ALMANYA’NIN İKİYÜZLÜLÜĞÜ: BRUNEİ SULTANLIĞI İLE İLİŞKİLER

ALMANYA, yıllardır Brunei’nin şu anda ağır eleştirilen sultanı ile ilişkilerini yoğunlaştırmış durumda. Brunei, Sultan Hassanal Bolkiah’ın evlilik dışı cinsel ilişki ve eşcinsellik için ölüm cezası vereceğini açıklamasından bu yana uluslararası protestolarla gündeme geldi. Kanun, bu çarşamba günü yürürlüğe girdi. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, kararı “acımasız ve insanlık dışı” olarak kınadı. Federal Almanya Cumhuriyeti ise Güneydoğu Asya ülkesiyle askeri ve ekonomik alanlarda iyi ilişkiler sürdürmekte.

TÜM YETKİ SULTANDA

Egemenlik, 1961 yılında -o zaman hâlâ İngiliz yönetimi altında olan- Brunei’de Sultan Hassanal Bolkiah’ın iktidara gelmesiyle başladı. Sultan tüm yetkileri elinde topladı, şu anda devlet başkanı, başbakan, savunma, dış, ticaret ve maliye bakanı ve devlet dini İslam’ın baş koruyucusu. İktidarı, babasından 1962’de, bugüne kadar süren olağanüstü hal ilan ettiği bir isyanın ardından devraldı. Olağanüstü hal, sultanın kararnameyle ülkeyi yönetmesine izin veriyor. Seçilmiş bir parlamento, 1962’den beri mevcut değil. Muktedirin özel serveti 2011 yılında 20 milyar dolar olarak tahmin edildi; sarayı dünyanın en büyük sarayı olarak kabul ediliyor. Brunei, diğer şeylerin yanı sıra, Güneydoğu Asya Konfederasyonu ASEAN’İN Avrupa Birliği ile ilişkilerinde diyalog koordinatörü olduğu için uluslararası ilişkilerde de önemli bir rol oynamakta. Bu sebeple de Berlin, otoriter devletle ilişkilerini birkaç yıldır daha da yoğunlaştırdı.

İLK TİCARİ İLİŞKİLER

Sultan hükümeti, 1980’lerin sonunda iç ekonomisini çeşitlendirmeye başladığında, Alman hükümeti Brunei ile ortak çalışma konusuna ilgi duydu. Otomobil şirketleri Daimler-benz ve Bmw’nin o zamanlar bile, başkent Bandar Seri Begawan’da işletmeleri vardı. Lufthansa, Sultan’ın kişisel isteklerine uygun bir uçak yaptı ve yaklaşık 150 milyon ABD doları karşılığında sattı. 1997’de Federal Şansölye Helmut Kohl (CDU) devlet ziyareti için Brunei’ye gitti ve diğer şeylerin yanı sıra bir yatırım teşvik anlaşması imzaladı. Mart 1998’deki iadeiziyarette, o zaman Federal Cumhurbaşkanı olan Roman Herzog (CDU), Sultan Bolkiah’ı Federal Liyakat Madalyası ile ödüllendirdi.

SIKI EKONOMİK İLİŞKİLER

2000 yılında, Heidelberg Çimento, Brunei merkezli bir çimento üretim şirketi ile başlangıçta yüzde 50 ve daha sonra yüzde 70 hisseyle ortak firma kurdu. Bu ortaklık, küçük Güneydoğu Asya ülkesindeki tek çimento üreticisi. Sağlık alanında, Brunei ve Almanya’nın ilgili bakanlıkları arasında 2013 yılında bir “Mutabakat Sözleşmesi” imzalandı.

Ağustos 2017’de Thyssenkrupp Industrial Solutions (TKIS) temsilcileri ve devlete ait Brunei şirketi Brunei Gübre Sanayii temsilcileri bir gübre fabrikası yapımı için sözleşme imzaladı. Bu yılın şubat ayında bir Deutsche Telekom katılımı olan Detecon’un Sultanat’ın telekomünikasyon sektörünü tamamen yapılandıracağı da açıklandı.

SİLAH İHRACATI

Ayrıca Alman zırhlıları sürekli olarak Brunei’ye getiriliyorlar. Halen İngiliz koruyucu yönetimi altında olan Brunei Hava Kuvvetleri 1981’de Federal Almanya Cumhuriyeti’ndeki en büyük silah şirketi olan eski Messerschmitt-bölkow-blohm (MBB) helikopterlerini satın aldı. Bo-105 MBB helikopterlerinin altısı bugün hâlâ aktif olarak kullanılıyor.

Brunei, 1983’ten bu yana Güney Çin Denizi’ndeki Spratly Adaları’nın mercan ayağı Louisa Resifi’nin kendine ait olduğunu iddia ediyor; Bu, uzun zamandır her ikisi de bölgede hak iddia ettikleri için, Çin Halk Cumhuriyeti ve komşu ülke Malezya ile çatışma yaratıyor. Sultanat, hak iddiasını savunmak için, 2011’den beri Bremen Lürssen Tersanesi tarafından üretilen savaş gemilerini kullanıyor. Ek olarak FPB 41 tipi dört Alman yapımı kıyı devriye botu da devreye sokuldu.

Brunei, Güneydoğu Asya’da Almanya’nın çok önemli ortağı olan Singapur ile yakın ilişkiler içinde. Singapur aracılığıyla 2014 yılında Almanya ile Brunei subayları arasında ilk temaslar başladı. Alman-brunei askeri iş birliğinin daha da güçlendirilmesi için çaba harcanıyor.

(Çeviren: Semra Çelik )