İŞVEREN İŞE İADE DAVASI SONRASI İŞE BAŞLATMA DAVETİNDE SAMİMİ OLMALIDIR
SORU: Merhaba, kolay gelsin. Eşim Gebze'de çalışmakta idi. Taşeron bir firmada 4 yıl çalıştı ve sonunda işten çıkarıldı. Fakat taşeron firma hala orda çalışmakta. Biz işe iade davasını kazandık. Taşeron firma artık Gebze'de projesi olmadığı için bize İzmir'de yer gösterdi. Benim işim Gebze'de, oğlum orada okuyor ve yeni bir bebeğimiz oldu. Bu durumda ne gibi bir yol izlememiz gerekiyor acaba?
CEVAP: İşe iade davasında, mahkeme dava sonunda iş sözleşmesinin feshinin geçersizliği ve işçinin işe iadesi ile birlikte işçinin en çok 4 aya kadar boşta geçen ücreti ile işçinin işe iade başvurusu yapmasına rağmen, işçinin işe alınmaması durumunda işe başlatmama tazminatına da hükmedilmektedir. Mahkeme kararının kesinleşmesinden itibaren 10 gün içinde işçinin, işe alınması için işverene başvuru yapması gerekmektedir. İşçiyi başvurusu üzerine bir ay içinde işe başlatmayan işveren, işçiye en az 4 aylık en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur. Tazminat miktarını mahkeme belirlemektedir.
İşveren, sizi işe iade davası sonunda işe başlatmış olması durumunda kural olarak daha önce yaptığınız aynı işe vermek durumundadır. Aksi halde, işçinin iş koşullarında değişiklik yapmış olduğu kabul edilmektedir. Yani, sizin çalıştığınız işyerine, aynı ücretle, aynı işe başlatmakla işveren yükümlüdür. Dolayısıyla, sizin işe iade davası sonucu yeniden işe başlayacağınız yer, Gebze'deki işyerinde aynı ücretle ve aynı iş olacaktır.
İşçinin işe başlama talebinde samimi olmasını arayan Yargıtay, aynı açıdan işverenin işçiyi işe davet yazısında da ciddi ve samimi olmasını aramaktadır. İşveren, işçiyi işe davet ederken, işçinin hangi işte nerede ve ne şekilde hangi şartlarda çalışacağını biliyor olması gerekir. İşçi, geçersizliği tespit edilen fesih tarihinde çalıştığı işyerinde ve işte işe başlatılmalıdır. İşçiye önceki koşullar tam olarak sağlanmalı ve aynı parasal haklar ödenmelidir. Dolayısıyla bu şartları taşımayan bir işe davet yazısı ve işçinin işe başlatılması her şeyden önce Medeni Kanunun 2. maddesinde belirtilen dürüstlük kuralına aykırıdır.
Ancak, kadronun kapatılması, işçinin çalıştığı bölümün kapatılması ve ya sizin olayınızda olduğu üzere projenin sona ermesi gibi durumlarda da Yargıtay'ın belirlediği bazı kriterlere göre karar verilmektedir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 20.09.2014 tarih, 2012/ 35459 E ve 2014/ 28437 K sayılı ilamı ile "işe iade davasında karar verilen sendikal tazminatı boşa çıkartmak için işçinin işe başlatılması durumunda, işçinin işe başlatılması nedeniyle yoksun kaldığı sendikal tazminatı zarar olarak talep edebileceği"ne hükmetmiştir.
Yargıtay 9.Hukuk Dairesi'nin 26.05.2014 tarih ve 2014/5801 E ve 2014/16662 K sayılı kararında,
"İşe başlamak için işverene başvuran işçinin önceki işe veya işyerine işe iade olanağı kalmadığı için, işveren öncelikle iş şartlarında esaslı değişiklik oluşturmayacak şekilde iş teklifi yapmalı, bu olanak yoksa o zaman 4857 sayılı İş Kanunu'nun 22. maddesi uyarınca değişiklik teklifinde bulunmalıdır. İşçinin işverenin yeni iş teklifini kabul etmemesi durumunda, eğer iş şartlarında esaslı değişiklik yoksa işçinin kural olarak başvurmadığı ve geçersiz sayılan feshin geçerli hale geldiği kabul edilmelidir" demektedir.
Dolayısıyla, işe iade kararı size aynı iş teklif edilmelidir. Bu işte sizin olayınızda olduğu üzere projenin sonlandırılması durumunda esaslı değişiklik önerisi yapmalıdır işveren. Zira, size teklif edilen iş İzmir'dedir ve bu işyerinin değişmesi esaslı değişiklik kabul edilmelidir. Bu öneriyi kabul etmemeniz durumunda çalışma koşullarında değişiklik nedeni ile iş sözleşmenizi sonlandırıp tazminatlarınızı talep edebilirsiniz.