Nieuwe COVID-19-variant lijkt echt veel besmettelijker te zijn en dat baart wetenschappers zorgen

In Groot-Brittannië is een nieuwe variant van het coronavirus opgedoken, waarvan direct al vermoed werd dat deze weleens besmettelijker kon zijn. Inmiddels komt er langzaam maar zeker meer duidelijkheid over deze variant, die inmiddels ook in andere landen waaronder Nederland is gesignaleerd. En het ziet er niet best uit, zo stelt professor Jim Naismith, directeur van het Rosalind Franklin Institute. “Het is echt niet mogelijk om als het om de ernst van deze virusstam gaat, te overdrijven.” Naismith reageert hiermee op een nieuwe studie die deze week als pre-print is gepubliceerd (en dus nog geen collegiale toetsing heeft ondergaan). Het onderzoek wijst uit dat de nieuwe variant die de naam VOC 202012/01 heeft gekregen daadwerkelijk besmettelijker is. De studie wijst uit dat het reproductiegetal in het geval van de nieuwe virusvariant wel eens 0,4 tot 0,7 hoger kunnen liggen. Het betekent heel concreet dat mensen met deze variant meer mensen besmetten. En die mensen besmetten op hun beurt ook weer meer mensen, waardoor de besmettingscijfers hard oplopen.

Verder blijkt uit het onderzoek dat de nieuwe variant in Groot-Britannië opvallend vaak is aangetroffen onder mensen jonger dan twintig jaar. Maar het is nog te vroeg om te stellen dat zij vatbaarder zijn voor deze variant, zo waarschuwen de onderzoekers. Zo wijzen ze erop dat de nieuwe variant in GrootBrittannië opdook tijdens een lockdown, waarin de scholen echter nog gewoon open waren en jonge mensen dus een grotere kans hadden om besmet te worden.

Hoewel de nieuwe variant besmettelijker is, lijkt deze op zichzelf niet gevaarlijker te zijn, zo blijkt uit een ander onderzoek, uitgevoerd door Public Health England. De onderzoekers vergeleken hierbij het ziekteverloop van besmette mensen met de nieuwe variant met die van mensen die besmet zijn met andere varianten. Het onderzoek wijst uit dat er geen significant verschil is tussen de kans die mensen besmet met de nieuwe variant en mensen besmet met andere varianten hebben om in het ziekenhuis te worden opgenomen of door COVID-19 te overlijden.

De nieuwe variant is op zichzelf dus niet gevaarlijker dan andere varianten. Toch baart deze nieuwe variant onderzoekers grote zorgen. Dat heeft natuurlijk te maken met het feit dat deze veel besmettelijker lijkt te zijn dan andere varianten en dus ook een nog grotere belasting voor de zorg kan vormen. “Als we er niet in slagen om de verspreiding van deze nieuwe stam te beperken dan zullen we de NHS (het Britse openbare gezondheidszorgstelsel, red.) overweldigen en de gevolgen daarvan zouden heel ernstig zijn.” Hij merkt daarbij op dat het zorgstelsel nu al overbelast zou zijn geweest als er in november geen lockdown zou zijn afgekondigd (zie kader).

Dat het coronavirus veranderingen ondergaat, verbaast niemand. “Alle virussen evolueren”, zo stelt onderzoeker Erk Volz, verbonden aan het Imperial College London. Professor Lawrence Young, als viroloog verbonden aan de University of Warwick, onderschrijft dat. “Varianten van SARS-CoV-2 zijn er al sinds de pandemie begon en zijn het resultaat van een natuurlijk proces dat virussen in staat stelt om zich te ontwikkelen en zich aan hun gastheren aan te passen. De meeste van deze mutaties hebben geen effect op het gedrag van het virus, maar zo af en toe kunnen ze ertoe leiden dat een virus beter in staat is om mensen te infecteren of beter bestand is tegen de immuunreactie van het lichaam.” Terwijl deze nieuwe variant in Groot-Brittannië in steeds meer coronatests opduikt, vestigen de Britten hun hoop voor nu vooral op de coronavaccins. Het is volgens

Young onwaarschijnlijk dat de effectiviteit van deze vaccins negatief beïnvloed wordt door het rondwaren van deze nieuwe virusvariant. “Maar dat wordt momenteel nog onderzocht.” In afwachting van die onderzoeksresultaten en de gewenste vaccinatiegraad zit er maar één ding op. “Houd afstand en houd je aan de ingestelde beperkingen”, aldus dr. Meera Chand, van Public Health England. Want ook deze nieuwe variant kan het leven zuur gemaakt worden met de bekende coronamaatregelen, zo benadrukt ook Young. “De standaardmaatregelen gericht op het verkleinen van de besmettingskans (handen wassen, mondneuskapje dragen, afstand houden) voorkomen infectie met deze Britse variant en andere varianten. Samen met een verbeterd surveillancebeleid (testen, bron- en contactonderzoek en isolatie) en het uitrollen van vaccins zullen deze maatregelen voorkomen dat deze variant (en andere varianten die nog zullen ontstaan) zich verder kan verspreiden.” (Scientas)