SOCAR, Hindistanlı işçi Rawat’a mezar oldu
SOCAR Holding için inşa edilen PETKİM ünitesinde inspektör olarak çalışan Hindistanlı Makine Mühendisi Anoop Singh Rawat, rahatsızlanarak hastaneye kaldırıldı ve yaşamını yitirdi. Geride ise hem Hindistanlı hem Türkiyeli işçilerin yanıtlanmasını istediği şu sorular kaldı: “Rawat’ta nüks eden zatüree hastalığına gereken zamanda müdahale edilmedi mi? Ülkesine geri dönme isteğine olumsuz yanıt mı verildi? Kanında çıkan virüs diğer işçilerde de var mı?”
SOCAR Holding PETKİM tesislerinin kapasite artırım planı dahilinde yaptığı çalışmalarda pek çok şantiye işçisiyle beraber Hindistanlı işçi de çalıştırıyor. Çeşitli uluslararası mühendislik şirketlerinin aracılık ettiği işçi ofisleriyle dünyanın pek çok yerine olduğu gibi Türkiye’ye de gelen Hindistanlı işçiler burada pek çok zorluk yaşarken bu zorluklar görmezden geliniyor. Son olarak, 1 hafta önce PETKİM yeni ünite yapımında çalışan Hindistanlı Makine Mühendisi Anoop Singh Rawat işyerinde rahatsızlandı ve hastanede hayatını kaybetti. Rawat’ın öldüğü gün ve ertesinde Hindistanlı işçiler Anoop Singh Rawat’ın ölümü üzerine yas ilan ederek bir gün çalışmadı. Arkadaşları Rawat’ın daha önce atlattığı zatürreye tekrar yakalandığını ve rahatsızlığı ağırlaşınca kaldırıldığı hastanede kalp krizinden öldüğünü öğrendiklerini söyledi. Ayrıca kanında yabancı bir virüse de rastlandığını da eklediler. İddialara göre Rawat yurda dönüş için izin istemiş ancak çalıştığı şirket IVT Mühendislik izin vermemiş. Hindistanlı arkadaşları ciğerleri su toplayan Rawat’ın hastaneye kaldırılmak için geç kalınmış olabileceğini de ifade ediyor.
‘ŞARTLARI ÇOK ZOR’
PETKİM şantiye sahasında çalışan Türkiyeli işçiler, Hindistanlı işçilerin çalışma koşullarının herkesten zor olduğunu dile getiriyor. Bir işçi “Önce zatürreden öldüğünü duyduk, sonra arkadaşlara sorduk kalp krizi dediler. Net bir bilgimiz yok ama şartları çok zor. Ayrı bir beslenme alışkanlıkları var pek çoğunun ama bu dikkate alınmıyor. Bir Hindistanlı arkadaşın bu yüzden 1 sene boyunca öğle yemeklerinde yumurta yemek zorunda kaldığına şahit olmuştum. Yine pek çoğu her gün pirinç pilavı ile besleniyor” diyor.
‘KOMİSYONCULARA PARA VEREREK ÇALIŞIRLARDI’
2 yıl önce de Star Rafineri yapımından İlk İnşaat şirketinde çalışan bir Hindistanlı işçi ölmüş arkadaşları isyan etmişti. Hindistanlı işçiler dünyanın hemen her yerinde uluslararası mühendislik şirketlerinde enerji, petrokimya, demir çelik gibi endüstriyel işletmelerin yapım ve işletme işlerinde en ucuza çalışan işçiler olarak biliniyor. Türkiyeli işçiler, Hindistanlı işçilerin, komisyonculara kişi başı 12001500 dolar vererek Star Rafineri inşasında çalışmaya geldiklerini söylüyor. Türkiyeli bir işçi, “Onları en ağır ve zor işleri var gücüyle yaparken görebilirsiniz. Dayanıklı ve çalışkan, aynı zamanda neredeyse hiç sesi çıkmayan işçilerdir. Star Rafineri şantiyesinde de 1000’den fazla Hindistanlı işçi vardı ve barınma, beslenme şartları en kötü olanlar bunlardı. Yeme içme alışkanlıkları bizim gibi değil ve onlara göre yemek çıkmaz, kötü koşullarda kalırlardı” diyor.
‘MONT BİLE VERMİYORLAR’ İDDİASI
Star Rafinerinin yapımı yüzde 99 oranında tamamlandı, yerli ve yabancı uyruklu işçiler evlerine döndü. Şimdi PETKİM’IN yeni ünite yapımında da Hindistanlılar çalışıyor ve onlar için değişen pek bir şey yok.
PETKİM ünitelerinin yapımında yer alan taşeron firma IVT geçen sene 500 bin TL sermaye ile Star Rafineri’nin tank yapımından sorumlu Hindistan ortaklı VİTO Mühendislik şirketinin bir parçası olarak kurulmuş. “Ivt’nin sermayesini 400 milyon dolara çıkardığı, SOCAR’LA anlaştığı söyleniyor. Gelin görün ki işçilere hiç kıymet verilmiyor. 700 civarinda IVT şirketi çalışanı var ve mont bile verilmiyor” diyen bir işçi, soğuk havalarda sadece içlik verildiğini, bunun da soğuğu engellemediğini söylüyor. İşçi, “Şimdi işler biraz daha zorlaştı, çünkü iş bitmek üzere ve yeni iş konusunda sıkıntı var. Kimse şirkete karşı gelemiyor çünkü piyasada iş sıkıntısı var” diyor.
IVT’DE çalışan işçiler, “Tulum bizi soğuktan korumuyor, verdikleri içlik ise yetersiz. Mont maliyetli oluyor açıklaması bizi hastalıktan korumuyor, hemen hepimiz gurbetteyiz. Hasta olsak bakacak kimimiz var? Kaybedeceğimiz yevmiye ise cabası olacak” diyor.
Şirket yetkililerine hava soğukların arttığını ve montun acil bir ihtiyaç olduğunu söylediklerini aktaran işçiler, şirketin ise kendilerine “İş tulumu alanlara mont verilemeyecek” dediğini söylüyor. İşçiler, “Ama tulum olmadan zaten PETKİM’DE çalışmak yasak. PETKİM iş güvenliği buna müsaade etmiyor. Yanmaz montlar pahalıymış. Bizim hayatımız daha ucuz geliyor onlara” diyor.