‘Emekli olmakla sorun çözülmüyor’
EMEKLİLİKTE yaşa takılanlar (EYT) yıllardır verdikleri mücadelenin ardından, 1999 öncesi SGK girişlilerin emekli olabileceği bir yasanın çıkarılması aşamasına geldi. İşçi ve emekçilerin emeklilik koşulları yıldan yıla ağırlaştı.
2015 itibarıyla dernekleşerek mücadeleye girişen Eyt’liler, açıklamalar, mitingler, sosyal medya kampanyalarının ardından birkaç yıl önce “Seçimi kaybetsek de (EYT düzenlemesinde) yokum” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’a geri adımı attırdı. Fakat yasanın Meclise gelmesi gecikse de Meclisten geçtiği takdirde dahi sorunları tümden çözmeyecek. Emekli olanlar çalışmaya devam edecek çünkü emekli maaşları geçinebilme kriterlerinin çok çok aşağısında. Öte yandan 1999 sonrası sigortalı olanların emeklilik sorunu da devam edecek.
Denizli’den Eyt’lilerle çıkacak yasayı, yaşam koşullarını ve sonrasını konuştuk. Denizli EYT Derneği Başkanı Durmuş Kartal, mücadeleler sonucu kazanılan yasanın çıkması durumunda dahi sorunların tümden çözülmeyeceğini belirterek, “Yasa çıksa da çıkmasa da hak mücadelemiz sürecek” dedi.
EMEKLİ TAZMİNATI ÇOCUĞUN DERSHANE PARASI…
Tekstil İşçisi Duygu Tekin, emekli olsa da çalışmaya devam etmek zorunda. Ne emekli maaşının ne de kıdem tazminatının geçinmeye yetmeyeceğini söyleyen Tekin, “2 bin lira kira,
1200 lira çocuğun servis parası. Çocuğa harçlık, market alışverişi... Emekli olmakla sorun çözülmüyor. Sadece sabit bir yan gelir olacak” diye konuştu. Son işyerinde dördüncü yılını dolduran Tekin, “Alacağım kıdem tazminatı 50-60 bin lira. Ne yapıyoruz bu parayı? Bu parayı hemen alıyoruz çocuğumuzu dershaneye yazdırıyoruz. 30-40 bin lira oldu dershaneler. Alacağım tazminat sadece dershane parası” diyerek, tazminatın da dişe dokunur bir karşılığı olmadığını dile getirdi.
18 yaş sınırlamasına da tepki gösteren Tekin, “Sigorta başlangıcım 1997. 14 yaşında başladım mı çalışmaya başladım. Yılımı yine dolduruyorum ama 18 yaş öncesini neden saymıyor? O zaman benden sigorta parası, vergi kesmeyecekti. Çalıştım ben 14 yaşında. Ben 26 yılımı doldurmuşum, prim günümü geçmişim” ifadelerini kullandı.
‘BU SADECE EMEKLİ OLABİLME YASASIDIR’
Cam işçisi Süleyman Ekiz, 35 yılını doldurdu. 10 yıldır EYT yasasının çıkmasını bek
leyen Ekiz, “Biz ilk mücadeleye başladığımızda bizim hedefe ulaşabileceğimize inanmıyorlardı. Cumhurbaşkanı bile ‘Seçimi kaybetsem de
EYT’YI çıkartmayacağım’ diyordu ama zaman öyle bir güne geldi artık gerçekten Eyt’lilerin gücü iktidarı muhalefet, muhalefeti iktidar yapacak güce ulaşınca geri adım atmaya karar verdiler” dedi.
Eyt’lilerin seçim malzemesi görülmesini eleştiren Ekiz, “Bu sadece emekli olabilme yasasıdır. EYT mağdurları emekli olsa dahi derneklerde faaliyet göstermeye devam edecek” diye ekledi. Emekli maaşının sendikalı olması sayesinde normalin üzerinde olacağını belirten Ekiz, “Benim emekli maaşım 11-12 bin lira olacak. O da benim sendikalı olmam sayesinde. EYT çıkınca da benim oy tercihim değişmez. Aslında işverene çıkıyor bu yasa. İşsizlik fonundan onlara destek sağlanacak. Biz 6-7 yıldır mücadele ediyoruz. Mitingler yaptık. AKP 2008’de bu sorunu derinleştirdi. Şimdi yasa çıksa da ben mücadeleye devam edeceğim” diye konuştu.
‘İKTİDAR OY HESABI YAPIYOR AMA BENİM OYUM DEĞİŞMEZ’
Murat Kutlu, 49 yaşında ve işsiz. Emekliliği
bekleyen Kutlu, “Benim artık çalışma imkanım yok. Emekli olsam 5 bin 500 lira maaş alacağım. Bununla geçinme imkanım da yok nasıl geçinelim? Biz emekli olsak da staj mağduriyeti, askerlik borçlanması mağduriyeti için, arkadaşlarımız için mücadeleye devam edeceğiz” dedi.
1993 yılında staja başlayan Zeliha Kartal, sigorta başlangıcının 1995 olduğunu kaydetti. Staj süresinin de sayılması gerektiğini ifade eden Kartal, “SGK numaram değişmiyor ama işe başlama tarihim değişiyor. Ki ben 18 yaşındaydım staja başladığımda” sözleriyle staj başlangıcının da yasaya eklenmesini talep etti.
EYT düzenlemesini ve yasanın geciktirilmesini seçim hamlesi olarak değerlendiren Kartal, “Hükümet Türk milletini balık hafızalı gördüğü için seçime yakın çıkarıp oy toplamayı düşünüyor. İnsanların cebi biraz para görünce ona oy verecek güya ama benim oyum değişmez. İktidarın bunu çözmesi önemli değil ki başka bir sorun var. Bir de beni temsil etmediği için oy vermem. Bu sorunu bu kadar derinleştiren de kendisi” diye konuştu. Biri üniversiteye biri ortaokula giden iki kızı olan Kartal, emekli olduktan sonra da çalışmaya devam edeceğini söyledi.
2015 yılında emekli olan Fazıl Alkan, yasanın çıkmasının yeterli olmadığını belirterek şunları söyledi: “Ben 9 bin 800 lira emekli maaşı alıyorum. En düşük emekli maaşı ile aradaki bu fark sendikalı işyerinde çalıştığım için. En kötü sendika sendikasızlıktan iyidir. 21 sene sendikalı çalıştım. Bugün emekli olan asgari ücretten yattıysa 5 bin 500 lira alacak. Emekli olan ne ev ne hiçbir şey alamaz. En düşük kira 2 bin 500 lira. Çalışmadıktan sonra geçinemezler. Gerçek bu. Maaşım yüksek olduğu halde emekli olduktan sonra 7-8 yıl çalıştım.”