FRANSA: DEMOKRATİK TARTIŞMANIN ENGELLENMESİ, MACRON’CULARIN YENİ TUTKUSU

FRANSA Başbakanı Elisabeth Borne, perşembe günü Mecliste bu yıl onuncu kez bu maddeyi (anayasanın hükümete meclisi baypas hakkı veren 49.3 maddesi) kullanarak tartışmasız bir bütçe metni dayattı. Muhalefeti tıkanıklığın sebebi olmakla suçladı. Meclis konuşmasında, dokuzuncu kez 49.3’ünü harekete geçirirken muhalefete şu soruyu yöneltti: “Tartışmadan neden bu kadar korkuyorsunuz?”

Bu çılgınca bir gösteri: Parlamentonun yürütme tarafından boyunduruk altına alınması, demokratik tartışmanın engellenmesi, normalleştirilmiş ve otomatikleştirilmiş, artık kendi argümanlarına inanmayan bir hükümet için eğlence konusu haline gelmiştir.

Kuşkusuz Macron’cular sadece göreceli bir çoğunluğa sahiptir. Geriye bakıldığında, bu durum Sosyalist Başbakan Michel Rocard’ın 1988’den 1991’e kadar 49.3’ü birkaç kez kullanmasına yol açmıştı. Valérie Rabault, “Ancak 49.3 artık eşi benzeri görülmemiş bir acelecilikle kullanılıyor” dedi. PS (Sosyalist Parti) Meclis Başkan Yardımcısı Rabault, bir finans yasasının kabul edilmesiyle ilgili olarak, “49.3 şimdiye kadar her zaman metnin tam ya da neredeyse tam olarak incelenmesinden sonra tetiklenmiştir. Ancak bu yıl, metinlerin içeriğinin dörtte birini bile tartışamadan 49.3 kullanılıyor”

Bu açık antidemokratik uygulamaya başka bir şiddet daha eklenmektedir: Milletvekilleri tarafından tartışmalar sona ermeden önce kabul edilen maddeler, daha sonra yürütme tarafından dayatılan metinde birçok kez silinmiştir. Bu metinler, ülkenin maliyesini, devletin ve sosyal güvenlik sisteminin birkaç yüz milyar avro tutarındaki harcama ve gelirlerini düzenledikleri için büyük önem taşımaktadır.

Sonbaharda ise Macron’cular, emeklilik reformu projesinde 49.3’ü kullanmak için şimdiden zihinleri hazırlıyor. Metnin geçmesi için bu antidemokratik silaha başvurulmasını ihtimal dışı bırakmayan Meclis Başkanı Yaël Braun-pivet, “Milletvekilleri, Meclisi bu tartışmadan mahrum bırakacak kitlesel bir değişiklik önergesi yolunu seçerlerse hayal kırıklığına uğrarım” uyarısında bulundu. Bu yöntem, 2019 yılında (dönemin Başbakanı) Edouard Philippe tarafından, iptal edilen bir önceki emeklilik reformu girişimi sırasında kullanılmıştı. Philippe, verilen on binlerce değişiklik önergesi karşısında 49.3’ü sallayıp durmuştu. “Duyulması gereken bir tartışma olduğunda, elimizdeki tüm araçları kullanırız. Emekli maaşları konusunda, tartışmayı mümkün olan en geniş şekilde açmak ve hükümetin gizlemek istediği bir metnin içeriğine ışık tutmak gerekiyordu. Danıştay’ın bu metni kınadığını hatırlıyorum. Hatırladığım kadarıyla hükümet ne asgari emekli maaşı miktarını ne de emeklilik yaşını belirlemek istemişti. Cevapları almak ve tehlikeleri önlemek için kamuoyunu uyarmaktan ve değişiklik önerilerini çoğaltmaktan başka çaremiz yoktu” diyor Milletvekili Pierre Dharréville.

PCF (Fransa Komünist Partisi) Milletvekili Dharréville, milletvekillerinin istediklerinin konuşma süresi olduğunu ve bu sürenin, esaslı tartışmaları önlemek amacıyla Mecliste bir kural reformundan diğerine önemli ölçüde azaltıldığını sözlerine ekledi: “Parlamenterler olarak rolümüz olan özgür bir tartışmayı dayatmak için tüm araçları kullanmaya kararlıyız”.

Bu anlamda yeni dönemin şimdiden zor geçeceği görünüyor.

(Çeviren: Diyar Çomak)