iller bankası: tescilli bir yapının yıkımının kronolojisi
tescilli bir yapının yıkımının kronolojisi
11 Haziran 1933
Belediyeler Bankası’nın kuruluşu
1935
Bankanın genel merkez binası için uluslararası yarışmanın açılması. Yarışmaya katılan 18 proje arasından Seyfi Arkan’ın projesinin seçilmesi
29 Nisan 1936
Projenin yapımı için ihalenin açılması
1937
İnşaatın tamamlanması
6 Kasım 1937
Dönemin İçişleri Bakanı, diğer bakanlar ve bürokratların katılımlarıyla binanın hizmete açılması
1 Nisan-26 Temmuz 1948
Binada Arkan tarafından projelendirilen kısmi yenileme gerçekleştirilmesi 12 Nisan 1980
Yapının Koruma Kurulu’nun 2167 sayılı kararı ile birinci derece eser olarak tescil edilmesi
1986
Yüksek Kurul’un 1986 tarihli kararıyla tescil kararının yinelenmesi
2005
Rölöve, dekorasyon ve tesisat projeleri ile yapının kapsamlı şekilde yenilenmesi
2013
Bankanın yanındaki Hergelen Meydanı’nda Ankara Melike Hatun Camii ismi verilen caminin inşaatının başlaması ve İller Bankası binasının bu proje kapsamında yıkımının gündeme gelmesi
2014
DOCOMOMO_Türkiye, Koruma ve Restorasyon Uzmanları Derneği, Mimarlar Derneği 1927, Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı ve Türk Serbest Mimarlar Derneği’nin, yapının yıkım tehdidine karşı ortak hareket etme kararı alması
28 Ekim 2014
Ankara Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı tarafından “Hergelen Meydan Projesi kısmının hayata geçirilebilmesi için İller Bankası binasının yıkılmasının plana işlenmesi” talebinin Belediye Meclisi’ne gönderilmesi
29 Kasım 2014
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nde “Ulus Tarihi Kent Merkezi Kentsel Sit Alanı 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı İmar Planı’na işlenilmek üzere; 6953 ada 11 ve 13 parsellerde yer alan tüm tescilsiz yapıların kaldırılması, 12 parselde yer alan tescilli yapının korunarak tescilsiz tüm yapı ve müştemilatının yıkılması, 10 parselde yer alan tescilli İller Bankası binasının tescil kaydının kaldırılıp binanın yıkılmasını takiben
Hergelen Meydanı Çevre Düzenlemesi ve Camii Proje alanına katılmasını içeren ve kamu yararına olan Nazım İmar Plan değişikliğinin Koruma Kurulu’na sevkinin” kabul edilmesi
30 Kasım 2014
Facebook’ta 1309 üyeye ulaşan “İller Bankası Yıkılamaz” grubunun kurulması
1 Aralık 2014
Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından İller Bankası’nın yıkımı gündemiyle DOCOMOMO_ Türkiye dahil Ankara’daki mimarlık örgütlerinin katılımıyla toplantı düzenlenmesi
14 Nisan 2015
Ankara Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nin “Kültür ve Tabiat Varlıkları Dairesince sunulan Ulus Tarihi Kent Merkezi Kentsel Sit Alanı 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı kapsamında; 6953 ada 11 ve 13 parsellerde yer alan tüm tescilsiz yapıların kaldırılması, 12 parselde yer alan tescilli yapının korunarak tescilsiz tüm yapı müştemilatın yıkılması, 10 parselde yer alan tescilli İller Bankası binasının tescil kaydının kaldırılıp, binanın yıkılmasını takiben Hergelen Meydanı Çevre Düzenlemesi ve Cami Proje alanına katılmasını içeren düzenlemenin yapılması”nı oy birliğiyle kabul etmesi
24 Nisan 2015
Ulus Tarihi Kent Merkezi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı’nın “kamu yararına aykırı” olduğunu savunan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi’nin plan hakkında yürütmeyi durdurma ve plan iptali istemiyle dava açması; davanın görüldüğü Ankara 7. İdare Mahkemesi’nin yürütmeyi durdurma kararı vermesi
29 Nisan 2015
Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından İller Bankası binasının önünde DOCOMOMO_Türkiye dahil meslek örgütlerinin katılımıyla basın toplantısı düzenlenerek yıkımın önlenmesi için kampanya başlatılması
Şubat 2016
İller Bankası’nın yapıyı boşaltması
2016
Ankara’daki mimarlık örgütleri ve üniversite temsilcilerinin yıkımın önlenmesi için destek istemek üzere CHP ve MHP milletvekilleri ile görüşmesi
15 Temmuz 2016
DOCOMOMO_Türkiye, Koruma ve Restorasyon Uzmanları Derneği, Mimarlar Derneği 1927, Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Şehir Plancıları Odası Ankara Şubesi, Türk Serbest Mimarlar Derneği ve imzalayan akademisyenler tarafından yapılan “Başkent ANKARA’daki yıkımlara DUR diyoruz!” basın bildirisi
19 Ağustos 2016
Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin mimarlık örgütlerinin temsilcilerinin katılımıyla “İller Bankası için Kaygılıyız” basın açıklaması
Kasım 2016
Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi’nin Koruma Kurulu’ndan yapının taşınması talebinde bulunması
7 Kasım 2016
Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin binanın etrafının paravanlarla kapatılmaya başlandığını tespit etmesi üzerine Ankara Büyükşehir Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Müdürlüğü ile Kültür ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanlığı’na yazı yazarak binanın paravanlarla kapatılması ve içindeki işlemlere ilişkin bilgi talep etmesi; Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara 2 Numaralı Koruma Kurulu Müdürlüğü ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’ne yazı yazarak binanın paravanlarla kapatılmış olmasının ve bina içinde söküm işlerinin başlatıldığının tespit edildiğini belirtip bu konuda müdahale edilmesini talep etmesi; binanın paravanlarla kapatılmış olması ve içeride söküm işlemlerinin başladığı, binanın tahrip edildiği gerekçesiyle Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurması
8 Kasım 2016
Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin yapının önünde DOCOMOMO_Türkiye dahil Ankara’daki mimarlık örgütlerinin temsilcilerinin katılımıyla yaptığı “İller Bankası Yıkılamaz!” basın açıklaması
14 Kasım 2016
Ankara 2 Numaralı Koruma Bölge Kurulu tarafından can ve mal güvenliği açısından ahşap kompozit levhaların konulmasına ilişkin 2317 sayılı karar alınması
16 Kasım 2016
Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı Müzeler Genel Müdürlüğü Ankara 2 Numaralı Koruma Bölge Kurulu’ndan yapının son durumu ile ilgili bilgi talep etmesi
Aralık 2016
Yapının yanındaki alanda devam eden cami inşaatının büyük bölümünün tamamlanması
3 Ocak 2017
Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin binanın tahribatı hakkında yaptığı suç duyurusuna ilişkin dilekçesinin işleme konulmamasına karar verilmesi
17 Ocak 2017
Binanın cephesinde bulunan bakırların ve yağmur oluklarının tamamının yerinde olmadığının tespit edilmesi üzerine, Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin binada tahribat nedeniyle tekrar Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurması; “genel ve soyut nitelik arz eden dilekçenin işleme konulmamasına” karar verilmesi
26 Ocak 2017
Mahkeme tarafından görevlendirilen bilirkişi ve TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi üyelerinin katılımıyla binanın etrafında keşif yapılması
30 Ocak 2017
Bilirkişi raporu ile binadaki tahribatın tescillenmesi; Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara 2 Numaralı Koruma Bölge Kurulu tarafından 2429 sayılı kurul kararı ile ilgili kurumlarca mahallinde gerekli önlemlerin alınmasına, hırsızlık nedeniyle meydana geldiği anlaşılan tahribatı yapanlar hakkında 2863 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat kapsamında yasal soruşturma açılmasına karar verilmesi
17 Şubat 2017
Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı, Sekreter Üyesi ve iki Yönetim Kurulu Üyesi tarafından İller Bankası’nı tahribata açık hale getirerek yapılan müdahalelerde sorumluluğu bulunan, kültürel mirasın yok olmasına neden olan, koruma yükümlülüğünü yerine getirmeyen tüm yetkililer hakkında ceza davası açılması talebiyle Ankara Cumhuriyet Savcılığı’na başvurulması
Şubat 2017
DOCOMOMO_Türkiye’nin, yapının yıkımının önlenmesi için DOCOMOMO_International’dan destek istemesi; yapının korunması için “World Monument Fund”a başvuru hazırlığı yapılması
Şubat 2017
Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından, DOCOMOMO_Türkiye’nin hazırlığına destek olduğu metinle, “İller Bankası Binası Yıkılamaz” başlığıyla change.org’ta 2064 imzaya ulaşan kampanya açılması
31 Mart 2017
Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından bina içinde yıkım, söküm yapıldığı, yıkıntı ve molozların bahçe içerisine atıldığı, uyuşturucu bağımlısı kişilerin bina içinde görüldüğü ve bu kişiler için herhangi bir güvenlik önlemi alınmadığının tespit edilmesi; Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürlüğü, Ankara 2 Numaralı Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü ve Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Tabiat Daire Başkanlığı’na yazı yazılarak anılan tespitler aktarılarak tescilli yapıda güvenlik önlemlerinin alınmasının talep edilmesi
Haziran 2017
Mimarlık örgütleri temsilcileri ve akademisyenlerin Kültür Bakanlığı’nı ve Altındağ Belediye Başkanlığı’nı ziyaret ederek yapının korunması hakkında görüşmeleri
12 Haziran 2017
Yapının çevresindeki binaların yıkılmaya başlanması üzerine Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nde DOCOMOMO_Türkiye dahil Ankara’daki mimarlık örgütleri, mimarlık fakültelerinin dekanları ve bölüm başkanları ile yol haritası çizmek üzere toplantı yapılması
14 Haziran 2017
Mimarlık örgütleri temsilcileri ve akademisyenlerinin yapının mülkiyetinin geçtiği öğrenilen Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan randevu talep etmeleri
16 Haziran 2017
Koruma Kurulu’nun “Ankara İli, Altındağ İlçesi, 6953 Ada 10, 11 ve 13 Parsellerin ‘Dini Hizmet Alanı’ olarak kullanılmasının ve 6953 Ada, 10 Parselde kayıtlı tescilli yapıya [İller Bankası] ilişkin rölövelerin uygun olduğuna; statik raporda değinilen yapının ve yapıda kullanılan malzemelerin dayanım özelliklerini kaybetmesi ve ileri derecede korozyona uğraması, güncel deprem yönetmeliği gereksinimlerini karşılayamaması gerekçeleriyle yapının tescilsiz 6953 Ada, 13 Parsele taşınması talebinin 2863 sayılı Yasa kapsamında uygun olduğuna, 6953 Ada 13 Parsele ‘korunması gerekli kültür varlığı’ şerhi konması gerektiğine” dair kararı
16 Haziran 2017 Akşamı
İller Bankası binasının yıkılması
18 Haziran 2017
Mimarlar Odası Ankara Şubesi tarafından Kültür ve Turizm Bakanlığı Ankara 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun kültür varlığı olarak tescilli bulunan İller Bankası binasının yıkımı ve aynısının başka yerde yapılmasına ilişkin kurul kararının yürütmesinin durdurulması ve iptali talebi ile dava açılması
kaynaklar “Belediyeler Bankası Projeler Müsabakası”, Arkitekt, S. 10, s. 287-295, 1935. “Belediyeler Bankası Ankara”, Arkitekt, S. 5-6, s. 145-148, 1936. “Ankara Melike Hatun Camii” (http://www. siyahkalem.com/tr/4/2/7) “İller Bankası Kronolojisi” (http://www. mimarlarodasiankara.org/index.php?Did=8938) Seyfi Arkan, Seyfi Arkan ve Eserleri: 1933-1956, Türk Himark Plan Yapı Müessesesi, İstanbul, 1956. Ali Cengizkan, Derin İnan, N. Müge Cengizkan, Modernist Açılımda Bir Öncü Seyfi Arkan, Mimarlar Odası Yayınları, Ankara, 2012.