‘นครปากเกร็ด’จัดยิ่งใหญ่ตักบาตรทางน้ำา สานประเพณีชาวมอญ..อนุรักษ์ให้ลูกหลาน
การอนุรักษ์ประเพณีและวัฒนธรรม เป็นภารกิจสา�คัญประการหนึ่งของเทศบาลนคร ปากเกร็ด จ.นนทบุรี โดยเฉพาะประเพณีท้อง ถิ่นของอ �า เภอปากเกร็ด ซึ่งมีประชาชนเชื้อ สายไทยรามัญ อาศัยอยู่บริเวณริมสองฝั่งแม่น้า� เจ้าพระยา ประชาชนชาวไทยรามัญ มีประเพณี ส�าคัญในช่วงออกพรรษาที่สมควรอนุรักษ์ไว้ ได้แก่ ประเพณีตักบาตรพระสงฆ์ทางเรือ เดิม ใช้ชื่องานประเพณีตักบาตรทางนา้�
นายนิสิต จันทร์สมวงศ์ ผู้ว่าราชการ จังหวัดนนทบุรี เปิดเผยว่า ชาวไทยเชื้อสาย มอญ มีความผูกพันกับพระพุทธศาสนามา อย่างแนบแน่น รวมถึงมีประเพณีที่จูงใจ ให้ผู้คนใกล้ชิดกับศาสนามาหลายชั่วอายุคน และคนไทยเชื้อสายมอญ ต่างร่วมใจกัน สืบสานประเพณีของบรรพบุรุษอย่างไม่ขาดตก บกพร่อง ประเพณีตักบาตรทางน้า� อรุณรุ่งออก พรรษา ท่านา้�ปากเกร็ด การทา�บุญปวารณาออก พรรษาในวันแรม 1 คา่� เดือน 11 ถือว่าเป็น การท�าบุญที่ส�าคัญรองลงมาจากการท�าบุญ สงกรานต์ โดยชาวมอญเชื่อว่า วันนี้เป็นวันที่ สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เสด็จมาจาก สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ลงมายังโลกมนุษย์
ผวจ.นนทบุรี เปิดเผยอีกว่า อย่างไร ก็ตาม นอกเหนือจากการท�าบุญทั่วไป ชาว มอญจะมีการตักบาตรที่ริมน้�าหน้าวัดส�าคัญ ของชาวมอญ เรียกว่า ตักบาตรพระร้อย หรือ ตักบาตรทางเรือ เนื่องจากวันดังกล่าวจะมีพระ สงฆ์จากวัดต่าง ๆ จานวนนับร้อยรูปมารับ� บาตรทางเรือ และจะมีการละเล่นรื่นเริงต่าง ๆ ควบคู่ไปกับการทา�บญุด้วย เช่น การแข่งเรือ การเล่นเพลงพื้นบ้าน หลังจากพิธีตักบาตรทาง เรือสิ้นสุดลง ชาวบ้านจะมีการถวายภัตตาหาร เพลให้กับพระสงฆ์ ซึ่งเมื่อพระสงฆ์ฉันภัตตาหาร เพลเสร็จเรียบร้อยแล้ว ชาวบ้านจะน า�ดอกไม้ ธูป เทียน จัดใส่พาน มานั่งคอยถวายพระ การน �า ดอกไม้ ธูป เทียนมาถวายนี้ นี้ เป็นประเพณีที่กระทา�กันมาแต่ต่ โบราณ เรียกว่า ประเพณี ตักบาตรดอกไม้ อันมีคติความ เชื่อมาจากพุทธประวัติ เมื่อ ครั้งที่พระพุทธองค์เสด็จกลับ จากการโปรดพุทธมารดาบน เทวโลก พระมหากษัตริย์และประชาชนจึง พากันนา�ดอกไม้และเครื่องสักการบูชาต่าง ๆ มา เฝ้าถวายการต้อนรับ เมื่อพระสงฆ์รับดอกไม้ ธูป ป เทียน และเดินเข้าสู่อุโบสถแล้ว พระสงฆ์จะทา� พธีิปวารณาออกพรรษา ซึ่งถือเป็นกิจของสงฆ์ ต่อไป
นายวิชัย บรรดาศักดิ์ นายกเทศมนตรี นครปากเกร็ด กล่าวว่า ส�าหรับงานบุญออก พรรษาของชาวมอญ นอกจากจัดอาหารถวาย พระแล้ว ยังมีพิธีส่งสา�รบัไปให้ผู้ใหญ่ที่ตนเคารพ นับถือในวันพระขึ้น 15 คา่� เดือน 11 ชุมชนชาว มอญเกาะเกร็ด ยังคงรักษาประเพณีออกพรรษา ตามแบบฉบับของชาวรามัญอย่างเหนียวแน่น นอกจากนี้แต่ละบ้านยังตระเตรียมขนมกระยา สารท แป้งสา�หรับทา�ขนมจีน ทา�ความสะอาด วัด และตกแต่งบ้านเรือนให้สะอาดสะอ้าน สวยงามกว่าปกติ การทา�บุญจะคึกคักมากที่วัด ปรมัยยิกวาส พระอารามหลวงชั้นโทวัดปรมัย ยิกาวาส เดิมชื่อ “วัดปากอ่าว” เป็นวัดเดียวที่ยัง คงรักษาพระไตรปิฎกภาษามอญไว้ ถือเป็นวัด ศูนย์กลางของชุมชนชาวมอญ ให้มาท�าบุญใน เทศกาลออกพรรษาโดยการทโ � �าบุญกลางแม่น้�า่ � ้ เจ้าพระยา ถือเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่นของชาว มอญปากเกร็ด ที่น่าดู และต้องอนุรักษ์ไว้
นายกเทศมนตรีนครปากเกร็ด กล่าวอีก ว่า นอกจากนี้ ภายในงาน ชาวรามัญจะตก แต่งเรือให้พระภิกษุ และลูกศิษย์พายเรือไป บิณฑบาตจากชาวบ้านที่รอเตรียมใส่บาตรอยู่ สองฟากฝั่งแม่น้�า และฝั่งคลอง เริ่มตั้งแต่เช้า เป็นต้นไป เรือแต่ละล�าจะมีเหล่าฝีพายจะร้อง รา�ทา�เพลงสนุกสนานครึกครื้น ทา�ให้การตักบาตร ทางน้�ามีสีสัน สนุกสนาน มีการให้จังหวะ ประกอบในการกากับจังหวะการพายเรือตาม� แบบมอญดั้งเดิม งานจัดขึ้นใต้สะพานพระรามสี่ หัวถนนปากเกร็ด รวมทั้งยังมีการจัดนิทรรศการ เกี่ยวกับชุมชนปากเกร็ด การแสดงศิลป วัฒนธรรมมอญ เช่น การเล่นสะบ้ามอญ การ แสดงศิลปวัฒนธรรมหลายภาค และอาหาร มอญต่าง ๆ มีให้ประชาชนที่สนใจลองชิม ได้ฟรี
นายวิชัย กล่าวเพิ่มเติมว่า หลังจาก กา การท�าบุญตักบาตรทางน้�า และการถวาย ภัต ภัตตาหารเพล พระสงฆ์ท�าพิธีปวารณาออก พ พร พรรษาแล้ว พระสงฆ์จะไปรวมตัวกันที่วัดปร มัย มัยยิกาวาส จะอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุ พระไตรปิฎกภาษามอญมาประดิษฐานบนพร ศาลาการเปรียญศา โดยมีผู้อัญเชิญพระบรม สารีริกธาตุซึ่งได้รับพระราชทานจากสา ี พระบาท สมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวสม รัชกาลที่ 4 นา� หน้าขบวนพระสงฆ์ไปหน ชาวบ้านที่มาทา�บุญจะ นั่งเรียงรายสองข้างทางที่พระสงฆ์เดินผ่านต่างนั่ง ถือธูปถื เมื่อขบวนผ่านก็ถวายธูป ซึ่งภาษามอญ เรียกว่า “ซอนธูป” เพื่อบูชาอย่างนอบน้อม ใน ปีนี้ทางเทศบาลนครปากเกร็ด กา�หนดจัดงาน ประเพณีตักบาตรพระสงฆ์ทางเรือที่หัวถนน ปากเกร็ด ในงาน นายนิสิต ผู้ว่าฯ นนทบุรี มาเป็นประธานในพิธี งานก�าหนดจัดขึ้นใน วันจันทร์ที่ 17 ตุลาคม 2559 ตั้งแต่เวลา 06.00 น. เป็นต้นไป ในงานมีกิจกรรมการ แสดงต่าง ๆ มากมายโดยเฉพาะประเพณีมอญ โบราณ การแสดงของเด็กนักเรียนในโรงเรียน ที่สังกัดในเขตเทศบาลนครปากเกร็ด ทุกปีที่ ผ่านมาได้รับความสนใจจากคนในพื้นที่และ นักท่องเที่ยว มาชมกันอย่างล้นหลาม จึงขอ เชิญผู้ที่สนใจ หรือนักท่องเที่ยว มาเที่ยวชม งานที่หาได้ยาก มีเพียงปีละครั้งเท่านั้น.
ประเสริฐ สังขทัต