MESELE KEŞKE SADECE TİCARET SAVAŞI OLSAYDI
Veee... Ticaret savaşı resmen başladı! Böyle duyuruldu. Abd’nin on milyarlarca dolarlık Çin malına karşı gümrük duvarını yükseltmesi. Ve de Çin’in buna karşılık vereceğini açıklaması. Duyurulara bakınca sanırsınız ki... Dünyanın en büyük iki ekonomisi değil de, malını daha çok satmak isteyen iki büyük tüccar karşı karşıya gelmiş!
Kapitalist sistemin tepesindeki ülke (ABD) ile yükselen yeni gücün (Çin) karşı karşıya gelişi, tüccar rekabeti naifliğinde anlatılabilir mi? Yaşanılan şey ticaret savaşı mı... Yoksa emperyalist kapitalist sistemin bir krizi mi? Birincisi ise... Fazla sorun yok. Duruma göre ülkelerin vatandaşları bazı malları biraz pahalı tüketir. Duruma göre iki tüccar arasındaki rekabeti fırsata çevirecek yeni tüccarlar çıkar vs.
Yok ikincisi ise.. Yani ortada dünya kapitalist sisteminin derinleşen bir krizi varsa, işte o zaman dünya halklarını daha büyük bela bekliyor demektir.
SİTEM DE KURUMLARI DA ÇATIRDIYOR
Kapitalizmin, 2. Dünya Savaşı sonrası, ABD hegemonyası altında kurulan düzeni çatırdıyor.
Bu düzen daha önce girdiği krizi, neoliberalizm ile ‘aşmıştı’. Daha doğrusu krizi yönetecek bir düzenek kurmuştu.
Kurduğu düzeneği de, ‘küreselleşme’ adını vererek, dünyaya pazarlamıştı.
Gümrük duvarları kalkacak, ticaret serbestleşecekti. Sermaye dünyayı serbestçe dolaşacaktı. Burjuvalar ile emekçileri uzlaştıran refah devleti tasfiye edilecekti. Özelleştirmeler hızlandırılacaktı.
İşçi sınıfının kazanımları tümden kaldırılacaktı. Bir bir hayata geçirildi. Aslında yapılan krizi ötelemekti. “Durdurulamaz küreselleşme süreci yaşıyoruz” denilerek pazarlanan emperyalizmin bu modeli de 2008’de duvara çarptı. Hem de ne çarpma! 2008 yılında kapitalizmin merkezinde, ABD’DE patlayan ekonomik kriz, yerleşik sistemi çatlattı. Aynı zamanda sistemin tüm kurumlarını da... Gelinen aşamada... Sermaye akımları serbestleşmesini sağlayacak, ‘serbest’ ticaretin kontrolcüsü Dünya Ticaret Örgütü’nün, ‘Aman küresel ticaret kurallarına uyun’ çağrısı karşılık bulmuyor. Kuralları ihlal edip misilleme yapan yapana!
Sistemin, siyasi sınırları garantörü olarak inşa ettiği Birleşmiş Milletler eski uzlaştırıcılığından uzak.
Oyundan çıkanı tekrar oyuna dahil edecek ekonomik reçeteyi yazacak Uluslararası Para Fonu (IMF) eskisi gibi başvurulan bir kurum değil artık.
ABD hegemonyasında kurulan sistemi sıkıntıya sokacaklara karşı, zor kullanma aracı NATO tartışmaların odağında şimdi.
MESELEYİ SULANDIRMAK!
Krizden sonra sermaye hareketlerinde merkeze dönüş yaşanınca, dünya ticareti gerileyince, artık küreselleşme değil başka hikayeler duymaya başladık.
Artık ‘serbestleşme’ değil ‘korumacılık’ kelimesi öne çıkıyor. Ticaret savaşları bu yeni hikayenin orta yerinde duruyor.
Düzenin çatlaması yeni güçlerin, özellikle Çin’in, ekonomik olarak ilerlemesini, kurulu düzenin sorgulanmasını beraberinde getirdi.
Sistemin hegemon gücü ABD ‘korumacı’, Doğu (Çin) serbest sistem savunucusu olmasının çelişkisi yerleşik sistemin çatırdamasıyla ilgili. Çılgınlık gibi gözüken... ABD’YE benzer misilleme gelmesi ve ticaret savaşlarının derinleşmesi halinde küresel ticarete 2 trilyon dolarlık kayıp yaratacağı konuşulan adımların atılması da...
Abd’nin kendi ayağına sıkıyormuş gibi gözüken uygulamaların devreye sokulması da...
Kapitalist sistem sallandıkça, hegemonyası sarsılan Abd’nin, hegemonyasının kırılıp çok kutuplu bir dünyanın oluşmasına izin vermek istememesi.
Geleceğin ekonomik, bağlantılı olarak siyasi kavgası veriliyor. Buna ‘ticaret savaşı’ demek meseleyi sulandırmakla eş değer!