Yaş meyve ve sebze ihracatında Rusya pazarı önemli

Yaş meyve ve sebze ihracatında en büyük pazarımız Rusya pazarı. Uçak krizinden sonra Rusya başta domates olmak üzere birçok ürünün ihracatına sınırlamalar getirmişti.

Geçen hafta sonu Rusya’nın domates ihracatımızdaki sınırlamaların kaldırıldığı açıklandı.

Gene geçen hafta sonu Türkiye İstatistik Kurumu 2017 yılı tarımsal üretim tahminlerini yayınladı. Yaş meyve ve sebze üretimi çok üreticiyi ilgilendiriyor. Yaş meyve ve sebze ihracatı denilince öncelikle domates gündeme geliyor. Bizim yaş meyve ve sebze üretimimiz yüksek. Ne var ki yaş meyve ve sebze ihracatını geliştiremiyoruz. İhracat geliri düşük. Yılda toplam 150 milyar dolarlık ihracat yapıyoruz. Yaş meyve ve sebze ihracat geliri sadece 2 milyar dolar.

Yaş meyve ve sebze ihracatımızdan elde ettiğimiz 2 milyar doların %45’i narenciye, %30’u taze meyve, %25’i yaş sebze ihracatı geliri. Yılda 30.8 milyon ton yaş sebze üretiyoruz. Bunun 12.8 milyon tonu domates. Domates ihracatımız geçen yıl 480 tondu. Toplam üretimin %4’ünü ihraç edebildik. İhracat geliri ise kilo başına 50-52 cent.

Geçen yıl 1.5 milyon ton mandalina üretimi vardı. 650 bin tonunu ihraç etik. 1 milyon ton limonun 450 bin tonunu, 800 bin ton kiraz ve vişnenin 80 bin tonunu, 2 milyon ton portakalın 490 bin tonunu ihraç edebildik.

Bu yılın ilk 9 ayının ihracat rakamları açıklandı. İlk 9 ayda yaş meyve ve sebze ihracatı geliri geçen yıl 1.1 milyar dolarken bu yıl 1.3 milyar dolar oldu. Miktar artışı %15, gelir artışı %12. Daha ucu- za satıyoruz. Geçen yıl ortalama kg fiyatı 59 cent idi. Bu yıl 57 cente geriledi.

Bu yılın ilk 9 ayında, Rusya’nın engellemelerine rağmen domates ihracat geliri 221 milyon dolar oldu. (Geçen yıl aynı dönemde 186 milyon dolardı.)

Yaş meyve ve sebze ihracatında en yüksek geliri domates ihracatı getiriyor. Bu yılın ilk 9 aylık ihracatında ikinci sırada 159 milyon dolar ile vişne ve kiraz var. Vişne ve kirazı 153 milyon dolarla limon,100 milyon dolarla üzüm, 74 milyon dolarla biber, 71 milyon dolarla mandalina, 69 milyon dolarla şeftali, 68 milyon dolarla portakal ihracatı izliyor.

Ocak-eylül döneminde en fazla yaş meyve ve sebze ihraç edebildiğimiz pazar Rusya pazarı. 301 milyon dolarlık ihracat gerçekleşti. Rusya’ya 183 milyon dolarlık yaş meyve, 24 milyon dolarlık yaş sebze, 94 milyon dolarlık narenciye ihraç ettik.

Toplam yaş meyve ve sebze ihracatında Rusya pazarının payı %23 dolayında. Rusya’dan sonra ikinci büyük pazarımız Almanya. İhracat geliri 161 milyon dolar. Toplam ihracattaki payı %12. Almanya’dan sonra üçüncü sırada 158 milyon dolar ihracat geliri ile Irak geliyor. Irak’ın pazar payı %12 oranında. Irak’ı Romanya, Beyaz Rusya ve Suudi Arabistan pazarları izliyor. Genel değerlemede toplam 150 milyar dolarlık ihracat gelirinde 2 milyar dolarlık yaş meyve ve sebze ihracat gelirinin küçüklüğü dikkat çekiyor.

Toplam 12.8 milyon ton domates üretimine karşı yılda 480 bin ton domates ihraç edilebilmesi ve domates ihracatında da Rusya pazarının alternatiflerinin yaratılamaması üzerinde durulması gereken konular.