Deze druk (portale hypertensie) dwingt het bloed om andere wegen door kleinere aderen te zoeken, zoals die in het laagste deel van de slokdarm. Deze dunwandige aderen zwellen op als een ballon door de toename van bloed. Soms kunnen de aderen scheuren en bloeden.

Levercirrose is een aandoening waarbij littekenweefsel ontstaat in de lever. Een aantal leveraandoeningen, waaronder hepatitis, alcoholische leverziekte, leververvetting en primaire biliaire cirrose, kunnen leiden tot cirrose. Bloedstolsel (trombose). Een bloedstolsel in de poortader of in een ader die in de poortader (miltader) uitkomt, kan slokdarmspataderen veroorzaken. Een parasitaire infectie. Schistosomiasis is een parasitaire infectie die wordt aangetroffen in delen van Afrika, ZuidAmerika, het Caribisch gebied, het Midden-Oosten en Zuidoost-Azië. De parasiet kan de lever beschadigen, evenals de longen, de ingewanden en de blaas. De meest ernstige complicatie van slokdarmspataderen is bloeding. Zodra je een bloeding hebt gehad, neemt het isico op een nieuwe bloeding sterk toe. Als je genoeg bloed verliest, kun je in shock raken, wat kan leiden tot de dood. Wanneer je vermoedt dat je last hebt van zo’n slokdarmbloeding, dan is het belangrijk om terstond een arts in te schakelen. Bij een bloeding van de slokdarm of de maag, zul je meteen naar het ziekenhuis worden gebracht om daar behandeld te worden. Voorst kan de onderliggende aandoening klachten veroorzaken. De verhoogde bloeddruk in de poortader kan bijvoorbeeld problemen geven, zoals vochtophoping in de buik (= ascites). Een vergrote milt (= splenomegalie) en uitpuilende aderen in de buikwand kunnen ook optreden. (Mens en Gezondheid)