Nâzım Hikmet ve 835 Satır
Yirminci yüzyılın önde gelen şairleri arasında gösterilen Nâzım Hikmet, Türkiye’deki ilk kitabı “835 Satır”ı
1929 yılında yayımladı. Geleneksel şiirimizde rastlanmayan öğeler taşıyan “835 Satır”, mısra ve kafiye düzeni, benzetme ve eğretileme anlayışı açısından geleneksel şiir anlayışının tüm değerlerini yıkmıştı. Kitap, edebiyatçılar ve aydınlar arasında büyük ses getirdi. Ahmet Haşim kitabı kıyasıya eleştirirken Yakup Kadri, “Türk şiirindeki hatta
Türk dilindeki inkılabın ilk satırı” olarak tanımlamıştı.
Nâzım Hikmet’in 1932 yılında yayımladığı “Benerci Kendini Niçin Öldürdü?” kitabı da büyük ilgi gördü.
Aynı yıl ilk tiyatro oyunu “Kafatası”
Darülbedayi’de sahnelendi. 1936’da başyapıtlarından olan “Simavne
Kadısı Oğlu Şeyh Bedrettin Destanı”nı
yayımladı.
İlki 1928 ve ikincisi 1933’te olmak üzere iki kez tutuklanan Nâzım
Hikmet’in uzun sürecek cezaevi yaşamı ise 1938 yılında başladı. Komünizm propagandası yapmak ve askeri isyana teşvik etmekle suçlandı ve 28 yıl 4 ay hapse mahkûm edildi. İstanbul, Bursa ve Çankırı cezaevlerinde 12 yıl 7 ay hapis yattı. “Memleketimden İnsan Manzaraları” eserini cezaevi yıllarında yazdı. Cezaevinde açlık grevine girdi, Demokrat Parti’nin çıkardığı Af Yasası kapsamına alınması için kampanya düzenlendi. Temmuz 1950’de özgürlüğüne kavuştu. 1951’de askere sevk edileceğini öğrenince Romanya üzerinden Moskova’ya kaçtı ve vatandaşlıktan çıkarıldı. 3 Haziran 1963’te Moskova’da hayatını kaybeden Nâzım Hikmet’in eserleri, 1965’te yayın yasağının kaldırılmasıyla birlikte Türkiye’de yayımlanmaya başlandı.
2009 yılında vatandaşlığı geri verildi. “Memleketimden İnsan Manzaraları”, Milli Eğitim Bakanlığı’nın okullara önerdiği “100 Temel Eser” arasına alındı.