Fransa güvenlik yasası: Salgına değil sosyal dalgaya karşı önlem
Fransa’da iki haftadır sosyal medya üzerinden önemli bir çağrı yayılıyor: Global Güvenlik Yasasına Hayır! Gazeteci sendikaları, sivil örgütler, basın yayın kuruluşları, İnsan Hakları Ligi ve Uluslararası Af Örgütü gibi kurumların oluşturduğu kolektifin çağrısına kulak veren kitleler başta Paris olmak üzere Fransa’nın birçok kentinde, yasanın en tartışmalı maddesi olan 24. maddenin Ulusal Mecliste kabul edilmesinin ardından 21 Kasım Cumartesi günü bir araya geldiler.
UZUN ZAMAN SONRA EN KİTLESEL EYLEM
Mücadelenin yükseltilmesi çağrısında bulunan kolektif, 28 Kasım Cumartesi günü, artık “Özgürlük Yürüyüşleri” adını taşıyan eyleme çağırdılar. Sağlık krizi ve sokağa çıkma kısıtlamaları nedeniyle uzun süreden beri bu kadar çok insan bir araya gelmemişti. Zira durum vahimdi ve artık toplanmak ve ses çıkarmak acil bir hal almıştı.
Yasa tasarısı polise, var olan yetkilerine rağmen daha fazla yetki tanıyor. Ancak ek olarak haber alma hakkı gibi temel hakları çiğniyor ve açıkça eylemcileri, gazetecileri veya polisin eylemlerini sorgulayan sıradan vatandaşları kriminalize ediyor. “Global Güvenlik” adı altındaki bu yasa tasarısı, hükümet tarafından sanki başka acil bir sorun yokmuş, her gün on binlerce insana virüs bulaşmıyor ve yüzlerce insan can vermiyormuş gibi birden ortaya sürüldü ve sağlık krizinden faydalanarak sessizlikle onaylanmak istendi.
NASIL GÜNDEME GELDİ?
Yasa tasarısı hükümet partisinin iki milletvekili (Bunlardan birisi aynı zamanda Fransız Ulusal Polisinin önemli bir müdahale birimi olan ‘RAID’IN eski sorumlusu) tarafından kaleme alınmış ve 11 Eylül 2018’de hükümete teslim edilmişti. Tasarının ocak 2020’de incelenmesi gerekiyordu, ancak sağlık krizi birçok gerici yasa tasarısının yanı sıra bu tasarının da ertelenmesine neden olmuştu. Temmuz ayında İçişleri Bakanlığı görevine atanan ve “Sarkozyci” olduğunu gizlemeyen Gérald Darmanin, kasım başında yasa tasarısına yeni maddeler ekledi ve tasırının en ileri sözcüsü rolünü üstlendi. Eklediği yeni hükümler, polis güçlerinin aşırı sağ kanadını temsil eden “Alliance Police/polis İttifakı” adındaki polis sendikasının taleplerine yanıt vermeyi amaçlıyor.
24. MADDE
32 maddelik yasanın en çok tartışılan 24. maddesine göre eğer yasa tasarısı yürürlüğe girerse polis güçlerini görevleri esnasında görüntülenmesi yasaklanacak.
Yasaya göre polis ve jandarma gibi güvenlik güçlerinin fotoğraf ve videolarını, onların “Ruhsal ve fiziksel sağlıklarını zedeleme niyetiyle” yayımlayanlar (gazeteciler dahil) 1 yıl hapis ve 45 bin avro para cezasına kadar ceza alabilecekler.
Fakat “Ruhsal ve fiziksel sağlıklarını zedeleme niyeti” olarak belirtilen koşul o kadar muğlak ki, bu nedenle bu madde aslında tam bir yasak anlamına geliyor. Zira polis görüntülerini sosyal medyada paylaşan her vatandaş (gazeteciler de dahil) belirtilen cezaya çarpıtılma riskini göze almak zorunda kalacak.
Bu maddede, özellikle toplumsal olaylarda çekilen görüntülerde polis güçlerinin yüzlerinin “flulaştırma” yoluyla kapatılması zorunlu hale getiriliyor. Basın örgütleri başta olmak üzere ülkenin en büyük gazete ve televizyon kanallarının tepkisi karşısında hükümet bu maddeye “Haber alma hakkını engellememek koşuluyla” ifadesini ekledi. Ama bu da durumu değiştirmiyor, zira “Niyet değerlendirmesi” olduğu gibi duruyor. Polis şiddetinin bu kadar arttığı bir dönemde bu yasa, polis şiddetini görünmez kılacak ve gazetecileri hedef haline getirecek.
ŞİDDETİ GİZLEME ÇABASI
Fransa’da “Sarı Yelekliler” hareketi esnasında polislerin sıktığı plastik mermi nedeniyle onlarca vatandaşın gözü çıkmış, atılan ses bombalarıyla birçok vatandaş elini ve ayağını kaybetmişti. Bunların önemli bir kısmı kameralara çekilmiş ve polis şiddeti açık bir şekilde gözler önüne serilmişti. Polis şiddetini engellemek yerine hükümet bu şiddetin görünür olmasını engellemek istiyor. Böylelikle şiddet faillerinin cezalandırılmayıp, ödüllendirileceği aşikar.
Yasa tasarısında ayrıca polisin “drone” kamera sistemiyle halkı gözetim altına alabilmesine de izin veriliyor. Özel hayata saygı konusunu gündeme getiren bu yöntem, açıkça kitlesel bir gözetimi hedefliyor.