Aksıran, tıksıran her Çinliye virüs taşıyıcısı gözüyle bakılıyor
Danimarka’da yayın yapan bir gazetede geçen pazar yayımlanan karikatür hem Çin’de hem de uluslararası medyada tartışma konusu oldu. Karikatür, Çin ulusal bayrağındaki yıldızların yerine koronavirüs sembolleri koymuş, adeta Çin ulusunu hedef alan bir karalama kampanyasına imza atmıştı. Hemen ardından Çin’in Danimarka Başkonsolosluğu gazete yöneticilerine ulaşıp özür dilemelerini istemişti. Gazete bu talebi geri çevirdi. Hatırlanacaktır, aynı gazete 2005’te Hz. Muhammed karikatürü yayımlamıştı. Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen daha da ileri giderek “Danimarka’da ifade özgürlüğüne sahibiz” diyerek hem gazeteyi savundu hem de Çinli yetkililere politik bir mesaj verdi.
KARİKATÜRÜN ANLATTIĞI
Karikatürün içinden çıktığı kültür ve vermeye çalıştığı mesaj birçok karışık duyguyu içinde barındırıyor. Kendisine coğrafi, kültürel ve politik olarak çok uzak bir ülkede yaşanan bir sağlık krizinin birden kendi vatandaşlarını ve içinde bulunduğu kıtayı tehdit etmesine verilen ani tepkinin bir ürünü bu. Çin kamuoyunda bu karikatür arsızlık, hakaret ve kültürel aşağılama olarak algılandı. Çünkü genel hakim kanıya göre hükümet bütün kaynaklarını seferber ederek salgını kontrol altına almaya çalışıyordu. Sonuçta salgın doğal nedenlerden kaynaklı bir hastalıktı ve bundan ilk etkilenenler Danimarkalılar değil Çinlilerdi. Birkaç sorun iç içe geçmiş durumda. Bunlardan birisi Batı Avrupalıların Çin’e ön yargılı bakışları, diğeri Çinlilerin içinde bulundukları realiteyi kavrama biçimleri.
BATILI ÇİN ALGISI
Batı Avrupalıların Çin’e yönelik ön yargıları sayılsa muhtemelen çok uzun bir liste çıkar. “Bunlar her şeyi yer”, “Bunlar demokrasiden anlamaz”, “Çin dünyayı ele geçirmek istiyor” vs. Batı’nın, Doğu’yu aşağılayarak kendisini yükseltme arzusu çok yeni değil. Dolayısıyla virüs salgını vesilesiyle benzeri duyguların kabarması çok da şaşırtıcı değil. “Gözü çekik” tüm Asyalılara “Çinli” adını takmak ırkçılığın bir türevi. Şimdi bu türeve aksıran tıksıran herhangi bir “Çinli”ye virüs