Ülkedeki tütün üretimi yüzde 48 geriledi

TÜTÜN Eksperleri Derneğinin açıkladığı 2018 yılı Tütün Raporu’na göre tütün üreticisi ve üretimi kan kaybediyor.

Bundan 20 yıl önce on binlerce ailenin geçimini sağlayan, ihracat rekortmeni ürünler arasında yer alan tütünde kan kaybı, “15 günde 15 yasa” denilerek çıkarılan yasalardan birisi olan 4733 sayılı Tütün Kanunun çıkarıldığı 2002 yılından bu yana artarak sürüyor. Yasa ile destekleme alımlarına son verilmiş, sözleşmeli üretim modeli getirilmişti. Bu politikaların sonucunda tütün üretimi miktarında ve üretici sayısında ciddi düşüşler baş gösterdi.

Tütün Eksperleri Derneği Başkanı Servet Yaprak’ın imzasıyla yayınlanan rapora göre 2002 yılında 405 bin olan tütün üreticisi sayısı 2018 yılı itibarıyla yüzde 86 azalarak 56 bine, tütün üretimi ise 2002 yılında 159 bin 521 ton iken yüzde 48 azalarak 82 bin 500 ton civarına geriledi.

Tütün üreticisi kilogramını 15.16 Tl’ye mal ettiği tütünü, 16.70 Tl’ye sattı ve eline sadece işçilik yevmiyesi geçti. Hane başına üretim 1500 kilogram olurken tütün üreticisinin toplam geliri de asgari geçim seviyesinin altında kaldı.

Geçtiğimiz yıl 51 bin 28 ton tütün ihracatına karşın 352 bin 6 milyon dolar gelir elde eden Türkiye, 99 bin 773 ton tütün ithali karşılığında yabancı tütün üreticilerinin cebine 522 bin 7 milyon dolar aktardı.

Tütün ithalatı her yıl düzenli olarak artıyor. 2017 yılında 51 bin 28 ton ihracata karşılık 99 bin 773 ton tütün ithal edildi. Yaprak tütün ihracatçısı firmalar, tütünü sözleşmeli olarak satın alarak, İzmir’de toplanmış olan tesislerinde işleyerek yurt dışı piyasalara sunuyor. Bu tesislerde 3 bin 500 kişi istihdam ediliyor. Dünya sigara piyasasının oligopol yapısı dolayısı ile sınırlı sayıda alıcıya satış yapılması tütün ihracatı için handikap oluşturuyor.

TÜİK’IN 2015 verilerine göre, Türkiye’de tütün ürünleri imalatının yüzde 89.3’ü yabancıların kontrolüne geçmiş durumda. (İZMIR/EVRENSEL)