BLINDS & SHUTTERS

Rock’ın altın çağından bir fotoğraf günlüğü

Elinden düşürmediği kamerasıyla Michael Cooper, rock müziğin altın çağında her şeyin merkezindeydi. Tarihe not düşülen zamanlarda, bu tarihi yapanların tam yanındaydı; Beatles, Rolling Stones… Rock müzisyenlerin en acayip sanat formlarını aradığı, sosyal ve politik her şeyin birbirine karıştığı dönemi kamerasıyla bir günlük tutarcasına kaydetti.

Yaptıklarını sıralayınca gözünüzde daha iyi canlanabilir, en bilinen işleri arasında Beatles'ın Sgt Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band ve Rolling Stones'un Their Satanic Majesties Request albümlerinin kapakları var. Bu gruplar ve daha fazlası, onun için aynı zamanda arkadaştı da. Fotoğraflarında müzisyenlerin iç dünyasını yansıtan, kendiliğinden gelişmiş havasını buna borçluydu muhtemelen.

Özellikle ilk dönem fotoğraflarında, fotoğrafçı Cooper'ı çektiği sanatçılardan ayırmak zaman zaman güç oluyor. Yakışıklı, giyinmeyi bilen bir adam olduğu zaten görülebiliyor ama anlatıldığına göre enerjisiyle de seviliyormuş. Vakit geçirdiği insanların durup dururken onu sevdiğini söylediği bile, onu anlatanlar tarafından defalarca tekrarlanmış.

Ünlü İtalyan yönetmen Michelangelo Antonioni'nin 1966'daki Blowup filminde, ondan esinlenen bir karakter bile yaratılmış. Moda karakteri David Hammings karakteri, onun hareketleri ve tarzından oldukça esinlenmiş. Zaten Cooper da kariyerine moda fotoğrafçısı olarak başlamış, yaptığı işler arasında beğenilen Vogue kapakları bile var. Ancak rock'n roll heyecanı, moda tutkusunu bastırmış anlaşılan.

Rock'n roll ışıltısının karanlığı da meşhurdur malum, fotoğrafladığı birçok isim erkenden hayata gözlerini yumdu. Kendisi de bu ‘karanlık taraf'tan nasibini almıştı, bu enerjik ve heyecanlı yıllarının ardından 1973 yılında, kurtulamadığı depresyon ve eroin bağımlılığının sonunda intihar etti. Geriye o zaman 8 yaşındaki oğlu Adam, ona yazdığı intihar notu ve yayınlanan işlerine ek olarak, 70 bin fotoğraf negatifi kaldı.

Bıraktığı notta, oğluna “Akıl rahatsızlığım nedeniyle kendimi öldürdüğümü söylediklerinde inanma. Rahatsız bir dünyada yaşıyorum ve eski bir şiirde de denildiği gibi, farklı bir davulun sesini duyuyorum. Çok şeyi değiştiren bir nesildenim ama hiçbir kontrolü olmadan çok değişikliğe de maruz kalan bir nesil aynı zamanda. Bu yüzden bazılarımız başarısız olmaya mahkum. Ben de onlardan biriyim” demiş.

Ölümünden önce zaman zaman dile getirdiği işlerini bir kitapta toplama projesi de vardı. Adı bile hazırmış, önünden geçen bir nakliye kamyonunda gördüğü yazı. Ölümünün üzerinden 10 yıldan fazla zaman geçtikten sonra, mirasının kıymeti anlaşıldı. 1985'te oğlu Adam ve asistanı Perry Richardson kitap projesini hayata geçirmeye karar verdi. Onu sevenlerin de desteğiyle, ortaya Blinds & Shutters kitabı çıktı.

Kitap, Cooper'ın mirasından seçilen 620 fotoğrafın özel kağıtlara taş baskı tekniğiyle basılmasıyla oluşturuldu. Rolling Stones'tan Beatles'a, yazar Terry Southern'den efsane

Andy Warhol'a 92 ismin fotoğraflara düştüğü notlar da var. Hatta 5 bin adetlik ilk baskısı, bazılarının imzasıyla çıkarılmış. Yalnızca Andy Warhol'un imzasının olduğu 100 kadar kopya olduğu söyleniyor. Yalnızca bu bile kitabı özel bir koleksiyon parçası haline getiriyor.

Fotoğrafını çektiği müzisyenlerin notlarıyla, bir günlük havası veriyor. Michael Cooper'ın ve dönemin rock'n roll havasının hem aydınlık hem karanlık tarafını daha yakından görmek için güzel bir kaynak. Mick Jagger'ın notuysa onu tek seferde anlatabiliyor; “İyi bir gözü vardı. Çok eğlenceliydi. Bağımlının tekiydi, acı çekiyordu… Harika fotoğrafları vardı.”

Geçen yıl Genesis Publications'un tekrar baskısıyla, kitap daha ulaşılabilir bir hale geldi. Kitaba bugün 1.000-2.000 dolar arası fiyatlara ulaşabiliyorsunuz. Özel edisyonlarda fiyat biraz daha artabiliyor tabii.