Mülteciler doğu ve batı sınırında salgın riski altında
Dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını karşısında mültecilerin akıbeti merak konusu. Türkiye’nin doğu ve batı sınırı bu bakımdan çok önemli ama bir o kadar gözlerden uzak. Van’ın İran sınırında mültecilerin donarak ölme vakalarına salgın tehlikesi eklendi. Avrupa kapısı olan Pazarkule’de ise karantinaya alınması gereken göçmenlerden sağlıklı haber alınamıyor.
Doğu sınırındaki gelişmeleri yakından gözleyen Van Barosu Göç ve İltica Komisyonu Başkanı Av. Mahmut Kaçan, “Kaçak yoldan göçmen geçişleri daha çok Başkale’de. Sınır köyleri akraba. Köylüler ihtiyaçlarını İran’dan karşılıyor. Koronavirüs salgını açısından geçişken bir tablo ile karşı karşıyayız” diye konuştu. Kapıköy sınır kapısının kapalı olduğunu söyleyen Kaçan, “Sokakta, otogarda eskisi kadar mülteci görünmüyor. Ama havalar ısınınca göç yoğunluk kazanacak. Dolayısıyla salgın tehlikesi daha da büyüyebilir” dedi.
ÇOĞU VAKADA KORONAVİRÜS KAYDI BİLE OLMAYACAK
İran üzerinden gelen göçmenlerin 2019 yılında yaşanan sosyal hareketlerden sonra artış gösterdiğini vurgulayan Kaçan devamında şunları aktardı: “Yaygın protesto gösterilerden sonra iltica eğilimi arttı. Bahailer gibi inanç problemi yaşayanlar, din değiştirenler, gösterilere katılanlar, İran Kürtleri, kadın aktivistler politik mülteci durumuna düştü. Ekonomik göç için gelenler de oldu. Dünya koronavirüs tehdidi altında, mülteciler de öyle. Ama onlar için ayrıntılı tedbirler alınmış değil. 65 yaş üstü mülteciler tamamen korunmasız. Böyle giderse koronavirüsten ölenlerin kaydı bile olmayacak.”
SALGIN VAR, GERİ GÖNDERME OLMAZ
Alıkonan mültecilerin Van’da Geri Gönderme Merkezi (GGM) yerine Göçmen Kaçakçılık Merkezine teslim edildiklerini aktaran Kaçan, “Burada sağlık ekipleri var. Sınırdan getirilenlere 14 gün kuralı uygulanıyor. Ama bu mekanlar mültecilere uygun yerler değil. Zaten normalde bu bina Avrupa fonu ile yapıldı ve geri gönderme değil kabul merkezi olarak projede yer aldı. Ama zamanla işlevi değişti” diye konuştu.
Kaçan devamında şu bilgileri aktardı: “Buralar hem kalabalık hem de sağlık açısından uygun yerler değil. Düzensiz ya da düzenli göçmenler hemen kabul merkezine alınmalılar. Sınır dışı edilme psikolojisine bir de ‘korona psikolojisi’ eklendi. Temel haklarını, okuma yazma bilmeyen insanlar çoğu. Pandemi nedeniyle onların İran’a gönderilmesi zaten 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa aykırı. 1951 Cenevre Sözleşmesi’nin de ihlali bu. Kişi dönmek istese de salgın riski varsa gönderilemez.”