OHAL DÜZENLEMELERİ ANAYASAYA AYKIRI OLMASINA RAĞMEN KALICILAŞTI

SEÇİMİN son düzlüğüne girilirken OHAL’IN kaldırılacağını açıklayan Erdoğan’ın OHAL’I kaldırıp kaldırmayacağı ya da ne zaman kaldıracağı netleşmiş değil. Ancak genel değerlendirme, yeni sistemin zaten OHAL rejimini aratmayacağı, bu nedenle de kaldırılmasının bir önemi olmadığı yönünde. Sizin görüşünüz ne?

Fark olacak. Her ne kadar değişikliklerle Cumhurbaşkanının eli olağan dönemde de yasa niteliğinde düzenleyici işlem yapma konusunda bir hayli genişlemiş olsa da, bunun da az önce belirttiğim sınırları var. Olağanüstü rejimde ise, olağan dönemde Anayasanın 104. maddesinde yer alan olağan kararnamelerin tabi olduğu konu sınırlamasına bağlı olmaksızın kararname çıkarılabilir.

Şu sorunun da yanıtını merak ediyoruz; OHAL kaldırıldığında, Khk’ler devreden çıkacak mı? Örneğin açığa alınan, ihraç edilen akademisyenler göreve dönebilecek mi?

OHAL döneminde yapılan düzenlemeler ve işlemlerin özelliği, geçici nitelik taşımalarıdır. Yani OHAL Khk’leri sadece olağanüstü dönemde uygulanmak üzere çıkarılırlar ve OHAL sona erince de kendiliğinden yürürlükten kalkarlar. Olması gereken budur. OHAL Khk’lerinin geçicilik niteliğinin bir sonucu da, olağan dönemin kanunlarında değişiklik yapamamaları ve kalıcı durumlar yaratamamalarıdır. Eğer olağanüstü KHK bir kanun hükmünde değişiklik getiriyorsa bu, kanun metninde bir değişiklik olamaz sadece ilgili kanunun OHAL dönemiyle sınırlı ve geçici olarak değişik uygulanmasına neden olur. OHAL sona erince kanun yine orijinal metni nasılsa o şekilde uygulanır.

Peki, olağanüstü KHK, Meclis tarafından onaylanarak kanun haline gelirse ne olur?

Bu durumda sadece olağanüstü dönemlerde uygulanmak üzere OHAL kanununun bir parçası haline gelir. Ancak uygulamada OHAL Khk’leriyle birçok kanunda değişiklik yapıldı ve Meclis tarafından onaylanarak kanun haline getirildikten sonra da kanunların metinlerine işlendiler. Böylece Anayasaya aykırı olarak OHAL rejiminin düzenlemeleri, olağan dönemin birer parçası haline getirilmiş oldu, kanunlarda değişiklik yaptılar ve süreklilik kazandılar. Önümüzde böyle örnekler olunca açıkçası KHK ile ihraçlar konusunda olağan döneme geçildiğinde yapılacak uygulamanın ne yönde olacağını öngöremiyorum.