‘เทศบาลบ้านฉาง’หนุนฟื้นป่าชุมชน คืนชีวิตต่อลมหายใจ..เป็นที่พึ่งพาของราษฎร

ในสมัยอดีตพื้นที่ป่าเนื้อที่ประมาณ 17,800 ไร่ ครอบคลุมป่าเขาห้วยมะหาด ป่าเขา นั่งยอง ป่าเขาครอก เคยมีความอุดมสมบูรณ์เต็ม ไปด้วยป่าไม้และสัตว์ป่านานาชนิด ซึ่งเป็นพื้นที่ เขตติดต่อกับ ต.ห้วยโป่ง เมืองระยอง และ ต.สำา นักท้อน ต.บ้านฉาง ต.พลา ของเขต อ.บ้านฉาง จ.ระยอง มาถึงวันนี้ไม่มีแล้วภาพในอดีต ผืนป่า หายไปหมดเหลือเพียงความทรงจำา

นายสำาราญ สนั่นดัง กำานันตำาบล บ้านฉาง อ.บ้านฉาง กล่าวว่า ผืนป่าบริเวณดัง กล่าวได้รับการประกาศเป็นพื้นที่ป่าสงวนแห่ง ชาติตามพระราชบัญญัติป่าสงวนแห่งชาติ ปี พ.ศ. 2507 เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน 2526 จาก การสำารวจพื้นที่โดยรวม้ ่ พบว่าในพื้นที่ประกาศ้ ่ บางส่วนเป็นพื้นที่ทำากินของเกษตรกรทำาไร่มัน สำาปะหลัง พื้นที่บางส่วนจึงกลายเป็นพื้นที่เขาหัว โล้น สืบเนื่องจากการทำาไร่ หลังจากการลงพื้นที่มี การพูดคุยจากหน่วยงานของภาครัฐโดยจัดให้มีการ ประชุมร่วมกับชาวบ้าน ซึ่งชาวบ้านที่ครอบครอง พื้นที่ทำากินก็ยินดียกพื้นที่ให้กับกรมป่าไม้ ภายใน เวลาไม่นาน ต่อมาจนปี พ.ศ.2529 ทางสำานักงาน ป่าไม้จังหวัดชลบุรี ได้สานต่อโครงการในการจัด สร้างสวนป่า โดยปลูกไม้ประดู่ และกระถินยักษ์ ตลอดจนต้นกระถินณรงค์ ในบางส่วนในเวลาต่อ มา เพื่อทดแทนพื้นที่เขาหัวโล้นในบางส่วนที่เกิด จากร่องรอยการทำาเกษตรของชาวบ้านในสมัยนั้น ซึ่งปัจจุบันภารกิจในการดูแลพื้นที่ทั้งหมดอยู่่ ้ ่ ้ ในการควบคุมดู และรับผิดชอบของสำานักงาน สวนป่าเขาห้วยมะหาด-เขานั่งยอง อ.บ้านฉาง จ.ระยอง ป่าไม้ทั้งสองแห่งถูกทำาลายลงจากการ บุกรุกทำาไร่มันสำาปะหลังของชาวบ้าน การปลูก ต้นไม้เพื่อทดแทนจึงช่วยให้การฟื้นฟูป่ากระทำาได้ อย่างรวดเร็ว การฟื้นฟูป่าชุมชนบ้านภูดรห้วย มะหาด มีการดำาเนินมาอย่างไม่ต่อเนื่อง ทำาไปแล้ว ก็เงียบหาย ทำาไปได้สักระยะก็ไม่มีการดำาเนินงาน อีก ปล่อยพื้นที่รกร้างชาวบ้านก็เข้าทำาไร่มัน สำาปะหลังอีก เป็นอย่างนี้มาตลอด

กำานันตำาบลบ้านฉาง เปิดเผยอีกว่า ต่อมา เมื่อปี พ.ศ.2557 ชุมชนได้มีการรวมตัวกันเพื่อขอ อนุญาต ขอจัดตั้งพื้นผืนป่าดังกล่าวเป็นป่า ชุมชน และจัดตั้งทีมงานขึ้นมาทำางานแบบต่อ เนื่อง มีการติดตามผลการดำาเนินงานในแต่ละ ประเด็น มีการประเมินผลที่เกิดขึ้น อีกเหตุผล หนึ่งที่อยากให้มีการฟื้นฟูป่าชุมชนบ้านภูดรห้วย มะหาด ก็เพราะว่าผืนป่าแห่งนี้ในบางส่วนยังพอ มีพันธ์ุไม้หลากหลายชนิดผสมผสานกันอยู่ อย่างพอสมควร พอได้เป็นแหล่งอาหารของ ชุมชนซึ่งเปรียบเสมือนซูเปอร์มาร์เกตที่มีชีวิต ของชุมชน วันนี้ป่าชุมชนบ้านภูดรห้วยมะหาด มีการจัดการในแบบของการตั้งทีมงานขึ้นมา เป็นผู้ดำาเนินการมีการเฝ้าติดตามการพลิกฟื้นผืน ป่าให้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์อีกครั้งโดยชาว บ้าน โดยชุมชน เพราะผลที่เกิดขึ้นจะตกแก่ ประชาชน ชาวบ้าน และชุมชน

นายสุชิน พูลหิรัญ นายกเทศมนตรี ตำาบลบ้านฉาง กล่าวว่า ขอขอบคุณทุกภาคส่วน ที่มองเห็นความสำาคัญของป่าไม้ ขอบคุณ คุณ พนม โนนพิมาย ที่ปรึกษาเขตรักษาพันธ์ุ สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน-พื้นที่อนุรักษ์ป่ารอยต่อ 5 จังหวัด ที่ปรึกษาป่าชุมชนบ้านภูดร-ห้วย มะหาด ขอบคุณ กำานันสำาราญ สนั่นดัง กำานัน ตำาบลบ้านฉาง ขอบคุณ ผู้ใหญ่อุทัย เสาร์มั่น ผู้ใหญ่บ้านภูดร-ห้วยมะหาด วันนี้พื้นผืนป่าเขา ภูดร-ห้วยมะหาดกำาลังจะกลับคืนชีวิตชีวาอีก ครั้งหลังจากที่ผืนป่าแห่งนี้หลับไหลไปนานจาก นำ้ามือมนุษย์

นายกเทศมนตรีตำาบลบ้านฉาง กล่าว อีกว่า ป่าชุมชนบ้านภูดรห้วยมะหาด กลับมามี ชีวิตอีกครั้ง และมีลมหายใจ คงต้องขึ้นอยู่กับ คนในชุมชนที่จะร่วมกันประสานใจ รวมพลัง ปฏิบัติงานให้จนสำาเร็จ เพื่อการฟื้นฟูผืนป่าเพื่อ รอวันให้ชุมชนได้พึ่งพาผืนป่าอีกครั้งในอนาคต แต่ในขณะเดียวกันนั้นผืนป่าชุมชนผืนเล็ก ๆ ผืนนี้ก็ยังต้องการการพึ่งพาในการปกป้อง ฟื้นฟู ดูแล รักษาจากชุมชนด้วยเช่นกัน ซึ่งเทศบาลฯ ได้สนับสนุนในเรื่องนี้อย่างเต็มที่ เพื่อให้ผืนป่า กลับมามีชีวิตอีกครั้ง.

โนชญ์ ชาญด้วยกิจ กฤตภาส แตงเพชร์