Soçi’de Türkiye’ye ‘Esad’la diyalog’ baskısı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Suriye gündemiyle Rusya’nın Soçi kentinde bir araya geldi.
Açıklamalarda İdlib’in durumu ve Türkiye’nin Kürt bölgesinde “tampon bölge” planı gibi konularda fikir ayrılıkları dikkat çekerken, Astana sürecinin devamı konusunda ise fikir birliği vardı. Rusya’dan zirve öncesi “Tampon bölge Esad’ın rızası alınmadan olmaz” açıklaması gelirken, Ruhani’nin, Türkiye ile Suriye yönetimi arasında olası bir diyaloğa yardımcı olacaklarını söylemesi de dikkat çekti.
Öte yandan Erdoğan, İdlib için “varolan durumun devamı”nı isterken, Putin ve Ruhani ise “İdlib’in teröristlerden temizlenmesi” vurgusu yaptı. Suriye’nin cihatçıların kontrolündeki son vilayeti İdlib’in yüzde 80’i el Kaide bağlantılı olan ve eski adı el Nusra olan Heyet Tahrir el Şam örgütünün elinde bulunuyor.
ZİRVE ÖNCESİ ESAD MESAJI
Soçi’de siyasi mesajlar zirve öncesinden verilmeye başlandı. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova’nın, Putin-erdoğan görüşmesi öncesi, “Türkiye’nin Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın rızası olmadan ülke içinde güvenli bölge oluşturamayacağı” açıklaması yapması dikkat çekti. Zaharova bunun Rusya’nın “temel duruşu” olduğunu söyledi.
Putin ve Erdoğan’ın zirve öncesi açıklamalarında da tampon bölge ve Suriyeli Kürtler gündeme geldi.
Erdoğan, Kürt bölgelerine karşı operasyon isterken, “Fırat’ın doğusu temizlenmeden Suriye’nin toprak bütünlüğü sağlanamaz” ifadelerini kullandı.
Erdoğan, tampon bölge konusunun ayrıntılarını da ABD ile görüşmeye devam ettiklerini ve Rusya’nın güvenli bölge fikrine “Olumlu yaklaşmasından” memnuniyet duyduğunu söyledi.
İDLİB BASKISI
Erdoğan, el Nusra’nın Türkiye destekli cihatçıları yenilgiye uğratarak
ZİRVE sonrası yapılan ortak açıklamada da “iş birliğine devam” mesajı verildi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Soçi’deki üçlü zirvenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında görüşmelerin yapıcı havada geçtiğini ve Suriye krizinin çözümüyle ilgili önemli çalışma alanları belirlediklerini söyledi. Putin ayrıca, 12. Astana toplantısının mart ayı sonunda yapılacağını söyledi.
Abd’nin Suriye’den çekilmesini değerlendirdiklerini aktaran Erdoğan, “Abd’nin çekilmesi terör örgütlerinin istismar edeceği bir güç boşluğuna mahal vermemeli. Türkiye olarak güney sınırımız boyunca bir terör koridoru oluşmasına izin vermeyeceğimizi özellikle belirtmek istiyorum” ifadelerini kullandı. Erdoğan, “Suriye’de krizinde çözüm umutları hiç bu kadar filizlenmişti. Denizi geçtik derede boğulamayız” dedi.
büyük oranda kontrol sağladığı İdlib konusunda da konuştu, “İdlib’de Rusya’dan beklentimiz, varmış olduğumuz anlayışa devam edilmesi” diyerek bölgeye yönelik askeri bir operasyona karşı olduğu mesajını verdi.
Zirvenin açılışında ise ilk konuşmayı Putin yaptı. Putin, “İdlib’de terörist grupların varlığına tahammül etmemeliyiz” ifadelerini kullandı. İran Lideri Ruhani de, “Ülkenin iç işlerine müdahale edilmemesi gerektiğini” söylerken, İdlib’deki el Nusra hakimiyetine dikkat çekti ve “İdlib anlaşması bölgede soruna yol açabilir. El Nusra’nın oradan çıkması gerekiyor” ifadelerini kullandı. İran lideri, İdlib anlaşmasının hayata geçirilmesi için çabaların artırılması çağrısı yaptı.
ESAD’LA ARA BULUCULUK ÖNERİSİ
Ruhani’nin, Türkiye ile Suriye yönetimi arasında olası bir diyaloğa yardımcı olacaklarını söylemesi de dikkat çekti. “Türkiye’nin endişelerini anladıklarını” belirten Ruhani, “Bu endişeler, Ankara’nın Şam’daki meşru hükümetle iş birliği sayesinde ortadan kaldırılabilir” dedi.
ERDOĞAN: ASTANA RUHU BOZULMASIN
Erdoğan ise konuşmasına, “Kritik bir dönemde çok kritik bir zirve icra ediyoruz. 8 yıldır bombaların altında hayata tutunmaya çalışan Suriye halkı bizden kalıcı siyasi çözüm yolunda sevindirici haberler bekliyor” ifadelerini kullandı.
Konuşmasında Rusya ile Suriye üzerindeki iş birliğini bozmak istemediği anlaşılan Erdoğan, Putin’e teşekkür ederek, “Bugüne kadar yaptığımız 3 toplantıda da beklentileri boşa çıkarmadık. Tüm sıkıntılara, provokasyonlara rağmen Astana ruhunu kararlılıkla muhafaza ettik. Altını çizerek ifade etmek isterim ki Astana platformu, Suriye’de akan kanın sona ermesi için en başarılı girişimdir” ifadelerini kullandı. (DIŞ HABERLER)