‘SONUÇLAR KÜRDİSTAN BÖLGESİNDE YAŞANACAK MUHTEMEL KRİZLERİN GÖSTERGESİ’

SEÇİM sonuçlarını Kürdistan Bölgesi açısından değerlendirecek olursanız neler ifade edersiniz?

Seçimlere katılım konusunda Kürdistan Bölgesi’ndeki durum Irak’tan çok farklı değil. Dolayısıyla, en başta söylenmesi gereken insanların siyaseti sorunların çözüm zemini olarak görmemesi yönüyle bu sonuç önemli. Bir diğer önemli konu ise Kürdistan İslami Birlik (Yegırtu) dışında tüm partilerin oylarının, bu arada Irak parlamentosunda sandalye sayısını artırmayı başaran KDP de dahil, neredeyse yarı yarıya düşmüş olması. Bu açıdan Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ve Goran’ın özellikle bir hezimet yaşadığını söylemek yanlış olmaz. Hiç kuşkusuz bu sonuçlar Kürdistan siyaseti açısından yakın dönemde yaşanması muhtemel krizlerin bir göstergesi. Bu bağlamda, örneğin, Duhok’taki seçim sonuçlarına ayrıca değinmek gerektiğini düşünüyorum. Zira,

Kdp’nin hem Kürdistan Bölgesi’nde Süleymaniye ve Germiyan gibi hem tartışmalı alanda Ninova, Şengal ve Kerkük gibi yerlerde gösterdiği başarıya rağmen, her zaman çok güçlü olduğu Duhok’ta oylarının yüzde otuzdan fazla bir oranda düştü. Ben bu sonucun üç temel

dinamiğe bağlı olduğunu düşünüyorum. ‘DUHOK BİR ANLAMDA KDP’YE ‘SARI IŞIK’ YAKTI’

Bu üç temel dinamiği açar mısınız? Duhok sonuçlarına ilgili değerlendirmenizi nedir?

Birincisi, 2014 sonrası Duhok en fazla göç alan şehir oldu. Hem Irak içinde yerinden edilenler hem Suriye Kürdistanı’ndan gelenlerle beraber Kürdistan Bölgesi’nde yaklaşık 1,5 milyon mültecinin büyük çoğunluğu Duhok’a yerleştirildi. Bunun coğrafi yakınlığa olduğu kadar, Kdp’nin tercihlerine bağlı nedenleri vardı. Çünkü KDP güvenlik açısından Duhok’ta kontrolü daha iyi sağlayacağını varsaydı. Fakat bu durum Duhok’ta siyasi baskının olağanüstü artmasına da neden oldu. Bir de buna ekonomik sorunlar eklenince anlaşılan Duhok bir anlamda KDP’YE ‘sarı ışık’ yaktı. İkincisi ise Türkiye’nin askeri operasyonlarının büyük ölçüde Duhok sahasında cereyan etmesinin yarattığı sorunlar. Örneğin, Duhok kırsalında neredeyse hayatı sürdürmeyi imkansız kılacak bir savaş durumunun yaşanması. Bir üçüncüsü ise bu operasyonlara bağlı olarak Kürtler arasında yaşanan gerilimin ve özellikle KDP ve PKK arasında zaman zaman çatışmaya varan durumların Duhokluların gözünün önünde gündelik hayatının tam ortasında cereyan etmesi. Bu bölge tarihsel olarak, coğrafi olarak ve özellikle son otuz yıldır siyasi olarak Kürtler arasındaki ilişkilerin seyrinin en önemli sahası olageldi. Ve Duhok’taki seçim sonuçları gösteriyor ki taban bu son süreçte yaşananlara tepkili. Tepkileri, geçersiz oy pusulalarına düşülen notlarda görmek mümkün. Duhok özelinde bir de şu farklılığa vurgu yapmak yerinde olacaktır. Seçimlerde aşiretler Duhok sahasında diğer alanlara göre daha etkin. Oy oranlarını bireysel tercihlerin yansıdığı göstergeler olmanın ötesinde aşiretlerin siyasi iktidara yaklaşımı açısından da değerlendirmek gerekir. Ve bu çerçevede söz konusu tepkilerin aşiretler üzerinden de okunması önemli diye düşünüyorum. Fakat seçim sonuçlarını daha büyük fotoğraf ölçeğinde okumak gerekirse hiç kuşkusuz Kdp’nin tartışmalı alanın Irak parlamentosunda temsilinde kazandığı güce dikkat çekmek gerekiyor. Buna bağlı olarak önümüzdeki dönemde 16 Ekim 2017 sonrası Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin Kerkük ve Şengal’e dönüşü en önemli konu başlıklarından biri olacaktır diyebiliriz.