ANDROID TEKELİ

Avrupa Birliği antitröst denetmenleri, Android akıllı telefon üreticilerine koyduğu kısıtlamalar nedeniyle Google’a 5 milyar dolar ceza kesti ve bu ‘yasa dışı’ uygulamaları 90 gün içinde sonlandırmasını istedi. Google bu karara uymazsa ana firması Alphabet’in kârının yüzde 5’ine varan yeni cezalarla karşı karşıya kalacak. Google, Android’in daha fazla tercih alanı yarattığını savunarak cezaya itiraz edeceğini açıkladı. Google CEO’SU Sundar Pichai’de uzunca bir blog gönderisiyle[0] Android’i savundu, cezaya itiraz etti.

Google’ın Android işletim sistemi mevcut akıllı telefonların yüzde 80’i tarafından kullanılıyor. Çekirdeği Linux çekirdeğine dayanan Android’in kaynak kodu, değişikliğe ve yeniden dağıtıma izin veren Apache 2.0 Lisansı ile Linux çekirdeğinde yapılan değişiklikler ise GNU GPL versiyon 2 ile dağıtılıyor. Ancak bu özgürlükler sadece işletim sisteminin ana gövdesi için geçerli. Google Mobil, Google Arama ve Google Play gibi kilit rolde yer alan bazı yazılımların Google’dan lisanslanması gerekiyor. Google bu yazılımların lisanslanabilmesi için cihaz üreticilerine Google Arama ve Chrome gibi bazı yazılımlarının kurulu olması, Google’ın varsayılan arama motoru olarak atanması, arama ve Play Store ikonlarının en azından varsayılan ev ekranının hemen yanındaki ekranlara yerleştirilmesi gibi bazı şartlar koşuyor. Avrupa Birliği’nin itiraz noktalarından biri bu şartların zorlanması.

Ab’nin bir diğer itiraz noktası ise Google’ın bazı büyük üreticilere ve mobil ağ operatörlerine Google Arama uygulamasını varsayılan olarak kurmaları için para ödemesi. Cezaya yol açan son uygulama ise Google uygulamalarını varsayılan olarak kurmak isteyen donanım üreticilerinin Google tarafından onaylanmamış herhangi bir Android sürümünde tek bir cihaz satamayacak oluşu. Bu son maddeye “Google’ınki dışında başka Android mi var?” tepkisi verebilirsiniz ancak fork olarak anılan ve bağımsız geliştiriciler tarafından Android kodu temel alarak geliştirilen azımsanamayacak sayıda işletim sistemi var.[1] Ve Google’ın bu uygulaması bu işletim sistemlerinin yaygınlaşmasını ve gelişmesini yavaşlatıyor. Mevcut tablo Microsoft’un Windows ve Internet Explorer’la kötüye kullandığı tekel konumu nedeniyle 2001’de ABD’DE yediği cezayı[2] anımsatıyor. Internet Explorer, Windows ile birlikte gelmesi sayesinde tarayıcı savaşlarında ciddi bir avantaj kazanmıştı. Şimdi Android sayesinde arama motoru ve tarayıcı alanında mobilde benzer bir avantajı Google kazanıyor. Google’ın gelirlerinin yüzde 50’den fazlasını mobil reklamlardan elde ettiğini göz önünde bulundurduğumuzda öyle kolayca geri adım atmayacağını rahatça söyleyebiliriz. Öte yandan Google’ın tekel konumunun kırılması Firefox gibi tarayıcılardan tutun da Linageos gibi Android forklarına pek çok özgür yazılımın daha rahat nefes almasını sağlayacaktır.

[0] https://goo.gl/qgvvs3 [1] https://goo.gl/vyxej4 [2] https://goo.gl/uzyv4s