EŞİTLİK İLKESİ VE TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNE DAİR

Bu haftaki yazımızın konusu başlıkta da vurgulandığı gibi eşitlik ilkesiyle ilgili. Eşitlik ilkesi insan hakları bakımından temel bir ilke. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi (1948) 1. maddede, insanların nerede eşit olduğu da açıklığa kavuşturulmuştur: Haklarda ve onurda eşitlik. Bu durum doğuştan itibaren gelen eşitliktir. Sadece haklara sahip olmak, onları kullanmak-yaşamak bakımından değil, insan onuruna sahip olmak bakımından da eşitlik!

Evrensel Bildiri’nin 2. maddesinde, herhangi bir ayrım gözetilmeksizin (Irk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasal ya da başka türden kanaat, ulusal ya da toplumsal köken, mülkiyet, doğuş veya başka türden statü gibi herhangi bir ayrım gözetilmeksizin) bildiride yer alan tüm haklara ve özgürlüklere herkesin sahip olduğu vurgulanır.

7. maddede de ayrımcılık yasağı yer alır (Herkes yasa önünde eşittir ve ayrım gözetilmeksizin yasa tarafından eşit korunmaya hakkı vardır. Herkes, bu Bildiri’ye aykırı herhangi bir ayrımcılığa ve ayrımcı kışkırtmalara karşı eşit korunma hakkına sahiptir).

Toplumda, farklı cinsiyete sahip olan bireyler vardır ve bu bireylerin cinsiyetleri farklı olabilir ama haklar ve özgürlüklere sahip olma bakımından birbirleriyle eşittirler. Eşit haklara sahip olmak ayrımcılığın reddidir. Yukarıda da belirtildiği gibi (madde 7), İnsan Hakları Evrensel Bildirisi, ayrımcılığı yasaklar.

Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği (CEİD) aralık 2018 ve şubat 2019 tarihlerinde toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda 11 rapor-kitap yayımladı. Rapor ve kitapların adları şöyle:

1) Kadınlara Yönelik Şiddet Ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, 2) Eğitimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, 3) Siyasal Kararlara Katılımda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği,

4) Din Hizmetlerine Erişimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, 5) İstihdamda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, 6) Sporda Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, 7) Medyada Toplumsal Cinsiyet Eşitliği, 8) İnsan/kadın Ticareti Ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği,

9) Kentsel Haklar Ve Hizmetlere Erişimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği,

10) Sağlık Hizmetlerine Erişimde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

11) Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin İzlenmesi İçin El Kitabı.

Rapor ve kitaplara, www.ceid.org.tr adresinden ulaşmak mümkün. Söz gelimi, “El Kitabı” 5 bölümden oluşuyor: 1) Giriş, 2) Toplumsal cinsiyet eşitliğini hak temelli izleme, 3) Toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgili normlar ve kavramlar, 4) Standartlar için önerilen politikalar, 5) Toplumsal cinsiyet eşitliğinin göstergelerle izlenmesi.

Nihayet, “Kaynakça ve toplumsal cinsiyet eşitliği temel kavramları” adlı bölümlerle kitap sonlanmaktadır. Kitabı yayıma hazırlayanlar, Prof. Dr. Yıldız Ecevit ve Dr. Gökçe Bayrakçeken Tüzel, katkıda bulunanlar ise, Prof. Dr. Serpil Sancar, Doç. Dr. İknur Yüksel Kaptanoğlu, Doç. Dr. Ayça Kurtoğlu ve Dr. Hilal Arslan.

Sonuç olarak, merkezi ve yerel yöneticilere tavsiyemizdir: Kentinize, hayata toplumsal cinsiyet eşitliği bakış açısıyla bakınız.

Yukarıda yer alan uzman raporları, kadına yönelik şiddetten, sağlık hizmetlerine, istihdama, din hizmetlerine erişimden, spora bir dizi konudaki durumu tespit ediyor ve size tavsiyelerde bulunuyor. Uymanızı dileriz.

Son olarak, hazır yeni yerel yönetim seçimleri yapılmışken, kurumlarınızın bütçesini toplumsal cinsiyete duyarlı olarak hazırlayınız ve uygulayınız…