Suriye’de yeni bir belirsizlik dönemi tetiklendi

gelir mi?

Abd’nin Suriye’den çekileceğine dair karar yeni açıklandı. Bu karar nasıl alındı, nasıl bir siyasi pazarlığın ardından ortaya çıktı, bilmiyoruz. Muhtemelen önümüzdeki günlerde bu konuya dair detaylar netleşecek. Ancak Abd’nin Suriye’deki denklemden tamamen çıkması bence pek olası değil. Abd’nin kendisine tehdit gördüğü İran, bütün bağlantıları ve varlığıyla Irak başta olmak üzere bölgede duruyor. ABD mevcut ilişkileri ve yeni kurulacak oluşumlar-ittifaklar üzerinden ajandasını sürdürecektir diye düşünüyorum.

Erbil’de çok büyük bir ABD üssü inşası projesi vardı, ABD güçlerinin Irak içinde Erbil’e çekilmesi yönünde senaryolar da var. Erbil ile İran’ın ilişkileri oldukça kötüydü. Son olarak peşmergelerin Kerkük dahil Irak içindeki bazı bölgelerden çekilmesi ile son bulan hamlenin arkasında da İran’ın olduğu savunuluyor. Bu durumda Abd’nin güçlerini Erbil’e kaydırması ve Erbil ile ilişkilerini daha da güçlendirmesi hem ABD, hem de referandum sonrası sarsılan Erbil’in çıkarına gibi görünüyor.

Karar, genel manada Suriye coğrafyası için ne anlam ifade ediyor? Özellikle siyasi çözüm sürecine nasıl etki eder?

En başta Kürtler oldukça hazırlıksız yakalanmış görünüyor. Karar açıklandığından beri Kürt cenahtan çok sayıda açıklama geldi. Genel olarak, şaşırdıklarını ve Şam’ı göreve çağırdıklarını söyleyebiliriz. Bundan sonraki gidişatı şekillendirecek temel soru şu; ABD, Suriye’den çıkma kararını alırken kimlerle, hangi ülke veya ülkelerle ve hangi konularda anlaştı? Bu soruya dair bir kısmı spekülasyon sayılabilecek çok sayıda iddia var.

İddialardan biri Türkiye ile anlaştığına dair. Bu durumda, Suriye içinde İran’ın önünün alınması dahil Abd’nin ajandasını Türkiye mi üstlenmiş olacak? Rusya-türkiye ilişkilerinin seyri ne olacak? Türkiye, Fırat’ın doğusuna operasyon yaparsa Şam ile karşı karşıya gelir mi?

Öne çıkan başka bir iddia ise, Suudi Arabistan ve birkaç Körfez ülkesinin finansmanı ile Suriye içinde yeni bir ordu kurulacağı yönünde. Türkiye’nin Suudi Arabistan bloku ile son birkaç yıldır ilişkileri malum.