İKİ LINUX DAĞITIMI
arklı çalışma şekillerine, işlere ve hatta zevklere hitap eden dağıtımların ya da daha yaygın kullanılan adı ile “distro”ların varlığı Linux’u başarılı kılan sebeplerden biri. Farklı masaüstü ortamları ve farklı yazılımların bir araya getirilmesi ile ortaya çıkartılan bu dağıtımlar neredeyse her işe, her zevke uygun bir Linux’un çok zorlanmadan bulunabilmesini sağlıyor. Bu hafta dikkate değer iki Linux dağıtımının yeni sürümleri yayınlandı: Gerek masaüstü gerekse sunucu tarafında yaygın kullanılan dağıtımlardan biri olan Ubuntu’nun “Yaramaz Lemur” (Impish Indri) kod adlı 21.10 sürümü ile özellikle sistem yöneticileri arasında popülerleşen Devuan’ın “Kimera” (Chimaera) kod adlı 4.0 sürümü.
Ubuntu 21.10, Linux çekirdeğinin 5.13 sürümü ve GNOME 40 masaüstü ortamı ile geliyor. Daha güncel olan GNOME 41 henüz varsayılan masaüstü ortamı değil ancak isteğe bağlı olarak kolayca kurulabiliyor. GNOME 41 kurmasanız bile GNOME 41 ile birlikte yeni gelen disk aracı, imaj görüntüleme ve sistem monitörü gibi bazı uygulamaları GNOME 40’da da kullanmanız mümkün. Eğer GNOME yerine KDE ya da XFCE gibi bir masaüstü ortamı tercih ediyorsanız ilgili sürümlerin yayınlanmasını biraz daha beklemeniz gerekecek.
Ubuntu 21.10’daki önemli değişikliklerden biri Firefox 92’nin tüm bağımlı kütüphaneleri ile birlikte paketlenmiş hali olan “snap” sürümünün varsayılan olması. Snap sürümler standart sürümlere kıyasla daha hantal olsa da geliştiriciler açısından kolaylıkları ve daha güvenli olmaları gibi çeşitli avantajlara da sahip. Ubuntu 16.04 ile başlayan snap sürümlere dair tartışmalar sürerken Ubuntu’nun üreticisi Canonical da her yeni sürümde snapları yaygınlaştırma ısrarını sürdürüyor. Bu tartışmalı snap ısrarına rağmen Ubuntu özelikle Linux’u ilk kez kullanacaklar açısından makul bir tercih.
FGelelim 4.0 sürümü yayınlanan Devuan’a. Debian’ın başlangıç yazılımı olarak systemd’ye geçişinden memnun olmayan bir grup geliştiricinin systemd’ye geçmemekteki ısrarı ile ortaya çıkan bir dağıtım Devuan. Debian 11.1’i baz alan Devuan 4.0, Linux çekirdeğinin uzun dönem destekli 5.10 sürümü ile geliyor. Başlangıç yazılımı olarak ise sysvinit, runit ve Openrc seçenekleri bulunuyor. Varsayılan masaüstü çevresi XFCE olsa da KDE, LXQT, Cinnamon ve MATE de kolayca yüklenebiliyor.
Devuan, yeni kullanıcıların da çok zorlanmadan kullanabileceği bir dağıtım olsa da esas hedef kitlesinin systemd’nin çıkarttığı sorunlardan ve bu sorunlara rağmen pek çok dağıtımda varsayılan haline getirilmesinden bezen Linux kullanıcıları olduğunu söyleyebiliriz.
Bu hafta yeni sürümlerinin yayınlanması vesilesi ile sadece bu iki distro’ya değinmiş olsam da Linux konusunda seçenekleriniz elbette bunlarla sınırlı değil. MX Linux’ten Manjaro’ya, Mint’ten Fedora’ya, Opensuse’den Centos’a ve hatta kafasında kalan son saç tellerini yolmak isteyenler için Slackware ve Arch’a dek çokça Linux dağıtımı mevcut. Elbette Linux söz konusu olduğunda yazılım uyumluluğu gibi çeşitli sıkıntılardan da söz edebiliriz ama bu sıkıntılar dahi Linux’u ikincil işletim sistemi olarak denemenize engel değil.