HITLER, INÖNÜ’YE TÜRKIYE SINIRINDAN UZAK KALINACAĞINA DAIR GÜVENCE VERDI
ŞUBAT 1941 Türkiye açısından İkinci Dünya Savaşı’nın en gerilimli dönemiydi. 28 Şubat’ta Almanya’nın Bulgaristan’ı ittifakına kattığı bilgisinin alınmasının ardından pratik olarak Alman kuvvetleri bir anlamda Türkiye’nin sınırına dayanmıştı. Türkiye’nin tarafsızlığını sürdürebilmesi için Almanya’nın Türkiye’ye güvence vermesine gerek vardı. 4 Mart 1941’de Almanya elçisi Von Papen, İnönü’ye Hitler’in 26 Şubat tarihli mektubunu sundu. Bu mektupta, İngiltere ve Fransa’nın Almanya’ya savaş ilan etmesiyle Dünya Savaşı’nın başladığı söylenerek savaşın sorumluluğunun karşı tarafa yüklenmesi dikkat çekiyor. Hitler, Almanya’nın Bulgaristan ve Romanya’yı tehlike geçer geçmez boşaltacağını, ortaya çıkan “yeni nizam” içinde Almanya ve Türkiye’nin güçlü ticaret ortağı olacağını, Almanya’nın Türk mallarını satın alacağını belirtiyordu. Ayrıca Türkiye ve Almanya’yı birbirine düşman yapacak neden bulamadığını da dile getiriyordu. Hitler şöyle ekliyordu: “Ben Bulgaristan’da bulunan Alman birliklerine, orada bulunuşlarından yanlış bir anlam çıkarılmaması için Türk sınırından uzak kalmalarını emrettim. Türk hükümeti hedefe varmak arzumuzda alacağı bazı tedbirlerle bu durumumuzun değişmesine bizi zorlamadıkları takdirde, Alman birlikleri Türk sınırından uzak kalacaklardır.” İnönü de Türkiye’nin ittifaklarına sadık kalarak, savunma önlemlerini almakla birlikte, Almanya ile çatışmamak için elinden geleni yaptığını, Almanya’nın da aynı samimiyetle davranması halinde çatışmanın önüne geçileceğini bildirir. Von Papen, 8 Mart’ta Saraçoğlu’na yaptığı ziyarette bu güvenceyi, Alman birliklerinin Türk sınırına 100 km’den daha fazla yaklaşmayacağını söyleyerek somutlaştırdı. Diğer tarafta ise Sovyetler Birliği, Türkiye’nin bir saldırıya uğraması karşısında tarafsız kalacağını bildirdi. Hitler’in Türkiye’ye verdiği güvenceye karşın Türkiye, Trakya’daki güçlerini artırmayı sürdürmüştür. Mart ayında İstanbul ve Trakya’da 30 bin kişi silah altına alınır. MidyeKandıra kıyılarında sahil birlikleri kurulur. Türk ordusu gücünü Trakya’da yoğunlaştırırken İstanbul ve Trakya’da okulların ve halkın Anadolu’ya gönderilmesi için tedbirler alınıyordu. 5 Nisan 1941’de Alman Hava Kuvvetleri, Belgrad’ı bombalamaya başladıktan sonra üç gün içinde şehir tahrip olmuş ve 17.000 kişi ölmüştü. Türkiye bundan ders çıkararak özellikle askeri okulları İstanbul dışına çıkardı. Harp Akademileri Ankara’daki muhafız tümeni kışlasına, Piyade Atış Okulu Çankırı’ya, Topçu Okulu Halıcıoğlu’ndan Polatlı’ya, Süvari Okulu Ayazağa’dan Söke’ye, Fen Tatbikat Okulu (Muhabere İstihkam) Maçka’dan Ankara’ya, Nakliye ve Motorlu Birlikler Okulu ise Konya’ya nakledilmiştir. Deniz Harp Okulu ve Lisesi Heybeliada’dan Mersin’e, Talim Alayı İskenderun’a gönderildi.