75 milyon yıllık kuş fosili, uçmanın evrimine ışık tutuyor

MODERN kuşların atalarına dair gizem, dinozorların çağına kadar uzanan nadir bir fosilin keşfinden sonra derinleşti. Bilim insanları, 75 milyon yıl önce yaşamış, akbaba büyüklüğündeki bir kuşun neredeyse kusursuz olan fosil iskeletini analiz etti.

Daily Mail’de yer alan habere göre*, Mirarce eatoni ismi verilen kuşun uzman bir uçucu olduğunu, güçlü kaslara ve çok özel kemik yapılarına sahip olduğu görüldü.

Berkeley’deki California Üniversitesi Paleontoloji Müzesi’nde bulunan fosil, 1992’de Utah’ta keşfedildi ancak şimdi analiz edilebildi. Peerj dergisinde yayınlanan bulgulara göre fosil, kafatası dışında, hayvanın tam formu hakkında net bir fikir veren iskeletin neredeyse tüm bölümlerinden kemiklere sahipti. Berkeley’deki Kaliforniya Üniversitesi’nden ABD’LI araştırmacı Jessie Atterholt şunları söyledi: “Kretase’deki ilk kuşların, yaklaşık 115 ila 130 milyon yıl önce, uçuş kabiliyetine sahip olduklarını ancak muhtemelen modern kuşlar kadar iyi adapte olmadıklarını biliyoruz. Bu yeni fosil, Enantiornitrinler’in (dişli kuşlar), modern kuşlardan tamamen ayrı olsa da, son derece rafine, gelişmiş uçuş stilleri için aynı adaptasyonları geliştirdiğini gösteriyor”.

Kuşlar, et yiyicilerden oluşan büyük bir grup olarak bilinen ve Tyrannosaurus rex’in de dahil olduğu, tüylü iki ayaklı ‘theropod’ dinozorlarından evrildi.

Modern kuşların nasıl ortaya çıktığı şöyle açıklanabilir: “Karşıt kuşlar” olarak adlandırılan grup, dinozorlarla aynı jeolojik dönemde var olan bir gruptu. Süreç içerisinde gerçekleşen evrim sonucunda, Geç Kretase döneminde, bugün kuşlarda gördüklerimize benzer şekilde, uçuş yapıları gelişti.

Mirarce eatoni, geniş ve güçlü uçuş kaslarına işaret eden, derin bir kemikleşmiş göğüs kemiğine sahipti. Ayrıca ön kol kemikleri üzerinde ‘sert kuş tüyü topuzları’ olarak bilinen destek noktaları vardı. Modern kuşlarda sert kuş tüyü topuzları aktif uçuş için kanat tüylerini güçlendirmeye yardımcı olur.

Mirarce ismi, Latince “harika” (mirum) kelimesiyle, Titan’ların kanatlı habercisi olan efsanevi Yunan karakteri Arce’nin birleşmesiyle elde edilmiş.

* Daily Mail’den kısaltarak çeviren: Hazal GÖÇMEN

Pahkala’nın tasarladığı kırmızı giysiyi giyecek olan Çevre Partisi Yeşiller Milletvekili Emma Kari, 10 yıl süreyle eşinin fiziki ve psikolojik şiddetine maruz kalan 3 çocuk annesi bir kadının anlatımlarını okuyacak. Finlandiya’nın kurtuluş günü dolayısıyla sarayda düzenlenen balolarda ülkede yaşanan olumsuzlukları konuşmama geleneği, Emma Kari’nin kendisine yapılan teklifi tereddütle karşılamasına neden olmuş. Fiziki ve psikolojik şiddete uğrayan her kadının bunu duyurma hakkı olduğuna karar veren Kari, “Artık hiç kimse bu kadınları susturma hakkına sahip olmamalı. Bizlerin görevi onları dinlemek, yaşamlarını sürdürebilmeleri için destek vermek ve yardım etmektir” dedi.

GİYSİ SİSTEMDE KADINLARIN KORUNMASINDAKİ YETERSİZLİKLERİ SEMBOLİZE EDİYOR

İttifak adlı gençlik örgütünün başkanı Elisa Gebhard ise, iş yaşamında başarılı olan ancak bir erkeğin şiddeti sonucu ağır yaralanan genç ve güzel bir kadın için tasarlanan kıyafeti giyecek. Genç kadın, sürekli olarak fiziki şiddete maruz kaldığını polis ve kurumlara bildirmesine rağmen polis, şiddetin ağır olmadığını öne sürülerek dava açmadı.

Kadın, zengin ve önemli bir görevi olan erkeğin kendisine şiddet uyguladığına kurumları inandıramadı. Sığınma evine yerleştirilme talepleri reddedildi. Ancak şiddet sonucu yaşamını kaybetmenin eşiğine geldiğinde polis ve diğer kurumlar devreye girdi. Giysi sistemde kadınların korunmasındaki yetersizlikleri sembolize ediyor.

YASALAR YETERSİZ KALDIĞI İÇİN TECAVÜZÜ KURUMLARA BİLDİRMEDİ

Üçüncü giysi ise yaşlı bir iş arkadaşı tarafından tecavüze uğrayan 16 yaşındaki genç bir kadının anlatımlarına uygun tasarlandı. 20 yaşını doldurmasına ve tedavi olmasına rağmen travmayı hâlâ atlatamadığını anlatan genç kadın, tecavüz sırasında direnç gösteremediği için kurumlara durumu bildirmediğini söylüyor. Yürürlükteki yasalara göre kadın direnmediği için erkeğin cinsel saldırısı tecavüz olarak değerlendirilmiyor. Bu nedenle kadınlar rıza yasasının bir an önce parlamentonun gündemine alınmasını talep ediyor.

SANAT PROJELERİ İÇİNDE EN SARSICISI

Şiddete uğrayan 50 kadının anlatımlarını okuduğunu söyleyen Moda Tasarımcısı Annemari Pahkala, “Bu proje bugüne kadar yer aldığım sanat projeleri içinde en sarsıcısıydı. 3 giysiyi sıkıntı içinde acı duyarak tasarladım” dedi. (STOCKHOLM/EVRENSEL)