เพิ่มคุณภาพชีวิตเสริมสร้างความมั่นคงชายแดน
สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิูพลอดุลุยเดช สมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ได้เสด็จพระราชดา�เนินมา เยี่ยมราษฎรในพื้นที่ อ.ขุนยวม จ.แม่ฮ่องสอน และเมื่อเดือนตุลาคม่ พ.ศ. 2522 ได้เสด็จฯ เยี่ยมราษฎรในพื้นที่อา�เภอเมือง จ.แม่ฮ่องสอน ทรงมี ความห่วงใยต่อราษฎรของพระองค์ และความมั่นคงของประเทศ ซึ่งได้ รับผลกระทบจากสภาพและเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น จึงมีพระราชดา�ริ ให้จัดตั้ง “ศูนย์พัฒนาอาชีพของราษฎร” ขึ้น ในพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน พระองค์ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้หม่อมเจ้าจักรพันธ์ เพ็ญศิริ จักรพันธ์ุ เป็นผู้ประสานงานระหว่างหน่วยงานต่าง ๆ เพื่อให้การ ดา�เนินงานเป็นไปตามวัตถุประสงค์แห่งพระราชดา�ริ และให้กองทัพบก โดยกรมทหารราบที่ 21 รักษาพระองค์ ดา�เนินงานสนองพระราชดา�ริร่วม กับกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ร่วมพัฒนา ช่วยเหลือราษฎรในพื้นที่จังหวัดแม่ฮ่องสอน ตาม “โครงการพัฒนาตาม พระราชดา�ริ” ตั้งแต่ปี 2522 เป็นต้นมา โดยได้มีการจัดตั้ง “ศูนย์พัฒนา” ในพื้นที่ต่าง ๆ ของจังหวัดแม่ฮ่องสอน ขึ้น จา�นวน 4 ศูนย์ ได้แก่ ศูนย์ พัฒนาลุ่มน้า�ปาย, ศูนย์พัฒนาที่สูงปางตอง, ศูนย์พัฒนาในสอย และศูนย์ พัฒนาห้วยมะเขือส้ม มีจุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและความเป็น อยู่ของราษฎรให้มีอาชีพ มีรายได้ และมีคุณภาพชีวิต มีความเป็นอยู่ที่ดี ขึ้น พัฒนาและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติโดยเฉพาะป่าไม้ และเสริม สร้างความมั่นคงตามแนวชายแดน โดยเน้นหนักด้านการเกษตร เพิ่ม ประสิทธิภาพการผลิต การป้องกันการบุกรุกทา�ลายป่า การอนุรักษ์ป่า การบา�รุงปรับปรุงดิน ตลอดจนการพัฒนา จิตใจของราษฎรให้เกิดความสามัคคีและหวงแหนแผ่น ดินที่ตนอาศัยอยู่ ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อศูนย์พัฒนาเป็น “ศูนย์บริการและพัฒนา” มุ่งเน้นการขยายผลการพัฒนา ช่วยเหลือราษฎรในพื้นที่ต่าง ๆ ควบคู่ไปกับการอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติและการเสริมสร้างความมั่นคง ของประเทศ
ส�าหรับ “ศูนย์บริการและพัฒนาลุ่มน ้�าปาย ตามพระราชดา�รจัิงหวัดแม่ฮ่องสอน” ตั้งอยู่ที่บ้านท่า โป่งแดง ต.ผาบ่อง อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน ได้เริ่มดา�เนิน การตามแนวพระราชดา�ริ ตั้งแต่ปี 2522 เป็นต้นมา โดย ดา�เนินการศึกษาค้นคว้า ทดลองด้านการเกษตรเป็นหลัก มีกิจกรรมด �าเนินงานในการพัฒนาและส่งเสริมอาชีพในด้านการเกษตรใ ้ ปศุสัตว์ และประมง การฟื้นฟูและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ การพัฒนา คุณภาพชีวิตของราษฎร นอกจากนี้ยังเป็นแหล่งสืบสานเรียนรู้ตามรอยพระ ยุคลบาท มุ่งบริการและพัฒนายกระดับความเป็นอยู่และคุณภาพชีวิตของ ประชาชน และเสริมสร้างความมั่นคงของชุมชนและประเทศ รวบรวมองค์ ความรู้ด้านการเกษตร ที่สอดคล้องกับสภาพพื้นที่และวิถีชีวิตของประชาชน และสาธิตแสดงไว้ในลักษณะพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิติ ไ ใ้ ั ิ ิ ั ์ ิ ี่ ี ี ิ เพื่อให้บริการและื่ ใ ้ ิ พัฒนา ขยายผลตามแนวทางปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในลักษณะศูนย์ บริการและพัฒนาต้นแบบในชุมชน ยกระดับความเป็นอยู่ และคุณภาพชีวิต ของประชาชน อนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และพัฒนา ชุมชนเพื่อเสริมสร้างความมั่นคงในพื้นที่ตามแนวพระราชดา�ร ิ พัฒนาส่งเสริม การท่องเที่ยว สืบสานตามรอยพระยุคลบาท เพื่อการเรียนรู้ และสร้างอาชีพ นายวุฒิชัย รักษาสุข สมเดจพระปรมนทรมหาภูมพลอดุลยเดชส ไดพระราชทานพระราชดาร ให ก กรมชลประทานพัฒนาแหล่งนา้�เพิ่มเติมให้กับอ่างทั้ง4รมชลประทานพัฒนาแหล่งน า้�เพิ่มเติมให้กับอ่างทั้ง 4 แห่ง จึงทา�ให้เกิดจึงท า�ให้เกิด ระบบผันน้�าข้ามลุ่มน้�าโดยระบบท่อลักษณะการเชื่อมต่ออ่างเก็บน้�าร ้ ้ ่ ้ ต่างต ๆ กักเก็บนา้�ช่วงฤดูฝนไว้ แล้วปล่อยให้พื้นที่เกษตรตอนหน้าแล้ง ที ที่ขาดนา้� วันนี้จึงสามารถเชื่อมระหว่างอ่างต่ออ่างได้ถึง6 อ่าง เริ่มจากอ่างฯ ห้ ห้วยแม่ฮ่องสอนจุนา้�มากสุด 734,000 ลบ.ม. ให้บริการพื้นที่เกษตรถึง 1 1,500 ไร่ ลงสู่อ่างฯ แม่สะกิด แล้วก็ผ่านอ่างฯ ในพื้นที่โครงการอันเนื่อง ม มาจากพระราชดา�ริท่าโป่งแดง
ผลการดา�เนินงานที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน ประสบผลสา�เร็จตาม เป เป้าหมายที่วางไว้ ทั้งด้านการพัฒนาแหล่งน้�า การฟื้นฟูและอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรมชาติ การพัฒนาส่งเสริมอาชีพด้านการเกษตร ปศุสัตว์และ ประมง การส่งเสริมงานศิลปาชีพและการพัฒนาคุณภาพชีวิตของราษฎร รองรับผู้มาศึกษาดูงานได้มากถึงปีละ 500 คน และอบรมให้ความรู้ เกษตรกรเก เยาวชน ได้ปีละ2,000 คน การดา�เนินงานตามแนวพระราชดา�ริ ที่พระราชทานไว้ทั้งหมดี เพื่อประโยชน์สุขของประชาชนชาวจังหวัด แม่ฮ่องสอน และเป็นที่ประจักษ์ถึงพระอัจฉริยภาพ พระปรีชาสามารถ ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช อย่างหาที่เปรียบ มิได้เลย ขอแสดงความอาลัยแด่พระองค์ตลอดไป.