Yeni sistemin ‘Saray bütçesi’ tartışmalarla geçti

İktidarın “tasarruf”, muhalefetin ise “Saray- savaş “bütçesi olarak tanımladığı 2019 yılı bütçesi, muhalefetin itirazlarına rağmen kabul edildi. Bu yıl ilk kez seçilmiş bakanlar yerine atanmış bakanların sunum yaptığı görüşmeler sert tartışmalar ve protestolara sahne oldu.

Meclis Genel Kurulunda 10 Aralık’ta başlayan ve aralıksız 12 gün süren 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe görüşmeleri tamamlandı. Oldukça gergin geçen bu görüşmeler sonucunda dün akşam 502 milletvekili katılımıyla yapılan oylamada hazırlanan bütçe muhalefetin itirazlarına rağmen AKP ve MHP’LI vekillerin oyları ile kabul edildi.

Bu yıl ki bütçe geçmiş yılların aksine yönetim sisteminin değişmesi ile birlikte doğrudan Cumhurbaşkanlığı tarafından hazırlandı.

İktidarın “tasarruf bütçesi” olarak adlandırdığı bütçeyi, HDP “savaş bütçesi”, CHP ise “Saray” bütçesi olarak tanımlayıp, muhalefet şerhi düştü.

Bütçenin ilk aşamada getirildiği Plan ve Bütçe Komisyonunda muhalefetin itirazlarıyla yaşanan tartışmalar Genel Kurula da taşındı. 159 saati bulan bütçe görüşmelerine Mecliste grubu bulunan 5 siyasi partinin yanı sıra Saadet Partisi (SP), Türkiye İşçi Partisi (TİP) Büyük Birlik Partisi (BBP) ve Demokrat Partinin (DP) milletvekilleri de katıldı.

Yaşanan tartışmalarda muhalefetin bütçeye ilişkin genel eleştirisi “Tek Adam bütçesi” olması üzerinden gelişti.

SEÇİLMİŞ BAKANLAR YERİNE ATANMIŞ BAKANLAR

Bütçe görüşmelerinde bu yine ilk kez ‘seçilmiş bakanlar’ yerine ‘atanmış bakanlar’ sunum yaptı. Fakat bu sunumlarda muhalefetin sorularına dair Bakanlardan açık yanıtlar alamaması sıklıkla eleştirilen bir durum oldu.

LEYLA GÜVEN VE TECRİT

Bütçe görüşmeleri sırasında ekonominin yanı sıra Hdp’nin temel gündemleri arasında PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecrit ile tutuklu Demokratik Toplum Partisi (DTK) Eş Başkanı ve Hakkari Milletvekili Leyla Güven’in tecridin kaldırılması talebiyle girdiği açlık grevi eylemi vardı. HDP sıralarında fotoğrafları yer alan Güven her konuşmada selamlandı.

CHP VE AKP ARASINDA ‘FETÖ’ TARTIŞMALARI

Görüşmeler sırasında özellikle AKP ve CHP arasında yaşanan gerginlikler bütçe bitimine kadar devam etti. Chp’nin AKP’YE FETÖ ile iş birliği üzerinden yüklenmesi gerginliklerin temel sebebi oldu. Özellikle CHP Grup Başkan Vekili Özgür Özel’in, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’a Ergenekon soruşturmaları döneminde yazılan bilirkişi raporu, ABD’LI general

Odierno’dan aldığı madalya, seçim öncesi Gül’ün evine askeri helikopterle gitmesi ve Akit’ten Mehtap Yılmaz’ı ziyareti konularında yaptığı eleştiriler bütçe görüşmelerine damgasını vurdu. Bütçe görüşmeleri sırasında verilen disiplin cezaları da dikkat çekiciydi. Önceki yılki görüşmelerde HDP Urfa Milletvekili Osman Baydemir’e “Kürdistan” ifadesini kullandığı için “iki birleşimden geçici ceza” ile ödenek ve yolluklarının üçte birinin kesilmesi cezası verilirken, bu yılda HDP Urfa Milletvekili Nusrettin Maçin hakkında bütçe üzerine yaptığı konuşmada “Kürdistan” ifadesini kullandığı için disiplin cezası verilmesi MHP grubu tarafından talep edildi.

Ancak Genel Kurulu yöneten Meclis Başkan Vekili Mithat Sancar, İç Tüzük toplantılarında “Kürdistan” ifadesinin kullanılması halinde ceza kapsamına girip girmeyeceğine dair gelen cevabın “hayır” olduğunu gerekçesi ile disiplin cezası vermedi.

Bütçe görüşmeleri protestolara da sahne oldu. CHP, 13 Aralık tarihinde Ankara’da gerçekleşen ve 9 kişinin yaşamını yitirdiği tren faciası nedeniyle Ulaştırma Bakanı Cahit Turhan’ı kürsüye çıktığı sırada “istifa” yazılı dövizler açarak protesto etti. CHP’LI Ömer Fethi Gürer ise tren faciasını protesto etmek için turuncu yelek ve baretle kürsüye çıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Gazeteci Fatih Portakal’ı hedef gösteren açıklamalarına karşı Hdp’liler Fatih Portakal’ı savunurken, CHP Burdur Milletvekili Mehmet Göker ise kürsüye portakal getirerek, “Bu portakalı soyup yiyebilirsiniz ama Fatih Portakal’ı yedirtmeyiz” dedi. Bütçe görüşmelerinde kadın milletvekillerinin kürsüyü kullanma süreleri de dikkat çekti. HDP’LI 23 kadın milletvekili kürsüde toplamda 377 dakika konuşurken, AKP de bu süre 160 dakika, CHP’DE 120 dakika, MHP’DE 74 dakika ve İYİ Partide 70 dakika ile sınırlı kaldı. (MA)