Çocuğum ‘Evde ekmek yok’ diyor
GÜNLÜK 170 LIRAYA ÇALıŞAN VE BIR GÜNDE OTELE 1 HAFTALıK PASTA ÜRETEN PASTACı KAMIL TUNCEL YÜZ BINLERCE TURIZM EMEKÇISININ SALGıN GÜNLERINI ÖZETLEDI: “İş YOK. ÇOCUĞUM ‘EVDE EKMEK YOK’ DIYOR.” TURIZM EMEKÇILERI HÜKÜMETTEN DESTEK ISTEDI.
Turizm işçileri için salgın dönemi ‘işsizlik dönemi’ oldu. Sayıları 700 bini bulan turizm işçisi, yılın yalnızca yarısını düzenli şekilde çalışarak geçirebildiği için ne işsizlik maaşı koşullarını ne de kısa çalışma ödeneği alma koşullarına yerine getirebildi! Mevsimlik çalışma nedeniyle kıdem tazminatından da mahrum kalan turizm işçileri işsiz kaldıkları bu dönemde tamamen gelirsiz kaldı.
NORMALLEŞME ALACAKLILARI KAPIYA GETİRDİ
“Yeni normal” diye adlandırılan günler turizm emekçileri için tam bir yıkım oldu. Ellerinde telefon, gözleri televizyonda turizmden gelecek iyi bir haber beklediklerini anlatan pasta ustası Kamil Tuncel, “Normalleşme” ile birlikte 3 aydır okula gitmemesine rağmen kızının gittiği özel okulun “Ödemeleri yapın” demeye başladığını, erteledikleri faturaların, üzeri
Ali Gülmez ne yenilerini ekledikleri borçların arttı
Fotoğraf: Evrensel ğını anlatırken kendilerini koruyacak herhangi bir güvencenin olmadığını söyledi.
‘TELEVİZYONDA ‘TURİZM’İ DUYUNCA CAN KULAĞIYLA DİNLİYORUZ AMA…”
Yeri geldiğinde inşaat işçiliği de yapan Tuncel 2019 yazından önce inşaat işçisi olarak iş bulabildiği için 2019 sezonunun ardından işsizlik maaşı alabilmiş. Martta başlayıp kasıma kadar süren Turizm sezonuna ilişkin konuşan Tuncel, “Bu sene de bir otelle anlaşmıştım. Çağırmalarını bekliyordum. Bu sene de yine kendimizi turizme şartlamıştık. Çünkü kışın borç yapıp yazın onları da ödüyorduk. Bu sezon iyi geçecek diye bekliyorduk. Ama koronavirüs çıktı. Televizyon başında turizm haberlerini görünce can kulağıyla dinliyoruz. Bir an umutlanıyoruz, ama bakıyoruz turizmle ilgili olumlu bir şey yok. Her ay, ‘Bu ayın 15’inde açılacak’ diyorlar ama 4 aydır iş başı yapamadık. İnşaat ustasına ‘Yanında amele işi var mı? Geleyim’ diyorum. Ama vasıflı inşaat işçisine bile iş yok. 9 aydır hiçbir gelirim yok” diye konuştu.
‘TELEFONA PARA GELİR Mİ DİYE BAKIYORUZ, BİZDEN 10 LİRA İSTİYORLAR’
Yazın sürekli yaptıkları bir iş olmadığını ifade eden Tuncel, pastanelerde günü birlik çalıştıklarını belirterek, “Bir haftalık pastasını 170 lira yevmiye ile bir günde yaptırıyorlar. Normalde bizim yevmiyelerimiz ortalama 150 liradır. Sigorta yok,
bir şey yok. Ortalama aylığım bin liraya geliyor” dedi. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın açıkladığı istikrar kalkanı paketini sorduğumuz Tuncel, “Berat Albayrak konuşunda cebimize para girmiyor. ‘Açık Kapı’ya baş vurduk. Para gelir mi diye bir umutla mesajlara bakıyoruz. Bizden 10 lira isteniyor. Bize ayda 3 bin lira versinler bak dışarı çıkıyor muyuz” dedi.
‘İŞ ARAMANIN TEK FAYDASI SPOR(!)’
Evde kalınca evde sorunlar ortaya çıkmaya başladığını ifade eden Tuncel, şu şekilde konuştu, “Çocuk ‘Evde ekmek yok’ diyor. Ben cebime bakıyorum para yok. Bir pazara çıksan 150-200 lira lazım. Domates, patates yok. Etten vazgeçtim. Gıda yoksa nasıl evde kalayım. Evde kalsam çocuk internet diyor, ders diyor, test kitabı al diyor. 2 tane çocuk. Test kitabı 50 lira 100 lira en ucuz 30 lira. Nasıl alacağım ben? Ben işsiz kalınca eşim günlük 80 liraya temizlik şirketinde çalışmaya başladı. Ben de iş aradığım için evde kalamıyorum. İş aramak için Kenan Evren’den yürümeye başladım bir baktım çarşıdayım. Rahat 40 kilometre yürüdüm. Eve gittiğimde bacaklarım tutmuyor. Bir tek faydası spor. Pastane çağırıyor. ‘Bir şube daha açacağım seni oraya alacağım’ diye dalga geçer gibi…’ Geç şuradan bana yardımcı ol. 5-10 tane pasta yap... İşe alınacağım umuduyla çalışıyorum. Günlük
pastasını yapmış oluyorum. Sonra bir arkadaşım daha gidiyor. Ertesi gün ona yaptırıyor. Bu sefer de çalışıyorsun maaş yok”
‘VERGİLERİMİ GERİ VERSELER ARABAM DA EVİM DE OLURDU’
Vergi kesmeye gelince bordrosunun yarısının vergi ve kesinti olduğunu ifade eden Tuncel, “Bana o kesilen paraları verseler herhalde evim de olurdu, arabam olurdu. İşçiden parayı bir daha iş bulana kadar vermeleri lazım. 3 yılda 20 ay olacak ki işsizlik maaşı alacaksın. Biz turizmci olduğumuz için yılda 6 aydan 3 yılda 20 ayı bulamıyoruz. 10 sene de, 20 sene de çalışsan işsizlik maaşı alamıyorsun. Ancak kışın sigortalı bir işte çalışacaksın. Bizden kesilen vergileri salgın döneminde bize geri verselerdi halk rahatça doyardı. 47 yaşındayım 4 bin 700 gün sigortam var. Kaçak çalıştırıldığım hariç” dedi.
KIDEM FONA DEVREDİLMEMELİ
Sürekli giriş çıkış olduğu için kıdem tazminatı hakları olmadığını ifade eden Tuncel, kıdem tazminatının kaldırılmaması gerektiğini belirterek “Fona devredilince Konut Edindirme Yardımı için kesilen paralar gibi ileride değerini kaybedecek. İşverenin işten çıkarma korkusu olmayacak. 7 ay sonra da çıkarır, 3 gün sonra da. 1 ay sonra da. Her işçi yevmiyeci işçi gibi olacak. ‘10 sene çalışırsam ev alırım’ diyordu bir işçi. O ölecek. Benim gibi mevsimlik işçi olacak. Kıdem tazminatı kaçak işçiliği de körükler. ‘Sigorta parasını bana ver’ der” dedi.