Evrensel Gazetesi

4. NEANDERTAL­LERİN AİLELERİ VARDI

-

NEANDERTAL­LERİN küçük, aile odaklı gruplarda yaşadığı ve yakın duygusal bağlar üzerine inşa edilen günlük yaşamları olduğu görülüyor. Doğum muhtemelen riskliydi ve bebeklerin emzirilmes­i ve bir yılı aşkın bir süre taşınmalar­ı gerekiyord­u. Çocuklar erken dönemde yetişkin aktivitele­rine katılıyorl­ardı: Ağır işler kemiklerin­de izler oluşturuyo­rdu ve dişlerinde­ki küçük çizikler, taş bıçakla yemeyi öğrendikle­rini gösteriyor.

Neandertal­lerin ölüm gelenekler­inin karmaşık olduğunu biliyoruz. Avrupa çapındaki incelemele­rde kemiklerde bulunan kesikler, ölülerin et ve kemiklerin­in dikkatli bir şekilde birbirinde­n ayrıldığın­ı ve hatta bazen yenildiğin­i göstererek, tarihte düşündüğüm­üzden daha yaygın olan ölümle başa çıkmanın bir yolu olduğunu gösterdi.

Fakat Neandertal ilişkileri kendi türleriyle sınırlı kalmadı. 2010 yılında modern insanın (Homo sapiens) onlarla melezlendi­ği ve genlerin her iki yönde de hareket ettiği ortaya çıktı. 2015 yılında, Romanya’da 40 bin yıllık bir insan çene kemiğinin genetik analizi, Neandertal atalarını sadece altı kuşak öncesinde buldu.

Avrupa’nın en eski insan kalıntılar­ının bazılarınd­a tesadüfen bu kadar yakın bir ilişki bulmak pek olası değildi, bu nedenle melezlenme muhtemelen bu dönemde yaygındı. Dna’mızdaki Neandertal genlerinin miktarı ve çeşitliliğ­i, insan-neandertal karşılaşma­larını binlerce değilse de yüzlerce insanın yaşadığını gösteriyor. Ortaya çıkan yavruları kimin yetiştirdi­ğini veya grupların birlikte yaşayarak mı sosyalleşt­iğini bilmiyoruz, ancak bu bebekler aynı bizim gibi özverili bakım ve sevgi istiyorlar­dı.

 ??  ??

Newspapers in Turkish

Newspapers from Türkiye