Curanın ‘Koca Ustası’ Hayri Dev yaşamını yitirdi

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) 10 yıl önce “Yaşayan İnsan Hazinesi Kültürel Miras Taşıyıcısı” seçtiği 85 yaşındaki Cura Ustası Hayri Dev, tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti. Denizli’nin Çameli ilçesine bağlı Gökçeyaka Mahallesi’nde yaşamını sürdüren Dev, yaklaşık 10 gün önce belindeki rahatsızlık nedeniyle oğlu Zafer Dev ile Denizli Devlet Hastanesine başvurdu. Burada 5 gün tedavi gören Dev, daha sonra Pamukkale Üniversitesi Hastanesine sevk edildi. Bel kemiğindeki çatlak nedeniyle önceki gün ameliyat edilen ve beyin cerrahisi servisinde yatan Dev, dün sabaha karşı hayata gözlerini yumdu.

CURAYI DEDESİNİN TAVSİYESİYLE ÖĞRENDİ

Hayri Dev, 1933 yılında Çameli ilçesinin Gökçeyaka köyünde doğdu. Okula hiç gitmeyen Dev, okuma ve yazmayı askerlik yıllarında öğrendi. Cura denilen 3 telli sazla çocukluk yıllarında tanıştı. 15 yaşındayken dedesinin tavsiyesiyle üç telli saz (cura) çalmaya başladı. Zamanla “Masıt Kırığı” denilen dokuz sekizlik mahalli ezgileri çalan ve söyleyen bir usta oldu.

Dev, ailesinden habersiz elindeki üç telli sazı ve çam düdüğünü hiç bırakmadı. Evlere gidip yarenlik yaptı, düğünlerde insanları eğlendirdi. Dev, geçimini uzun bir süre çobanlık yaparak ve düğünlerde saz çalarak sağladı.

YURT DIŞINDA KONSERLER VERDİ

Teke yöresi kültürünü inceleyen Fransız Araştırmacı Jerome Cler’in kendisini Paris’e davet etmesinin ardından yaşamı değişen Hayri Dev, müzisyen arkadaşlarıyla yurt dışında konserler verdi. Davet üzerine 1996 yılında Fransa ve Almanya’ya giderek müzik festivallerine katılan Dev, 1997 yılında Amsterdam’da, 1998’de Strasbourg Marc Bloch Üniversitesinde konser verdi, 2002’de Brüksel’de Beaux-arts’ta, 2003’te Paris’te Fransız Kültür Bakanlığı yetkililerinin de katıldığı özel dinletilerde sanatını icra etti.

YAŞAYAN İNSAN HAZİNESİ

Hayri Dev, çaldığı yöresel çam düdüğüyle UNESCO tarafından, Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında 2008 yılında “Yaşayan İnsan Hazinesi Kültürel Miras Taşıyıcısı” ilan edildi. Yaşamı ve sanatı belgesellere konu olan Dev, dünyada birçok üniversitede ders verdi. Bir süre Denizli Büyükşehir Belediye Konservatuvarında üniversite öğrencilerine de ders veren Dev’e, yöre halkı “Koca Usta” ismini vermişti. (KÜLTÜR SERVİSİ)