Tarlalarda hasat geç, endişe erken başladı

Mardin’de hasadın devam ettiği buğday tarlalarında verim ve kalitenin düşük olması nedeniyle zor günler geçiren çiftçi, ikinci ürün ekip ekmeme konusunda kararsız. Çiftçiler, üçe katlanan girdi maliyetlerinin indirilmesini istiyor.

Bu yıl bahar aylarında meydana gelen aşırı yağışların etkisiyle gecikmeli başlayan buğday hasadında, verim ve kalitedeki düşüş çiftçileri zorluyor. Ticaret Bakanlığının ekonomik kriz sonrası, “istikrarı sağlamak, tüketicileri korumak ve spekülasyonun önüne geçmek” gerekçesiyle un ihracatına geçtiğimiz yıl getirdiği sınırlama kararının da devam etmesi, buğday fiyatlarında düşüşe neden oluyor. Bunun yanı sıra, döviz kurlarında yaşanan artış ile beraber mazot, gübre, tohum ve zirai ilaçların fiyatlarının yükselmesi girdi maliyetlerini epey arttırmış durumda.

Söz konusu durumlardan kaynaklı sıkıntılı günlerden geçen bölgenin tahıl ambarlarından biri olarak bilinen Mardin’deki çiftçiler, ikinci ürünü ekip ekmeme konusunda kararsız.

BİÇERDÖVER İŞİNE YÜZDE 75 ZAM

Kızıltepe ilçesine bağlı Elbeyli (Tilşîrez) köyünde 200 dönümlük bir buğday tarlasında hasat yapan biçerdöver şoförü Mehmet Kızıl, geçtiğimiz yıla göre verimdeki düşüşten şikayetçi. Biçerdöver sahipleri olarak geciken hasattan ve yakıt fiyatlarının yüksek olmasından kendilerinin de etkilendiğini aktaran Kızıl, önceki yıl Haziran ayında başka bölgelere hasat amacıyla gittiklerini; ancak bu yıl gidemediklerini kaydetti. Hasadı buğday sapı karşılığında gerçekleştirdiğini kaydeden Kızıl, “Daha önce 2 bin Tl’ye yaptığımız işi şimdi 3 bin 500 Tl’ye yapıyoruz. Bizim gibi çiftçi de bundan etkileniyor” dedi.

‘MAZOT 6 TL OLDU ANCAK BUĞDAY HALEN 1 TL’

620 dönümlük buğday ekili arazisinde hasada başlayan çiftçi Mesut Coşkun ise önceki yıl, dönümünde 500 ila 600 kilogram ürün aldığını, ancak bu yıl bunun 300 ila 350 kilograma kadar düştüğünü paylaştı. Hasat zamanına kadar 170 bin TL masraf yaptığını dile getiren Coşkun, masraflarının daha da devam edeceğine işaret ederek, “Bu şekilde devam ederse hasat sona erdiğinde elimize geçecek olan para 180 bin TL civarında olacak. Bu da zarar ettiğimiz anlamına gelecek” diye konuştu.

Bir sonraki dönemde ekin yapıp yapmama konusunda kararsız olduğunu belirten Coşkun, “Daha geçen sezonun borçlarını ödüyoruz. Tarlayı süremiyorum, çünkü mazot çok pahalı. Çiftçi perişan durumda. Mazot 3 TL iken de buğday 1 TL idi. Mazot 6 TL oldu, buğday yine 1 TL civarında” ifadelerini kullandı.

BANKA BORÇLARI ENDİŞESİ

Aynı köyde 120 dönüm ekili buğday tarlası olan Halil Coşkun da, kalite ve verim düşüklüğünden dertli. Girdi maliyetlerinin düşürülmesi gerektiğinin altını çizen Coşkun, ikinci ürünü ekip ekmeme arasında kararsız olduğunu ifade ederek, “Bankalara borçluyuz. Faizler de yükseldi. Borcumuzu ödeyip ödeyemeyeceğimizin endişesini yaşıyoruz” dedi.

‘GİRDİ MALİYETLERİ İNDİRİLMELİ’

Üreticinin yaşadığı sorunlara ilişkin Ma’ya konuşan Kızıltepe Çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbey de, çiftçinin yaşadığı zarara dikkat çekti. Tarım Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) vermiş olduğu fiyatın önceki yılın fiyatına göre değerlendirilemeyeceğini kaydeden Erbey, girdi maliyetlerinin üçe katlandığını, bu nedenle Tmo’nun belirlediği fiyatın düşük olduğunu ve girdi maliyetlerinin bir an önce indirilmesi gerektiğini söyledi. Bunun yanı sıra yerli una getirilen ihracat yasağının da 1 Nisan itibariyle kaldırılacağının kendilerine söylendiğini, ancak kaldırılmadığını kaydeden Erbey, yasağın kalkması gerektiğini vurgu yaptı.

Hasat dönemiyle ilgili bir çağrı da çiftçilere yapan Erbey, anız yakmaları ve olası yangınlara karşı şunları söyledi: “Bütün arazilerimizin içinden sulama yapabilmek için enerji nakil hatları geçiyor. Birkaç gündür istemediğimiz durumlar yaşanıyor. Ekinler ateş alıyor. Çiftçilerimiz ikinci ürün yakmak için anız yakmayı düşünebilir, ama biz anız yakmamalarını söylüyoruz. Anız yakılması toprağa ve toprağın içindeki canlıya zarardır. Anız çevreye verdiği kirlilikten dolayı zararlıdır. Anız yakılmadan yapılan ekin daha verimlidir. Çünkü anız içindeki mineraller yakılmadığı zaman toprakta kalıyor. Geleceğimizi karartmayalım. Bir insan vücudu yandığı zaman eski haline döner mi? Dönmez. Toprak da aynı öyledir. Toprak canlıdır, toprağı yakmayalım.” (Mardin/ma)