TARİHİN İÇİNDEN
1906 yılında Moskova’da doğan küçük bir kız çocuğuydu o. Dokuz yaşına geldiğinde babası ona bir satranç takımı alır ve nasıl oynanacağını öğretmeye başlar. Küçük yaşta anne ve babası ayrılır fakat satranç perisi Caissa’nın onun için başka planları vardır. 1921 sonbaharında annesi ve kız kardeşiyle birlikte İngiltere’nin Hastings kentine yerleşirler. İngilizcesi yeterli olmadığı için çekinir ve ancak İki yıl sonra Hastings Satranç Kulübüne gider ve orada Büyük Usta Geza Maroczy’nin öğrencisi olur. Bir yıl sonra turnuvalarda boy göstermeye başlar. 1927 yılında ilk defa Londra’da yapılan Dünya Kadınlar Satranç Şampiyonasına Rusya adına katılır. On galibiyet bir beraberlik alarak namağlup dünya şampiyonu olur. Bundan sonraki on yıl boyunca Rusya, Çekoslovakya ve İngiltere adına yarışarak şampiyonluğunu korumayı başarırken inanılmaz bir rekor kırar; 90 galibiyet, 9 beraberlik ve sadece 4 mağlubiyet!
Capablanca, Reshevsky, Alekhine, Keres, Nimzowitch, Rubinstein gibi modern satranç tarihini yaratan büyük ustaların katıldığı Hastings, Londra, Karlsbad gibi büyük turnuvalara davet edilen tek kadın oyuncudur. 1929 yılında Karlsbad turnuvasına katıldığında, Viyanalı Satranç Ustası Albert Becker bir kadının böyle önemli bir turnuvada olmasıyla dalga geçerek ona yenilenlerin kulüp kurması gerektiğini söyler ve turnuvanın ilk turunda ona yenilerek kulübün ilk üyesi olur! (Maalesef günümüz Türkiyesi’nde Satranç Federasyonu başkanı bir kadın olmasına rağmen, kendisi satranç kültüründen bihaber olduğu için, bizde de bu kafaya sahip olanların sayısı bir türlü azalmıyor). Dönemin Önemli Oyuncuları Saemisch, Colle, Sultan Khan, Yates, Reshevsky ve daha sonraları Dünya Şampiyonu olan Max Euwe ona yenilenler kulübüne katılırlar.
Yirmi sekiz yaşında iken İngiltere Satranç Federasyonu Sekreteri Rufus Henry Stevenson ile evlenir. 1939’da başlayan II. Dünya Savaşı’nın dördüncü yılında eşini kaybetmesinin ardından annesi ve kız kardeşi ile yaşamaya başlar.
Savaş devam ederken, Nazi Almanyası Avrupa’nın neredeyse tamamını ele geçirmiş ve tüm dünyanın da nefretini kazanmıştır. Naziler yeni geliştirdikleri V-1 füzelerini Fransa ve Hollanda kıyılarından ateşleyerek İngiltere’yi bombardıman etmektedir. 27 Haziran 1944’te başlatılan saldırıda Güney Londra’nın Clapham bölgesine atılan füzelerden birinin havaya uçurduğu evde ölü bulunan üç kadın, Dünya Kadınlar Satranç Şampiyonu Vera Menchik, annesi ve kız kardeşinden başkası değildir.
Bugün, Dünya Satranç Olimpiyatları Kadınlar Kategorisinde şampiyon olan takıma verilen kupanın adı, acılar ve başarılarla dolu bir yaşamı simgeleyen ‘Vera Menchik Kupası’dır.
1935 Hastings turnuvasında hem Capablanca hem Botwinnik’i yenerek ikinci olan, 1881 İstanbul doğumlu George Thomas ile Vera Menchik’in Şahhint savunması Saemisch varyantındaki mücadelesi çok öğreticidir.
Vera Menchik - George Thomas- Londra.1932 1.d4 Af6 2.c4 g6 3.Ac3 Fg7 4.e4 d6 5.f3 0–0 6.Fe3 e5 7.Age2 b6?! 8.Vd2 Ac6 9.d5 Ae7 10.g4 Ad7 11.Kg1 a5?! 12.0–0–0 Ac5 13.Ag3 Fd7 14.h4 a4 15.h5 Vb8 16.Fh6 Va7 17.Fxg7 Şxg7 18.Af5+! Axf5? 19.gxf5 a3?? Diyagramda beyazın nasıl kazanacağını bulmaya çalışabilirsiniz.
20.f6+! Şh8 21.Vh6 axb2+ 22.Şb1! Kg8 23.hxg6 fxg6 24.Vxh7+ 1-0 RODOSTOŞAH MAT OLDU Süleymanpaşa Belediyesi sponsorluğunda, Türkiye Satranç Federasyonu tarafından düzenlenen ve geçen pazar günü sona eren Rodostoşah GMWGM Norm turnuvası sportif açıdan fiyaskoyla sonuçlandı. Sporcularımızın unvan kazanması adına yapılan ve on yabancı sporcunun davet edilerek gerçekleştirildiği kadınlar ve genel olmak üzere iki kategoride gerçekleşen turnuvada maalesef tek bir sporcumuz dahi unvan alabilmek için norm kazanamadı. Turnuvaya davet edilen sporcularımızın hangi kriterlerle katılma hakkını kazandığını da maalesef kimse bilmiyor. Keyfi uygulamalar ile genç ve yetenekli sporcularımızı göstermelik turnuvalarla zaman kaybediyor. Bunun yerine büyük ustalarımızın, Türkiye Şampiyonası ve diğer önemli turnuvalara katılımını destekleyerek gençlerimizin norm ve unvan almasını sağlamak, gerçek bir rekabet ortamı oluşturarak satrancın ve oyuncuların kalitesini yükseltmek ancak satranççılardan oluşan bir yönetim anlayışı ile mümkün olabilir, bir kere daha görmüş olduk.