Ünlü ozandan birkaç dize

Bu yazımızın konuğu, ünlü Macar Ozanı Endre Ady’nin kısaca öz yaşamı: Dünya edebiyatının da büyük ozanlarından sayılan Macar Ozanı Endre Ady, 1877-1919 yılları arasında yaşadı. Hukuk eğitimini bitirir bitirmez de, gazeteciliğe başladı. Sevgilisi Adel, onun yazarlık ve ozanlık sürecinde en yakın yoldaşı oldu ve Leda adıyla ölümsüzleşti. Ady; ilk başlarda Fransız sembolist akımının etkisinde kaldı. Fransa’daki ve 1905 yılında Rusya’daki toplumsal olaylar, onu coşkulu bir duruş sergilemeye doğru yönlendirdi. Ve ülkesiyle ilgili birçok yazı ve şiirler yazdı... 1914 yılında, I. Dünya Savaşı başlayınca Ady çok üzüldü. Çünkü o daha değişik ve insanlık yararına güzel oluşumlar bekliyordu!.. Ady; kendisine karşıt olanların çok ağır eleştirilerine uğradı. Ne var ki kendine çok yakın bir ozan olarak algıladığı Endre Ady’yi, büyük bir sevgiyle bağrına basan Macar halkı, onun ölümüne çok ağladı... Şiirleri okul kitaplarına girdi: Pek çok yere anıtları dikildi.

Ve günümüzde de artık Macar halkı, onun hasımlarından birini bile anımsamıyordu... *** GÖZLERİNE BAKIYORUM Kırışmış avuçlarıma alıyorum, Severekten ellerini usul usul. Artık yaşlanmış gözlerimle, Hep senin gözlerine bakıyorum.

Ebeden dededen kalan bu hep aynı koşu, Çöktü çökecek topraklar üstünde... O yüzden bir sığınak yok mu diyorum, yok mu

Hani şu son demlerimde ve baş başa seninle?

Usulca severekten ellerini, Kırışık avuçlarıma alıyorum. Gitgide yaşlanan gözlerimle, Hep senin gözlerine bakıyorum.

Acep kaç gün bırakırlar daha beni, Seninle böyle baş başa, bilemem ki Ama hep gözlerine bakıyorum gene de, Böyle ellerini tutaraktan, hep ellerini… (Çeviren: Yaşar Atan) BİRAZCIK İYİLİK ADINA Azıcık İyilik kalmışsa daha içimde benim, Ağlayıp sızlanmadan Tanrım, hemen söyleyim:

Hükmü benden sonra da sürüp gitsin bu iyiliğin!

Nice güzelliklerle yüklüydüm hani, ilk geldiğimde.

Çekip aldı ellerimden tümünü senin hoyrat dünyan. Taktı can evime zincirden bir kelepçe. Bana bir zamanlar bakar bakar da sevinirdin. Gene bırakma beni bundan böyle de Tanrım, Kirli ellerine, hani o utanmaz adamların. Gerçi çoktan çekip gitti Günah ve Zaman Ve ben de alıp başımı giderken Tanrım, N’olur, içimde biraz da İyi Şeyler kalsın… (Çeviren: Yaşar Atan)

*** Birkaç dize de bizden: DÜNYA ŞAİRLERDEN SORULUR

Hadi oncasına kolaysa Bir yıldız indirin gökyüzünden Bu da çok zorsa hani Bir ezgi dinleyelim bülbülünüzden

Oysa her gizem elindedir şairin Yıldız da yağdırır isterse göklerden Ya da yaseminler saçar yollara Mavi yeşil sarı her renkten Boyar dünyamızı gönlünce

Hani oturmayagörsün bir masaya Hemen yanına gelip kurulur O yaramaz o hınzır şiir Velhasıl dünya Şairlerden sorulur. (Yaşar Atan)