RUS GAZI GERİLİMİ

Daha önce Almanya ile ABD arasında gerilim konusu olan ve Donald Trump tarafından açıktan hedef gösterilen “Kuzey Akım 2” (Nord Stream 2) doğal gaz hattına şimdi de Avrupa ülkeleri sert şekilde karşı çıkmaya başladı. Almanya ile Rusya arasında Kuzey Denizi altından doğrudan doğal gaz akışını sağlayan hat başta Ukrayna ve Polonya olmak üzere Doğu Avrupa’daki “transit ülkeleri”ni devre dışı bırakıyor. Ancak bununla da kalmıyor, Almanya’yı Avrupa’nın gaz deposuna çeviriyor.

2011 yılında faaliyete giren “Kuzey Akımı” (Nord Stream) ile birlikte “Kuzey Akımı 2”nin de planlandığı gibi bu yılın sonunda devreye girmesinden sonra Almanya, Avrupa’daki en büyük Rus doğal gazı dağıtım üssü olacak.

ABD KENDİ GAZINI SATMAK İSTİYOR

ABD, Avrupa’nın doğal gaz konusunda Rusya’ya bu denli bağımlı hale gelmesine karşı çıkarken onun yerine kendisinin çıkarmış olduğu kaya gazını satmayı planlıyor. ABD Berlin Büyükelçisi Richard Grenell kısa bir süre önce Alman tekellerine gönderdiği mektupta, Kuzey Akımı 2 projesine katılan şirketleri yaptırımlarla tehdit etmişti. ABD, doğal gaz bağımlığının artması durumunda Almanya’nın ekonomik ve siyasi olarak Rusya ile daha yakın iş birliği içinde olacağından endişe ediyor.

Doğru Avrupa ülkelerinin çoğu da transit olma özelliğini yitirecekleri ve geçiş payı almaktan mahrum olacakları için projeye karşı çıkıyor. Ancak Almanya bugüne kadar eleştirileri dikkate almadan çalışmalara devam etti.

STRATEJİK ORTAKTAN SERT İTİRAZ

Şimdi ise Almanya’nın Ab’nin geleceği açısından “stratejik ortak” misyonu biçtiği Fransa’dan bir itiraz geldi. Fransa Dışişleri Bakanlığı tarafından önceki gün yapılan açıklamada, doğal gazda Rusya’ya bağımlı olmaya itiraz edilerek AB düzeyine bu konuda yönetmenliklerin yeniden belirlenmesini gündeme getirdi.

Kuzey Akımı 2’nin üçte ikisinin inşaatının bittiği bir dönemde Fransa’dan gelen bu itiraz Almanya’da şaşkınlık yarattı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Münih’te gelecek hafta yapılacak Güvenlik Konferansına katılmaktan son anda vazgeçti. Kararın arkasında Kuzey Akımı 2 konusundaki tartışmanın olup olmadığı ise bilinmiyor.

AB İÇİNDEKİ TARTIŞMALAR

Almanya ile Rusya arasında Kuzey Akımı 2’nin yapılması daha önce de AB içinde tartışmalara tol açmıştı. Ancak AB Komisyonu, projenin iptal edilmesi konusunda bir girişimde bulunmamıştı. AB Enerji Komiseri Miguel Arias Canete, 2016’da söz konusu hattın bütün Avrupa’nın çıkarlarını temsil etmediğini dile getirmişti. Zira, engelleme yönünde bir kararın Avrupa Parlamentosu ve üye ülkelerin konseyi tarafından alınması gerekiyordu. Doğu Avrupa ülkeleri karşı çıkarken Batı Avrupa ülkelerinin çoğu o zaman Almanya’ya destek vermişti. Almanya’nın dışında Hollanda ve Avusturya da Kuzey Akımı 2’ye tam destek veriyor. Her iki ülkeden enerji tekelleri hattın yapımında rol oynuyor.

Bugüne kadar çoğunlukla sessiz kalmayı tercih eden Fransa ise yaptığı son çıkışla tavrını ortaya koydu. Hem de Fransız enerji tekeli Engie de “Kuzey Akımı 2”nin ortakları arasında bulunmasına rağmen. Fransa’nın bu tutumuna Doğru Avrupa ülkelerinin destek vermesi bekleniyor.

DURDURULMA SI KARARI ÇIKABİLİR

Bu durumda AB Doğal Gaz Yönetmenliği konusunda yapılacak bir anlaşmadan Kuzey Akımı 2’nin durdurulması konusunda bir kararın çıkabileceği tahmin ediliyor. AB içinde rekabeti düzenleyen yönetmenliklerde, Almanya’nın kuralları ihlal ettiğine karar verdiği takdirde tartışmanın tahmin edilen de büyüyebileceği tahmin ediliyor. Bu da kısa bir süre önce imzaladıkları Aachen Anlaşması ile ortak ordu ve savunma politikası belirleyen iki ülke arasındaki ilişkilerin gerilmesine yol açabilecek. Kuzey Akımı 2 konusunda her iki ülke arasında yaşanan tartışma, her konuda anlaştıkları sanılan Almanya ve Fransa arasında pek çok konuda ise çıkar farklılığının bulunduğunu bir kez daha göstermiş oldu.

Almanya Başbakanı Angela Merkel, perşembe günü Bratislava’da bir araya geldiği “Visegrad Ülkeleri” (Polonya, Çekya, Slokya, Macaristan) liderlerine doğal gaz konusunda Rusya’ya bağımlılığın olmadığı konusunda söz verdi. Ukrayna’nın Rus doğal gazının nakli konusunda transit ülke olmaya devam edeceğini söyledi.