BREXIT VE MUHALEFET
REFERANDUM öncesi süreci dışında tutsak bile, son 2.5 yıldan beri Brexit ile yatıp Brexit ile kalkıyoruz. Hiçkimsenin üzerinde anlaşamadığı Brexit’e dair Başbakan Therasa May ve kabinesi, AB ile yürüttüğü uzun müzakereler sonunda bir anlaşmaya vardı ve bu anlaşmayı hem kamuoyu hem de İngiltere Parlamentosu ile paylaşarak onay talep etti. May’in onay talebi hepimizin de tanıklık ettiği tarihi bir hezimetle sonuçlandı. Ortak Pazar, Gümrük Birliği, serbest dolaşım hakkı, sınırlar, göçmenlik, sınır güvenliği, Ab’den ayrılma bedeli de dahil birlik kapsamındaki tüm konuları kapsayan ve oylamaya sunulan 585 sayfalık anlaşma asıl olarak iktidardaki Muhafazakar Parti Hükümeti’nin Brexit’e ilişkin planlarını içeriyor. Aldığı tarihi yenilginin de gösterdiği gibi bu anlaşma değil muhalefetten, Muhafazakar milletvekillerinden dahi onay alamadı. Birleşik Krallık’ın belki de 2. Dünya Savaşı’ndan sonraki en büyük sorunu haline gelen, Muhafazakarları bölen Brexit’e rağmen, İşçi Partisi, hükümetin ikna edemediği büyük çoğunluğun desteğini almada ve etkin bir muhalefet yürütmede yetersiz kaldı.
Jeremy Corbyn liderliğindeki İşçi Partisinin Brexit’e dair planları, çözüm önerileri nelerdir? İşçi Partisinin, İrlanda Sınırı, Gümrük Birliği, Ortak Pazar, Ab’ye ödenecek ayrılık bedeli gibi can alıcı konularda düşüncesi nedir? Bu soruların cevabını pek bilen yok. İşçi Partisinin Brexit’e dair politikalarını, May’in önerilerine karşı çıkan herkes çok merak etmesine rağmen bir türlü net bir cevap bulamıyor. İşçi Partisi de, May’e muhalefet eden Muhafazakarlar gibi May’in sunduğu çözüm önerilerine itiraz etmekle yetiniyor. İşçi Partisi de dahil tüm partileri ve ülkeyi bölen bir konuda net bir tutum almanın zorluğu elbette anlaşılır ama iktidarı hedefleyen bir muhalefetin, kaçınılmaz olarak tamamlanacak bir süreç için çözüm önerilerinin olması da herhalde şart. Her fırsatta erken seçim talep eden muhalefetin, şimdiye kadar iktidar olduğu takdirde bugünkü iktidarın çözemediği Brexit kördüğümünü nasıl çözeceğini net bir şekilde ortaya koyması şüphesiz gerekirdi. Yapılan kamuoyu araştırmaları bir sonraki seçimde İşçi Partisine oy verecek seçmenin Brexit konusunda kafasının karışık olduğunu gösteriyor. Yougov tarafından yapılan araştırmaya katılanların yaklaşık dörtte biri, İşçi Partisinin tamamen Brexit’e karşı olduğunu düşünürken, üçte biri kararsız kaldığını ve onda biri ise İşçi Partisinin Brexit politikalarını bilmediğini beyan etmiş. (...)
Sürekli erken seçim çağrısı yapan İşçi Partisinin, bir erken seçim kararı alınması durumunda Brexit’e dair ne tür bir tutumunun olacağı da belli değil. İkinci bir referandum için açıktan destek sunacak mı? Geçici de olsa Ortak Pazar’da kalmaya destek verecek mi? Parlamentoda tarihi bir yenilgi alan Therasa May karşısında iktidar olmak için tarihi bir fırsat yakalayan Jeremy Corbyn, bu şansını yukarıda bazılarına değindiğimiz can alıcı konularda bir netlik sağlayamadığı için artık kaçırdı. May’in Başbakanlık Konutu’ndaki davetini önce reddeden Corbyn, İngiltere Sendikaları Tuc’nin Genel Sekreteri Frances O’grady, UNITE ve UNISON sendikalarının genel sekreterlerinin May ile görüşmelerinin ardından Başbakanlık Konutu’nun yolunu tuttu. May’in davetini kabul etmek için “Anlaşma olmadan ayrılma olması” seçeneğinin masadan kaldırılmasını talep eden Corbyn’in ayak diretmesi bu konuda verilen önergenin ardından boşa düştü.
Referandum sürecindeki performansı ile partinin başına geçmesini bir türlü kabul etmeyen İşçi Partili milletvekillerine güven oylamasına gitmesi için büyük bir fırsat veren Jeremy Corbyn, 2016 referandumu dışındaki tüm zamanlarda Avrupa Birliği’ne ve Ortak Pazar’a karşı çıktı. 1975 Referandumunda Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan çıkmak için oy kullanan, Avrupa Birliği’nin kurulmasına, Lizbon Anlaşması’na karşı oy kullanan Corbyn, 2016 referandumunda Ab’de kalmak için kampanya yürüttü. Tarihi mirasına ve mücadelesine, başbakanlık koltuğu uğruna sırt çeviren Corbyn, gelinen süreç içerisinde de yakaladığı fırsatları değerlendiremedi. Corbyn, çok yaklaştığı iktidar koltuğundan uzaklaşırken, May çok kaygan bir zemine rağmen koltuğunun altından kaydırılmasını engelleyerek yerini bir miktar sağlamlaştırmış görünüyor.