Pijn in de zij? Oorzaken & tips
Heb je last van een zeurende of stekende pijn in de zij en heb je geen enkel idee van de reden hiervan? Dan is het belangrijk om op zoek te gaan naar de juiste oorzaak. Is de pijn in de zij niet veroorzaakt door hevige fysieke inspanningen, dan kunnen er verschillende aandoeningen aan de basis liggen. Nierstenen, galstenen of leverproblemen zijn maar enkele voorbeelden van mogelijke oorzaken van pijn in de zijstreek. Pijnklachten aan de zijkant van het lichaam kunnen zeurend, stekend, dof of uitstralend zijn en soms ook de ademhaling bemoeilijken. De oorzaak van deze klachten is te achterhalen aan de hand van de plek waar de pijn optreedt, met name links of rechts in de zij. Wat zijn de mogelijke oorzaken van pijnklachten in de zijstreek en welke tips komen van pas bij de behandeling ervan?
Pijn in de zij is een verschijnsel waar heel wat mensen al eens last van hebben gehad. Het gaat om een pijnlijk gevoel aan de zijkant van het lichaam, onder de ribben, waarbij de pijn kan uitstralen naar een lager gedeelte van het lichaam. De pijnlijke zij kan zowel links als rechts van het lichaam optreden. Patiënten beschrijven de pijn soms als zeurende of stekende pijn. In sommige gevallen spreekt men ook van een eerder branderige pijn of van plots opkomende en weer verdwijnende steken in de zij of pijnscheuten. Vaak maken de pijnklachten in de zij het ademhalen een heel stuk moeilijker.
Pijnklachten in de zij kunnen optreden bij het sporten, waarbij een zeurende pijn geleidelijk overgaat in een stekende pijn. Na het beëindigen van de sportieve activiteit zal de pijn in de zij doorgaans vanzelf verdwijnen. Maar ook zonder te sporten kan je last krijgen van een pijnlijke zij. In dat geval is het belangrijk om de juiste oorzaak te vinden, want soms ligt er een ernstig, minder onschuldig probleem aan de oorsprong van de pijnklachten. Iedereen die aan sport doet, heeft ooit wel eens last gehad van pijn in de zij. In dat geval gaat het om een signaal van je lichaam dat je over je limiet gegaan bent. Door de fysieke inspanning kan het middenrif te kampen hebben met een kramp. Als dit gepaard gaat met een zuurstoftekort en vermoeidheid kan dit je een erg vervelende, stekende pijn in de zijstreek bezorgen. Behalve fysieke inspanningen zijn er andere oorzaken die aan de basis kunnen liggen van pijn in de zij. Deze oorzaken zijn min of meer te onderscheiden aan de hand van de plaats in de zij waar ze klachten veroorzaken, namelijk links in de zij of rechts in de zij. Links in de zij kan er pijn optreden die uitstraalt naar het midden van de buik: dit kan wijzen op een probleem met de alvleesklier. Een mogelijke oorzaak hiervan is een (acute of chronische) alvleesklierontsteking. De alvleesklier of pancreas is een orgaan dat een belangrijke functie vervult in het spijsverteringsstelsel, namelijk het verwerken en afvoeren van afvalstoffen. Bij een probleem aan de pancreas kan de pijn ook gevoeld worden tot in de linkerschouder of de rug. Als je pijn hebt aan de linkerzij dan kan dit wijzen op een probleem met je milt. De pijn is eerder dof en wordt aan de linkerkant van de zij gevoeld. Een van de oorzaken is een vergroting van de milt, waardoor de druk binnen het miltkapsel stijgt. Vaak is de oorzaak een langdurige infectie.
Galstenen kunnen leiden tot pijnklachten in de zij die vergelijkbaar zijn met de pijn veroorzaakt door nierproblemen. Wel manifesteert deze pijn zich meer aan de voorkant van de romp, aan de rechterzijde van de ribben. Deze pijn voel je vooral als je te zwaar of teveel hebt gegeten.
Bij pijn aan de rechterkant van de buikstreek moet er ook gedacht worden aan een mogelijk leverprobleem. Aandoeningen aan de lever manifesteren zich niet altijd even duidelijk en brengen soms weinig of geen symptomen met zich mee. Toch kunnen vage buikklachten die soms ook uitstralen wijzen op een probleem aan de lever. Pijnklachten in de zij die eerder zeurend van aard zijn hebben mogelijk te maken met nierklachten. Nierklachten kunnen optreden als je te weinig gedronken hebt, waardoor er teveel afvalstoffen achterblijven in de nieren. De nieren zijn een belangrijk zuiveringsstation in het lichaam en als je te weinig drinkt, kunnen je nieren deze afvalstoffen niet voldoende uit je lichaam wegvoeren. Op lange termijn kan dit leiden tot nierontsteking, nierstenen of nierkanker. Nierpijn kan zich links of rechts in de zij manifesteren, net onder de ribben. Bij een zogenaamde ‘niercrisis’ kan de pijn in de zij uitstralen naar de onderbuik en de urinewegen. In dat geval kan de pijn als ondraaglijk ervaren worden en samengaan met symptomen als misselijkheid, koorts en braken.
Ook in de buurt van de ribstreek kan pijn gevoeld worden die op het eerste zicht lastig te verklaren is. Toch kan er in sommige gevallen meteen de link gelegd worden naar de spieren in de buurt van de ribben. Een ontsteking of kramp in een van de tussenribspieren kan bijvoorbeeld erg pijnlijk zijn. Toch kan de pijn van een tussenribspierontsteking relatief snel weer voorbijgaan wanneer de spier zich hersteld heeft. Soms is er wel medicatie vereist, zoals bijvoorbeeld een ontstekingsremmende pijnstiller. Als je denkt dat een andere oorzaak aan de basis kan liggen van de pijnklachten, raadpleeg dan een arts om de juiste diagnose te stellen. Dit is zeker aan te raden als de pijn in de zij enkele dagen blijft aanhouden. Verder medisch onderzoek zal dan toelaten om de precieze oorzaak te bepalen (gaat het om nierstenen, galstenen, enz.?). De arts kan meer te weten komen over die oorzaak aan de hand van een anamnese (vragen stellen aan de patiënt), lichamelijk onderzoek, een bloedanalyse, een echografie of een scan. Rekening houdend met het resultaat van dat onderzoek zal een medische behandeling gestart worden.
In de eerste plaats is het belangrijk om fysieke inspanningen te verminderen of helemaal stop te zetten als je pijn in de zij voelt. Normaal gezien zou de pijn dan snel moeten verminderen en helemaal verdwijnen. Heeft de pijn in de zij niet te maken met een lichamelijke inspanning, ga dan na of je de laatste tijd niet te weinig water hebt gedronken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij een hittegolf in de zomer, waarbij je veel zweet en vergeet om voldoende water te drinken.
Een pijnstiller kan aangeraden zijn om de pijnklachten snel te bestrijden. Denk hierbij aan klassieke pijnstillers als paracetamol of ibuprofen, waarbij dit laatste medicijn ook koortswerend en ontstekingsremmend werkt. Na de inname van een pijnstillend middel zou de pijn moeten verminderen. Is dit niet het geval dan is de oorzaak van de pijn allicht geen voorbijgaand probleem maar is verder onderzoek noodzakelijk.